ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Onderzoeksprofiel

Dr. Floris van den Eijnde is docent en onderzoeker Oude Geschiedenis aan de afdeling Geschiedenis en Kunstgeschiedenis van de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek richt zich op processen van sociale en culturele integratie in de premoderne Mediterrane wereld, met bijzondere aandacht voor de wisselwerking tussen religieuze instituties, politieke organisatie en materiële cultuur. Door archeologisch bewijsmateriaal te combineren met antropologische en sociologische theorieën onderzoekt hij hoe rituelen, gemeenschappelijke maaltijden en heilige ruimten het burgerlijk leven en het collectieve geheugen in de Griekse wereld vormgaven.

Van den Eijnde’s vroege werk concentreerde zich op de vorming en opkomst van de Atheense polis tussen 1200 en 500 v.Chr., culminerend in zijn proefschrift Cult and Society in Early Athens (Utrecht 2010). Dit onderzoek toonde de centrale rol aan van lokale heiligdommen bij het bevorderen van sociale cohesie en politieke innovatie na de ineenstorting van het paleissysteem uit de Late Bronstijd. Voortbouwend op deze inzichten analyseerde zijn latere monografie Feasting and Polis Institutions (Brill 2018) commensaliteit als een sociale technologie van inclusie en differentiatie in de vroeg-Griekse samenleving. Zijn bredere interesse betreft de longue durée van Mediterrane connectiviteit — hoe lokale gemeenschappen omgingen met mondiale netwerken van uitwisseling, cultus en identiteit.

Sinds 2019 leidt Van den Eijnde de UU-onderzoeksgroep Sacrality and the Greek Polis en is hij mede-directeur van HIERON: Network for the Study of Ancient Greek Sanctuaries. Daarnaast is hij oprichter en co-directeur van het UU Network for Mediterranean Studies de nationale OIKOS-onderzoeksgroep Cultural Interactions in the Ancient World, en hoofdredacteur van de Brill-boekserie Cultural Interactions in the Mediterranean. Recente redactionele projecten omvatten Empires of the Sea(Brill 2020) en Late Antique Responses to the Arab Conquest (Brill 2022).

Veldwerk en landschapsarcheologie vormen een integraal onderdeel van zijn onderzoeksbenadering. Sinds 2011 is hij mede-directeur van het Thorikos Fieldwork Project in Attika, en momenteel leidt hij het interdisciplinaire Nea Triglia Fieldwork Project op Chalkidiki, Griekenland, dat de langetermijnrelatie tussen mens en landschap onderzoekt — van prehistorische bewoning tot modern vluchtelingenerfgoed. Zijn huidige onderzoek, ondersteund door het NWO Zwaartekrachtprogramma Anchoring Innovation, richt zich op de canonisering van politieke en religieuze innovaties in het klassieke Griekenland.

Door deze onderling verbonden projecten verbindt Van den Eijnde de archeologie van het heilige landschap met bredere vragen over sociale transformatie, identiteit en institutionele ontwikkeling. Hij biedt zo een vergelijkend, interdisciplinair perspectief op de manier waarop gemeenschappen in de antieke Mediterrane wereld betekenis gaven aan het goddelijke, het burgerlijke en het menselijke.

Hij was fellow van de American School of Classical Studies at Athens (ASCSA, 2000–2001) en nam deel aan de opgravingen in de Atheense Agora (1998–2002). Sinds 2011 is hij mede-directeur van het Thorikos-project nabij Lavrio in Attika. Dit langlopende opgravings- en surveyproject onderzoekt de nederzettingsgeschiedenis van Thorikos, de rol van de plaats in de ontwikkeling van de klassieke Atheense polis en het belang van de lokale zilverindustrie.

Van den Eijnde doceert Griekse geschiedenis met bijzondere aandacht voor materiële cultuur en geschreven bronnen. Van 2018 tot 2024 was hij directeur van de Research Master Ancient, Medieval and Renaissance Studies. Daarnaast was hij betrokken bij de ontwikkeling en coördinatie van meerdere bachelorprogramma’s, waaronder Foundations of Europe, Minor Archaeology en Minor Ancient Culture.

Hij behaalde MA-titels in Mediterrane Archeologie (2000) en Classics (2001) aan de Universiteit van Amsterdam en in Onderwijskunde (2004) aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Sinds 2004 is hij verbonden aan de Universiteit Utrecht, waar hij in 2010 zijn proefschrift Cult and Society in Early Athens met succes verdedigde.

Onderzoeksinteresses

• Culturele interactie in de Middellandsezee

• Griekse geschiedenis en archeologie (ca. 1100–300 v.Chr.)

• De Atheense polis

• Mediterrane geschiedenis

• Griekse heiligdommen en sacraliteit

• Staatsvorming en instituties

• Integratieprocessen

• Culturele interactie

• Feestcultuur en commensaliteit