De Urban Futures Studio: een 'critical friend'

In 2022 ging een nieuwe fase van samenwerking van start tussen de Urban Futures Studio (UFS) van de Universiteit Utrecht en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Vijf jaar lang denkt de Urban Futures Studio via wetenschappelijk onderzoek, crash courses en interventies mee bij de ontwikkeling van nieuwe perspectieven en nieuwe coalities die nodig zijn voor een duurzame toekomst.  Wij opereren daarbij als een 'critical friend': werkend vanuit onafhankelijkheid maar betrokken bij het ontwikkelen van nieuwe toekomstperspectieven.

We houden jullie graag op de hoogte door middel van onze nieuwsbrief. Meld je aan en ontvang ieder kwartaal de Urban Futures Studio nieuwsbrief.

Maak kennis met ons werk

De bovenstaande video is een korte introductie in het werk van de Urban Futures Studio. Daarnaast geven we op deze pagina een overzicht van diverse publicaties, zoals het boek (2020/herdruk 2022) of het eerdere ‘Experimenteel Bestuur’ (open access) en peer-reviewed publicaties op een diversiteit aan thema’s.

Over de Urban Futures Studio

De Urban Futures Studio is een onderzoeksunit onder leiding van hoogleraar Maarten Hajer, dat verkent hoe wetenschap en beleid via nieuwe werkvormen dichter bij elkaar kan worden gebracht. Hierbij staat de duurzaamheidsproblematiek centraal. De duurzaamheidscrisis is momenteel een van de grootste uitdagingen waar de samenleving voor staat. Wetenschap speelt een cruciale rol in de definitie van het probleem en in het aanreiken van mogelijke oplossingen. Maar het oude beeld van een wetenschap, die aan het begin signaleert en aan het einde evalueert, is niet passend bij de urgentie van de opgave. Transities vragen feitelijk om voortdurende signalering, assessment, feedback en inspiratie. De UFS geeft hier invulling aan door werkvormen te ontwikkelen die het verkennen van aansprekende stedelijke toekomsten centraal zet. Ook willen we urgente dialogen met diverse stakeholders faciliteren bijvoorbeeld door het creëren van ‘soft spaces’.  

Steden zijn grootverbruikers van natuurlijke hulpbronnen, maar potentieel ook de plekken waar grote vernieuwing vandaan kan komen.

— Techniques of Futuring 

Eén van de centrale concepten van de UFS is ‘techniques of futuring’. Hiermee onderzoeken we alle manieren waarop we in bestuur en samenleving de toekomst benaderen, van het organiseren van ‘toogdagen’ tot het maken van klimaatmodellen, van de manier waarop burgers bij beleidsontwikkeling worden betrokken tot het gebruik van kosten-baten analyses. 

Projecten: The Mixed Classroom, 'Futuring for Sustainability' summer school, Places of Hope, The Post-Fossil City Contest, African Urban Futures, Ecology and Belonging

 

— Soft spaces

De Urban Futures Studio werkt al enige jaren met het concept ‘soft space’. Hiermee worden praktijken bedoeld waar partijen die cruciaal zijn voor beleidsdoorbraken bij elkaar gebracht worden om, in relatieve rust, toekomstalternatieven te verkennen. De crux van de aanpak van de UFS is dat wij variëren met de dramaturgie van (een reeks van) bijeenkomsten. De suggestie is dat de gebruikelijke wijze van interactie tussen beleid, maatschappij en wetenschappelijk expertise soms het ontstaan van gezamenlijk gedragen toekomstbeelden in de weg kan staan. De ‘soft space’ aanpak is een zoektocht naar nieuwe praktijken voor beleidsvoorbereiding die kunnen helpen bij het nemen van bevrijdende besluiten.  

Projecten: Veenweide Atelier Friesland, 2050 - an Energetic Odyssey 

In 2018 initieerde de Urban Futures Studio het Veenweide Atelier. In het kader van de manifestatie Places of Hope werden boeren, milieubeschermers, ondernemers en deskundigen onder leiding van ontwerpers bij elkaar gebracht. In een reeks van bijeenkomsten werden alternatieven voor de onhoudbare situatie in het Friese veenweidegebied verkend en besproken. Het leidde tot een nieuw scenario dat door boeren, waterschap en milieubeweging werd omarmd en dat vervolgens in de provinciale politiek een rol is gaan spelen. Voor dit experiment ontvingen betrokkenen de Anita Andriesenprijs van de provincie Friesland.

In de komende jaren gaan wij verder met het ontwikkelen van wat wij 'dramaturgieën van verandering’ noemen. Bijvoorbeeld op het thema burgerbetrokkenheid, maar ook door te kijken naar het effect van de inzet van kunstenaars in veranderprocessen. 

Bekijk onze video's

Minicollege over 'soft spaces' door Maarten Hajer

Trailer van documentaire 'Nieuwe Aansluitingen' over de energietransitie en burgerbetrokkenheid in de Rotterdamse wijk Bospolder-Tussendijken.

Onderzoekers Lisette van Beek en Jeroen Oomen leggen uit waarom we klimaatscenario's niet als voorspellingen kunnen gebruiken.

Impressie van de tentoonstelling 'Places of Hope', over de toekomst van het noorden van Nederland, die in 2018 plaats vond in Leeuwarden.

Een greep uit onze wetenschappelijke publicaties

  • — Peter Pelzer, Jesse Hoffman, Maarten Hajer (2024)
  • — Jesse Hoffman, Wytske Versteeg, Maarten Hajer (2024) 
  • — Timothy Stacey
  • — Jesse Hoffman, Peter Pelzer, Loes Albert, Tine Béneker, Maarten Hajer, Astrid Mangnus (2021)
  • — Peter Pelzer, Wytske Versteeg (2019)
  • — Maarten Hajer, Peter Pelzer (2018)

Ons team

Volg de Urban Futures Studio op social media

We houden jullie graag op de hoogte door middel van onze nieuwsbrief. Meld je aan en ontvang ieder kwartaal de Urban Futures Studio nieuwsbrief.