Vier Utrechtse onderzoeksprojecten krijgen EU-financiering
Horizon Europe voor drie faculteiten
Hoe veroorzaken machtsverhoudingen genderongelijkheid en uitsluiting, en hoe kunnen we dat veranderen? Welke impact heeft structureel racisme op samenlevingen? En wat zijn de leef- en werkomstandigheden van migranten van wie niet duidelijk is of ze in Europa mogen blijven?
Naar dat soort vragen kunnen vier wetenschappers van de Universiteit Utrecht onderzoek gaan doen met dank aan EU-financiering. De projecten van Ilse van Liempt, Marcel Lubbers, Valentina di Stasio en Linda Senden krijgen van het Horizon Europe programma drie tot vier jaar financiering. De beurzen zijn bedoeld voor onderzoek dat bijdraagt aan het vinden van oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken die in heel Europa spelen.
Over de onderzoeksprojecten
Dit project werpt licht op kwetsbaarheden waarmee irreguliere migranten op de arbeidsmarkt worden geconfronteerd.
I-Claim onderzoekt de leef- en werkomstandigheden van huishoudens van irreguliere migranten in Europa. Irreguliere migranten zijn mensen met een onzekere status, bijvoorbeeld mensen wiens visum is verlopen, mensen die geen recht op werken hebben, of mensen die een internationale grens over zijn gestoken zonder officiële toestemming van de autoriteiten. I-Claim wil het spectrum van irregulariteit in Europa blootleggen en licht werpen op de dagelijkse ervaringen van irreguliere migranten.
Projectleider Ilse van Liempt: “Dit project werpt licht op kwetsbaarheden waarmee irreguliere migranten op de arbeidsmarkt worden geconfronteerd, maar zal ook mogelijke praktijken van mobilisatie en beleidsverandering in kaart brengen. Het project zal concrete beleidsaanbevelingen formuleren over hoe de arbeidsomstandigheden voor irreguliere migranten in Europa kunnen worden verbeterd.”
I-Claim onderzoekt in Utrecht, Berlijn, Napels, Helsinki en Warschau verschillende sectoren die sterk afhankelijk zijn van het werk van irreguliere migranten, zoals de zorg- en huishoudelijke sector, agricultuur, logistiek en bezorging, en onderzoekt hoe het gebruik van online platforms het ontstaan van nieuwe arbeidsmogelijkheden vergemakkelijkt, maar tegelijkertijd nieuwe vormen van arbeid creëert die de dagelijkse ervaringen van irreguliere migranten vormgeven.
We willen acties ondernemen die structureel racisme meer inzichtelijk maken en daarmee uiteindelijk een bijdrage leveren aan gelijkheid.
Marcel Lubbers wil met zijn project RAISE onder meer achterhalen in hoeverre mensen het bestaan van structureel racisme onderkennen. Bij structureel racisme is er binnen de samenleving uitsluiting van bepaalde groepen mensen gaande die voort blijft bestaan door de wijze waarop de samenleving en instituties functioneren. Lubbers: “Hierdoor is er een structureel nadeel voor een groep mensen, enkel op basis van bijvoorbeeld de etnische achtergrond.” “Hopelijk kunnen we vervolgens acties ondernemen die structureel racisme meer inzichtelijk maken, en daarmee uiteindelijk een bijdrage leveren aan gelijkheid.”
Lubbers staat voor een interdisciplinaire aanpak. “We gaan dit met uiteenlopende onderzoekers doen. Denk aan sociaalpsychologen, theologen, geografen, politicologen, economen, bigdata-wetenschappers en sociologen.” Binnen het project zullen de wetenschappers samenwerken met NGO's die racisme en vreemdelingenhaat aanpakken in precaire contexten (zoals NGO's uit Hongarije, Polen en Turkije). Volgens de subsidieverstrekker staat Lubbers’ project “vooraan bij het genereren van nieuwe inzichten over structureel racisme in Europa.”
Met het project onderzoeken we vormen van structurele discriminatie bij werkgelegenheid, huisvesting en kinderopvang.
Binnen dezelfde call, Strengthening ethnic, racial and religious equality genoemd, is ook het project EQUALSTRENGTH gehonoreerd. In dit project, waarvan de ľϸӰ College Dublin penvoerder is, participeert de Utrechtse Universitair hoofddocent Valentina Di Stasio. Met het project gaan de wetenschappers cumulatieve en structurele vormen van discriminatie onderzoeken. De nadruk zal liggen op belemmeringen bij toegang tot werkgelegenheid, huisvesting en kinderopvang. De onderzoekers concentreren zich daarbij op vooroordelen en haatmisdrijven jegens etnische, raciale en religieuze minderheden.
Hoe veroorzaken machtsverhoudingen genderongelijkheid en uitsluiting, en hoe kunnen we dat veranderen?
Hoe geven onderlinge machtsverhoudingen en specifieke barrières gender(on)gelijkheid en uitsluiting vorm? Zijn deze binnen bijvoorbeeld de politieke, sociale, economische en culturele sfeer effectief te veranderen? RE-WIRING brengt structurele grondoorzaken van "gendergebonden" (genderblinde of genderneutrale) machtshiërarchieën in Europese landen en elders in kaart. Via transformatief onderzoek streeft het project onder leiding van Linda Senden ernaar om instellingen vervolgens te "herbedraden". Hierdoor is het mogelijk om bestaande genderongelijkheden te voorkomen en om te buigen.
Effectieve transformatie en empowerment van vrouwen lukt alleen als er op institutioneel, ervarings- én symbolisch niveau tegelijkertijd actie wordt ondernomen. De basis van deze innovatieve aanpak is gelegd binnen het interdisciplinaire onderzoeksnetwerk Gender, Diversity & Global Justice van de Universiteit Utrecht. Een ander uitgangspunt van het project is samenwerking: RE-WIRING omvat uitgebreid onderzoek in Nederland, België, Spanje, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika. Universiteit Utrecht verzorgt de projectcoördinatie, met als uiteindelijk doel om beleidsaanbevelingen voor gerichte programma’s op te leveren. Deze dragen bij aan het VN-doel van duurzame ontwikkeling voor de empowerment van vrouwen en meisjes.