Hoogleraarschap met accent op onderwijs: waarom is dat zo belangrijk?
De Universiteit Utrecht hecht grote waarde aan goed onderwijs voor haar studenten. Daarom worden er hoogleraren aangesteld met accent op onderwijs. Deze maand zullen maar liefst drie hoogleraren hun oratie houden. Zij vertellen welke bijdrage zij leveren aan het onderwijs aan de UU.
Via het Senior Fellow Programma van het Centre for Academic Teaching and Learning (CAT) kunnen UU-docenten voorgedragen worden voor hoogleraar met onderwijs als speciaal aandachtsgebied. Twaalf hoogleraren met accent op onderwijs zijn sinds de start van het programma in 2017 benoemd. In september houden drie van hen hun oratie waarmee ze het ambt aanvaarden: Harold Bok (Diergeneeskunde), Jeroen Janssen (Sociale Wetenschappen) en Christel Lutz (ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ College Utrecht). Wat is volgens hen het belang van deze focus op onderwijs binnen het hoogleraarschap? En welke rol speelt het Senior Fellow Programma in de weg daar naartoe?
Wat merken studenten ervan dat jij een aanstelling hebt als hoogleraar met accent op onderwijs?
Harold Bok: Wat studenten ervaren is dat wij als faculteit de kwaliteitszorg van onderwijs zeer serieus nemen. Daarnaast biedt mijn leerstoel studenten de mogelijkheid om zich binnen hun opleiding te profileren op het gebied van onderwijs. Zowel op bachelor- als masterniveau organiseren wij cursussen waarin studenten hun didactische vaardigheden kunnen oefenen, zelf onderwijs leren geven en zich kunnen verdiepen in onderwijskundige theorieën.
Jeroen Janssen: Ik heb er altijd voor geknokt om naast mijn onderzoeksprojecten ook tijd voor onderwijs te houden. Ik kan erg genieten van het geven van onderwijs of het begeleiden van scriptietrajecten. Ik hoop dat studenten dan merken dat ze een bevlogen docent voor hun neus hebben, die het leuk vindt om hen wegwijs te maken in de fascinerende wereld van de onderwijswetenschappen.
Wat is het belang van jouw rol als hoogleraar met accent op onderwijs voor het onderwijs binnen de faculteit?
Christel Lutz: Ik denk dat onderwijs in de universiteit soms een beetje ondergesneeuwd kan worden door onderzoek. Door het hoogleraarschap met accent op onderwijs laat de UU zien dat onderwijs net zo gewaardeerd wordt als onderzoek. Door het CAT en specifiek het Senior Fellow Programma is de weg naar dit hoogleraarschap mogelijk gemaakt. Vanuit deze rol kan ik me bijvoorbeeld inzetten voor structurele inbedding van projecten waarbij onderzoek naar onderwijs wordt gedaan.
Met het onlangs geactualiseerde onderwijsmodel geven we handen en voeten aan de manier waarop we onze studenten opleiden en voorbereiden op hun deelname aan de samenleving.
Harold Bok: ''De grootse impact die wij als universiteit maken doen we door studenten zo op te leiden dat ze goed voorbereid zijn op de samenleving waarin ze gaan werken. Met het onlangs geactualiseerde onderwijsmodel geven we daar handen en voeten aan. De implementatie van dit model en de effecten die het heeft op de onderwijsgemeenschap vraagt om gedegen onderzoek. Het is cruciaal dat dit onderzoek naar onderwijs binnen de specifieke facultaire context plaatsvindt.''
Hoe draagt het Senior Fellow Programma bij aan het onderwijs aan de UU?
Jeroen Janssen: De Senior Fellows hebben allemaal een eigen onderwijsproject waaraan zij werken. Zo heb ik bijvoorbeeld gewerkt aan projecten voor eerstegeneratiestudenten en inclusief hoger onderwijs. Deze projecten, en die van andere Senior Fellows, hebben tot doel om het onderwijs te verbeteren en te innoveren. Hiermee wordt de kwaliteit van het onderwijs aan de UU verder vergroot.
Docenten die aan de slag willen met het veranderen, verbeteren of innoveren van hun onderwijs staan daarin niet alleen door de ondersteuning die het CAT hen biedt.
Christel Lutz: Door het Senior Fellow Programma, maar ook door andere activiteiten en ondersteuning vanuit het CAT, staat er aan de UU een sterke onderwijscultuur en infrastructuur: docenten(teams) die aan de slag willen met het veranderen, verbeteren of innoveren van hun onderwijs staan daarin niet alleen. De Senior en Principal Fellows zijn een belangrijk deel van die infrastructuur en het netwerk waarmee die onderwijsondersteuning geboden wordt.
Senior Fellow Programma van het CAT
Het doel van het Senior Fellow Programma is het onderwijskundig leiderschap binnen de Universiteit Utrecht te versterken door uitbreiding van het aantal hoogleraren met accent op onderwijs. Het programma draagt bij aan de zichtbare waardering voor onderwijs en docentschap en loopt een paar jaar voor op TRIPLE, waarin we de volledige reikwijdte van het academische werk erkennen en waarderen. Ook is het programma een stimulans voor onderwijsinnovatie en draagt het bij aan de kwaliteit van het onderwijs.
Het programma wordt zowel nationaal als , zoals recent ook bleek uit een internationaal onderzoeksrapport:
Gedurende het programma werken Senior Fellows aan een faculteits- en/of universiteitsbreed project om het onderwijs te verbeteren, zetten zij zich in voor docentontwikkeling en verdiepen hun kennis op onderwijswetenschappelijk gebied. Succesvolle afronding leidt tot voordracht voor hoogleraar met een focus op onderwijs, en benoeming tot Principal Fellow van het Centre for Academic Teaching and Learning (CAT). Principal Fellows hebben een actieve rol in commissies, Special Interest Groups of onderwijsvernieuwingsprojecten van het CAT of van de Universiteit Utrecht in brede zin.
Welke bijdrage levert jouw onderzoek naar onderwijs aan het onderwijs aan de UU?
Harold Bok: ''In al mijn onderzoek vind ik het van essentieel belang dat het een brug slaat tussen onderwijstheorie en de onderwijspraktijk. Mijn onderzoek leverde niet alleen inzichten op die van toepassing zijn voor onze eigen opleiding maar ook daarbuiten. Zo is het door ons ontwikkelde inmiddels wereldwijd een belangrijk referentiepunt binnen het veterinair onderwijs en laten veel opleidingen zich inspireren door onze toetspraktijk.''
Jeroen Janssen: ''Als onderwijswetenschapper en -onderzoeker richt ik mij op de vraag hoe mensen leren en hoe die kennis gebruikt kan worden om bijvoorbeeld studenten en docenten te ondersteunen. We hebben bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar , en learning analytics. De inzichten daaruit delen we in workshops voor docenten en in blogs. Op die manier help ik docenten hun onderwijs te verbeteren.''
Waarom wil je onderwijs onderzoeken?
Christel Lutz: Mijn onderzoeksvragen gaan vooral over de docent, over de academicus die in het werk met studenten zelf ook weer kennis opdoet. Volgens mij zit de kracht van de universiteit daar: het werk met studenten, de volgende generatie, is denk ik voor veel medewerkers een bron van energie en inspiratie. Maar er zijn wel randvoorwaarden nodig om goed, geïnspireerd onderwijs te kunnen geven, daarin ben ik geïnteresseerd.
Wat is goed onderwijs eigenlijk? Door onderwijs te onderzoeken, dragen we bij aan het beantwoorden van die vraag.
Jeroen Janssen: Tja, ik ben onderwijswetenschapper. Alles wat met onderwijs en leren te maken heeft fascineert mij mateloos. Wat is goed onderwijs eigenlijk? Door onderwijs te onderzoeken, dragen we bij aan het beantwoorden van die vraag. En daarmee kan ik een bijdrage leveren aan het verbeteren van onderwijs.
Oraties
In september vinden de oraties plaats waarmee deze drie hoogleraren hun ambt aanvaarden.
De oratie van Christel Lutz getiteld ‘The Most Radical Space of Possibility’ vindt plaats op 8 september.
De oratie van Harold Bok getiteld ‘Samen Leren Opleiden: Naar een nieuw veterinair opleidingscontinuüm’ is op 10 september.
Jeroen Janssen houdt zijn oratie getiteld ‘Wat zijn complexe leeromgevingen? En wat vindt ChatGPT ervan?’ op 25 september.
Hoogleraren met accent op onderwijs
Naast deze drie gingen de volgende hoogleraren hen al voor: Niels Bovenschen, Gönül Dilaver, Karin Rebel, Annet van Royen-Kerkhof, Veronique Schutjens, Maarten van der Smagt, Bald de Vries, Leoniek Wijngaards-de Meij.