Transparantie van maatschappelijke organisaties

Moskee in Enschede © iStockphoto.com/RobertHoetink
Moskee in Enschede © iStockphoto.com/RobertHoetink

Prof. dr. Tom Zwart (Internationaal en Europees recht (IER)) schreef op Sargasso over het wetsvoorstel ‘Transparantie van maatschappelijke organisaties’.

Op 21 december 2018 heeft minister Dekker het wetsvoorstel ‘Transparantie van maatschappelijke organisaties’ ingediend. Het voorstel verplicht maatschappelijke organisaties om donaties van €15.000 en meer openbaar te maken. Op die manier wil de minister voorkomen dat organisaties afhankelijk worden van één bepaalde geldschieter, die daardoor inspraak krijgt op de koers van de organisatie. Dat zou vooral problematisch zijn als die organisatie zich daardoor laat verleiden tot gedrag dat indruist tegen de Nederlandse rechtsstaat.

Antirechtstatelijk gedrag

Er zijn echter meerdere bezwaren tegen dit wetsvoorstel in te brengen. Zo is de Nederlandse regering meerdere malen gevraagd of er in Nederland maatschappelijke organisaties zijn die zich schuldig maken aan antirechtstatelijk gedrag omdat zij daartoe door een donateur worden aangezet. De regering is er tot nu toe niet in geslaagd om daarvan voorbeelden te geven.

 Financiering van moskeeën

Dat de minister dit wetsvoorstel ondanks deze constitutionele bezwaren toch doorzet heeft te maken met de politieke agenda van dit kabinet. Het voorstel is namelijk eigenlijk bedoeld om greep te krijgen op de buitenlandse financiering van moskeeën. Een regeling die alleen betrekking heeft op moskeeën zou in strijd zijn met het non-discriminatie beginsel en de godsdienstvrijheid, daarom heeft de regering ingezet op een algemene wet. Maatschappelijke organisaties die niet ‘kwetsbaar’ zijn kunnen vrijstelling van de transparantieregeling vragen, zodat uiteindelijk alleen de moskeeën onder de wet zullen blijven vallen.

Meer informatie