Auteursrechten en AI
Deze pagina bevat veelgestelde vragen over auteursrechten en AI voor studenten. Informatie voor docenten is te vinden op de pagina auteursrechten en AI voor docenten.
Auteursrecht ontstaat (in de hele Europese Unie) alleen wanneer een werk het resultaat is van de eigen intellectuele creatie van de auteur. De zogenaamde antropocentrische eis vereist dat een mens de creatieve keuzes maakt die nodig zijn om auteursrecht te verkrijgen. Op basis van de huidige EU-auteursrechtwetgeving geldt dat, aangezien GenAI-output geen "menselijke creativiteit" bevat, er geen auteursrechtelijke bescherming bestaat voor dergelijke resultaten. Dat kan veranderen wanneer een mens (bijvoorbeeld jij) wijzigingen aanbrengt in dergelijke output, mits deze wijzigingen op hun beurt kunnen worden aangemerkt als de eigen intellectuele creatie van de auteur.
Zie het vorige antwoord: aan de antropocentrische vereiste wordt niet voldaan wanneer een (autonome) AI-agent een wetenschappelijk artikel schrijft, waardoor er geen auteursrecht ontstaat.
Op grond van artikel 3 van de EU-richtlijn inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt ofwel Digital Single Market (DSM) en de nationale uitvoeringsbepalingen daarvan, mogen onderzoeksorganisaties zoals de UU tekst- en dataminingactiviteiten (TDM) uitvoeren voor wetenschappelijk onderzoek, mits zij rechtmatig toegang hebben tot de (door auteursrecht of databankrechten beschermde) werken die als input worden gebruikt.
TDM wordt gedefinieerd als "elke geautomatiseerde analytische techniek die tot doel heeft tekst en gegevens in digitale vorm te analyseren om informatie te genereren die onder meer, maar niet uitsluitend, patronen, trends en correlaties omvat".
Wanneer aan deze voorwaarden is voldaan, mogen AI-tools worden gebruikt. Individuele studiedoeleinden vallen niet onder de TDM-uitzondering van artikel 3, hoewel dat kan veranderen wanneer uiteindelijk een "wetenschappelijk onderzoeksdoel" kan worden bereikt. Er is een bredere uitzondering op grond van artikel 4 van de DSM die TDM voor elk doel toestaat, inclusief commercieel gebruik, maar dit geldt alleen als de inhoud die je mined niet expliciet is voorbehouden door de auteursrechthebbende (een "opt-out"). Beide uitzonderingen vereisen dat je rechtmatig toegang hebt tot het materiaal (bijvoorbeeld via een bibliotheekabonnement of een legitieme aankoop), wat betekent dat je niet zomaar openbaar beschikbare of illegaal gekopieerde inhoud mag gebruiken.
Kortom, als je auteursrechtelijk beschermde inhoud met een AI-tool gebruikt om je te helpen bij uw studie, is het mogelijk dat TDM het niet altijd toestaat om auteursrechtelijk beschermd materiaal in een AI-tool te gebruiken. Controleer altijd de gebruiksvoorwaarden en ga na of de rechthebbende dergelijk gebruik toestaat.
Hetzelfde antwoord als hierboven met betrekking tot eigendom. Hier speelt echter ook de kwestie van academische integriteit. Je moet voor elke specifieke cursus en opdracht bij de docent navragen in hoeverre het gebruik van AI is toegestaan (AI-index niveau).
Raadpleeg de AI gebruikscondities voor meer informatie.
Je moet duidelijk aangeven in hoeverre AI is gebruikt bij het maken van dit werk. Raadpleeg de AI gebruikscondities en de AI-index voor meer informatie.
Wanneer je AI gebruikt om de college-aantekeningen in tekst om te zetten (letterlijk of in samenvatting), kan deze transcriptie waarschijnlijk worden aangemerkt als een reproductie in de zin van het auteursrecht (en naburige rechten). Het delen van een transcriptie, bijvoorbeeld binnen een groep studenten of op openbare platforms, vormt een auteursrechtelijk relevante mededeling aan het publiek. Dit mag in het algemeen niet zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbende, waarschijnlijk de docent of zijn werkgever. Het delen van dergelijke aantekeningen zonder toestemming zal zeer waarschijnlijk een inbreuk op het auteursrecht vormen. Raadpleeg ook de AI-gebruikscondities voor meer informatie.
Het vertalen of omzetten van auteursrechtelijk beschermd materiaal is altijd een reproductie. Tenzij er een toepasselijke uitzondering is die een dergelijke reproductie toestaat, heb je volgens de Nederlandse wetgeving altijd uitdrukkelijke toestemming nodig om auteursrechtelijk beschermde teksten te bewerken met behulp van AI.
Het is moeilijk te zeggen wat er achteraf kan worden gedaan. Raadpleeg de AI gebruikscondities en de AI-index voor meer informatie.
Morele rechten, zijnde het recht om als auteur te worden vermeld, het recht om bezwaar te maken tegen wijzigingen aan een werk, het recht op verdere publicatie en het recht om wijzigingen aan te brengen in bestaande werken, kunnen altijd worden ingeroepen door een (menselijke) auteur (in Nederland). Sommige auteurs staan bepaalde reproducties of wijzigingen uitdrukkelijk toe en 'beloven' door middel van bijvoorbeeld een licentie dat zij geen beroep zullen doen op hun (morele) rechten, vaak op voorwaarde dat zij als auteurs worden vermeld en dat het gebruik beperkt blijft tot bepaalde soorten gebruik. Een voorbeeld van dergelijke licenties zijn .