ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Ons DNA bevat alle informatie die nodig is om ons lichaam te laten functioneren. Toch is DNA geen statisch geheel: het wordt verpakt in chromatine, dat kan variëren van losser (euchromatine) tot compacter (heterochromatine). Deze structuur bepaalt niet alleen welke genen actief zijn, maar speelt ook een belangrijke rol in de bescherming en reparatie van DNA. Vooral heterochromatine is hierbij een uitdaging: doordat het rijk is aan repetitieve sequenties, kan DNA-schade er moeilijker hersteld worden en ontstaat er een risico op fouten die bijdragen aan kanker en andere ziekten.

In mijn proefschrift onderzocht ik hoe heterochromatine georganiseerd en gereguleerd wordt in verschillende contexten: gezonde menselijke cellen, kankercellen en de evolutie van organismen. Ik heb een nieuw systeem ontwikkeld waarmee we gecontroleerd DNA-breuken kunnen aanbrengen en zo de reparatieprocessen in eu- en heterochromatine bestuderen. Hiermee ontdekten we dat DNA-breuken in heterochromatine zich verplaatsen om buiten dit domein te kunnen worden hersteld.

Daarnaast liet ik zien dat veranderingen in heterochromatine-eiwitten, zoals die vaak in kanker voorkomen, leiden tot instabiliteit van het genoom. Tot slot onderzocht ik de evolutie van heterochromatine-reparatie in verschillende fruitvliegsoorten. Dit bracht verrassend snelle veranderingen in sequenties aan het licht in de eiwitten die bij deze reparatie betrokken zijn, echter de functie bleef behouden.

Samen tonen deze resultaten aan dat heterochromatine een dynamische en kwetsbare omgeving is, waarvan het correct functioneren cruciaal is voor het behoud van een stabiel genoom en de preventie van ziekten zoals kanker.