ľ�ϸ���Ӱ��

Wat houdt neurodivergent zijn in?

Neurodivergentie is een overkoepelende term die wordt gebruikt om mensen te omschrijven waarvan het brein anders functioneert dan wat wordt gezien als de norm. De term dekt o.a. verschillen in de manieren waarop mensen leren, emoties ervaren, zintuiglijke informatie verwerken, en communiceren. Deze verschillen worden beschouwd als een reflectie van de natuurlijke diversiteit van het menselijk brein, niet als een teken van een tekort of een beperking. Deze natuurlijke diversiteit in de manier waarop menselijke breinen werken wordt ook wel neurodiversiteit genoemd.

Welke condities vallen er onder de term ‘neurodivergentie’?

Een aantal neurotypen dat onder de term ‘neurodivergentie’ valt zijn:

• Autisme
• AD(H)D
• Dyslexie, dyscalculie, dysgrafie
• Taalontwikkelingsstoornissen
• ���ö���徱�Բ��پ���-�DzԳٷɾ���������Բ������ٴǴǰ��Ծ���
• Tic stoornissen (waaronder Tourettes syndroom)
• Hoogbegaafdheid

Nog een aantal andere mentale gezondheidsproblemen (bijv. schizofrenie, bipolair) worden soms meegenomen in de term ‘neurodivergent’, net als een aantal kenmerken waaraan geen specifieke diagnose gelinkt is (bijv. hoogsensitiviteit).

Heb ik een van deze diagnoses nodig om als neurodivergent gezien te worden?

Nee. Diagnostische classificaties zijn geen accurate weerspiegeling van de diversiteit van het menselijk brein. Sommige leer- of gedragsverschillen zijn simpelweg niet in een diagnostische categorie onder te verdelen. Daarnaast hebben veel volwassenen geen toegang tot diagnostische diensten, of identificeren ze zich als neurodivergent ondanks het feit dat ze geen interesse hebben in het ontvangen van een diagnose.

Mensen die op het autisme spectrum zitten ondervinden vaak problemen met communicatie en interacties met anderen, en ervaren de wereld anders. Mensen met autisme kunnen sociale interacties moeilijk vinden, een voorkeur hebben voor routine, of repetitief gedrag vertonen. Gezien autisme een spectrum is, ziet het er anders uit voor ieder individu, en zullen sommige mensen het moeilijk hebben in situaties die anderen juist makkelijk afgaan.

“[Mijn autisme diagnose] verklaarde gewoon heel veel dingen die ik eigenlijk al over mezelf wist. Bijvoorbeeld van sociale problemen en zo, en waarom ik altijd moe ben aan het einde van de dag, omdat er gewoon altijd prikkels binnenkomen, aan het maskeren ben. En daarbij kon ik ook dus wel iets meer dingen loslaten.” - Marieke

Sterke punten

• Enthousiast om te leren: Autistische mensen zijn vaak enthousiast om nieuwe dingen te leren, vooral als deze overeenkomen met hun interesses. Samen met doorzettingsvermogen en een sterk geheugen hebben veel autistische studenten brede kennis en gespecialiseerde vaardigheden. Vaak zijn ze dan ook gewilde experts in hun veld.
• Oog voor detail: Mensen op het autisme spectrum hebben vaak een sterk oog voor detail. Ze kunnen erg goed zijn in het vinden van kleine verschillen of fouten die anderen niet opvallen. Hun sterk ontwikkelde redeneringsvaardigheden kunnen leiden tot het vinden van patronen of tegenstellingen – erg handig in wetenschappelijk werk!
• Eerlijk en loyaal: Autistische mensen staan bekend om hun eerlijkheid, loyaliteit, en het naleven van regels. Of het nu gaat om onderzoeksethiek of simpelweg beleefd zijn in dagelijkse interacties, het naleven van hun waarden staat vaak voorop.

Benodigdheden

• Prikkelvriendelijke ruimtes: Autistische individuen hebben vaak moeite met prikkelverwerking, bijvoorbeeld in ruimtes waarin er veel geluid is of bij de aanwezigheid van felle lampen. Het gebruik van een ruisonderdrukkende koptelefoon of het dimmen van lichten kan een groot verschil maken in hun ervaring aan de universiteit.
• Directe en duidelijke communicatie: Autistische mensen hebben soms moeite met het begrijpen van abstracte, ambigue of metaforische taal. Daarnaast kan begrijpen van non-verbale signalen en bijvoorbeeld ironie of sarcasme kan ook een uitdaging zijn. Directe en duidelijke communicatie is van groot belang!
• Structuur en planning: Mensen op het autisme spectrum functioneren vaak het best in een gestructureerde en voorspelbare omgeving. Het volgen van een schema en het communiceren van veranderingen is fijn voor alle studenten, maar voornamelijk voor diegenen die op het autisme spectrum zitten. Het kan zijn dat sommige studenten daarnaast moeite hebben met bepaalde academische en niet-academische taken en extra hulp nodig hebben met plannen.
• Stilteruimtes en accepterende medestudenten: Goed kunnen omgaan met anderen en vrienden maken op de universiteit kan voor iedereen een uitdaging zijn. Studenten op het autisme spectrum hebben niet altijd het gevoel dat ze erbij horen – het ontmoeten van andere neurodivergente mensen kan daarbij helpen. Socialiseren kan moeilijk zijn, vooral in een luide omgeving of in een groep. Een stille ruimte kan daarbij een groot verschil maken!

AD(H)D heeft invloed op aandacht, impulscontrole, en energielevels. Mensen met AD(H)D kunnen problemen ervaren met focus, het uitvoeren van taken, of stilzitten voor lange periodes. Sommige mensen zijn meer onoplettend en raken dus sneller afgeleid, terwijl anderen meer hyperactief of impulsief zijn, en gedrag kunnen vertonen als friemelen en onrustigheid. AD(H)D beïnvloedt iedereen op een andere manier, en uitdagingen kunnen per persoon verschillen.

Sterke punten

• Creativiteit: Experts hebben ondervonden dat mensen met AD(H)D hoge niveaus van creativiteit en een uniek denkvermogen bezitten, wat betekent dat ze vaak originele ideeën naar de tafel brengen.
• Flexibiliteit: Mensen met AD(H)D zijn vaak erg flexibel en kunnen dan ook goed presteren in stressvolle situaties. Sommige studenten met AD(H)D hebben misschien het idee dat ze goed presteren onder druk en met de adrenaline die komt kijken bij een naderende deadline of een plotselinge verandering. Dit zorgt ervoor dat sommigen met AD(H)D goed in staat zijn om te gaan met crisissituaties of plannen die op het laatste moment veranderen.
• Hyper-focus: Als het aankomt op taken en activiteiten waar ze veel interesse in hebben, kunnen individuen met AD(H)D zich in een staat van hyper-focus begeven. Dit houdt in dat ze urenlang gefocust kunnen blijven wanneer ze de mogelijkheid krijgen om aan iets te werken waar ze erg in geïnteresseerd zijn. Hoewel dit vaak het geval is met betrekking tot hobby’s en andere interesses, kan dit ook op hun studie van toepassing zijn.

Benodigdheden

• Hulp met tijdmanagement : Individuen met AD(H)D hebben vaak te maken met tijdblindheid, wat inhoudt dat ze moeite kunnen hebben met bijvoorbeeld het op tijd voltooien van opdrachten of het op tijd zijn voor de les.
• Afleidbaarheid accommodaties: Studenten met AD(H)D zijn vaak makkelijk afgeleid, en dat kan het moeilijk maken voor hen om hoorcolleges te volgen of de focus te behouden tijdens een tentamen. Accommodaties als extra tijd en opgenomen hoorcolleges kunnen deze problemen verhelpen.

Dyslexie, dycalculie, dysgrafie en andere soortgelijke condities hebben invloed op de ontwikkeling van academische vaardigheden. Een aantal voorbeelden zijn moeite met lezen, spellen, lezen, of rekenen. De manier waarop deze problemen zich uiten verschillen per persoon. Onder de juiste omstandigheden kunnen de individuen met deze conditie succes ervaren in het hoger onderwijs.

Sterke punten

• Creativiteit: Studenten met condities als dyslexie, dyscalculie of dysgrafie hebben vaak sterke creatieve vaardigheden en een creatief denkvermogen. Ook zijn ze vaak gedreven individuen en zijn ze daarom in staat tot het vinden van unieke strategieën om hun prestaties in het hoger onderwijs te bevorderen.
• Verbale communicatievaardigheden: Individuen met leerverschillen hebben vaak sterke verbale communicatievaardigheden. Hoewel ze soms moeite hebben met het uiten van hun gedachten op papier, kunnen ze verbaal erg vaardig zijn.

Benodigdheden

• Schrijfhulp: Opdrachten als essays kunnen erg moeilijk zijn, in het specifiek voor studenten met dyslexie of dysgrafie. Een coherente tekst schrijven binnen een bepaald tijdsbestek kan een uitdaging zijn, omdat ze niet altijd even snel werken als hun medestudenten, en daarnaast taal-gerelateerde restricties ervaren.

• Hulp met het interpreteren van numerieke data: Studenten met dyscalculie kunnen moeite hebben met het begrijpen en interpreteren van grafieken, tabellen, en andere numerieke data. Sommigen van hen kunnen ook problemen ervaren met tijdsoriëntatie, waardoor het kan voorkomen dat ze een les missen of te laat komen.

• Extra tijd voor tentamens: Studenten met leerverschillen hebben vaak baat bij extra tijd voor tentamens, of het nu is omdat ze moeite hebben met snel genoeg schrijven of omdat ze moeite hebben met het interpreteren van geschreven tekst of numerieke data. Studenten met dyslexie kunnen meer tijd nodig hebben om een tekst of een tentamenvraag te lezen om er zeker van te zijn dat ze het goed begrijpen.

Tics zijn ongecontroleerd en vaak ongewilde motorische bewegingen of vocalisaties. Deze variëren van acties als knipperen en neustrekkingen tot meer complexe acties als woorden en gebaren. Sommigen ervaren misschien een “drang” voordat een tic plaatsvindt, anderen niet. De manier waarop tics zich manifesteren verschilt van persoon tot persoon, en kan verschillen op basis van het moment en de context. Individuen die zowel motorische als vocale tics hebben ontvangen vaak een diagnose van Tourettes syndroom.

Sterke punten

• Vastberadenheid: Individuen met tic stoornissen zijn vaak erg vastberaden, zeker als het aankomt op hun studie. Tic stoornissen kunnen een hele uitdaging zijn en voor allerlei problemen zorgen met betrekking tot het hoger onderwijs. Dit neemt echter niet weg dat veel studenten met tic stoornissen erg succesvol zijn in het hoger onderwijs.

• Oog voor detail & probleemoplossend vermogen: Experts hebben geconstateerd dat individuen met tic disorders vaak een zeer sterk oog voor detail hebben. Daarnaast vinden ze vaak creatieve manieren om problemen en opdrachten te benaderen, waardoor ze bijvoorbeeld goede teamgenoten zijn in groepsprojecten.

Benodigdheden

• Mentale gezondheidshulp: Individuen met tic stoornissen hebben vaak last van angst rondom hun tics, gezien tic stoornissen nog altijd een stigma met zich mee dragen en niet altijd begrepen worden. Voor hen zou het kunnen helpen om op maat gemaakte ondersteuning te ontvangen met betrekking tot hun mentale gezondheid, met het doel om meer grip te krijgen op het navigeren van het universiteitsleven als iemand die tics ervaart en de rol die medestudenten eventueel spelen in die zoektocht.

• Kalme en veilige omgeving: Een stressvolle of zintuiglijk overweldigende omgeving kan tics versterken. De mogelijkheid om te leren en te socialiseren in veilige, kalme ruimtes kan om die reden erg helpend zijn. Studenten met tics kunnen profijt hebben van een ruimte die afleiding vermindert en van de mogelijkheid om korte pauzes te nemen tijdens lessen.

• Stigmatiseer niet: Informeer jezelf en anderen over tic stoornissen. Vermijd het maken van opmerkingen, staren naar, of jezelf distantiëren van iemand met tics. Als je het gevoel hebt dat iemand die je kent met een tic stoornis het moeilijk heeft, vraag hen of er iets is dat je kunt doen om te helpen.

Sterke punten

• Probleemoplossing en creativiteit: Hoogbegaafde studenten hebben vaak een uitstekend probleemoplossend vermogen. Ze hebben vaak een unieke manier van denken en kunnen problemen op een creatieve manier oplossen

• Motivatie: Hoogbegaafde studenten zijn vaak gemotiveerd om nieuwe dingen te leren, en zijn dus vaak erg toegewijd aan hun studie. Hoe meer uitdagend een taak is, hoe meer bereid ze zijn om er moeite voor te doen.

• Informatieverwerking: Hoogbegaafde studenten zijn vaak in staat tot het snel verwerken van informatie en zijn over het algemeen geïnteresseerd in een groot en gevarieerd aantal onderwerpen.

Benodigdheden

• Een uitdagend curriculum: Hoogbegaafde studenten functioneren over het algemeen het best in een omgeving die hun kennis uitdaagt op een hoog niveau. Een curriculum dat niet aan hun behoeften voldoet als het aankomt op de complexiteit van informatie kan leiden tot onderprikkeling en verveeldheid.
• Vervangende opdrachten: Het uiten van ideeën op papier kan soms een uitdaging zijn voor hoogbegaafde studenten, wat opdrachten als essays en tentamens op papier moeilijk kan maken. Wanneer dat het geval is, kan een student profijt hebben van mondelinge beoordelingen
• Mentale gezondheid en sociale hulp: Hoogbegaafdheid kan er soms toe leiden dat studenten zich alleen en geïsoleerd voelen. In zulke gevallen kunnen ze profijt hebben van hulp van medestudenten en/of psychologische hulp.