ľ�ϸ���Ӱ��

Op 9 november 2019 is het precies dertig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. In de serie “” staat de Clingendael Spectator stil bij de vraag wat is uitgekomen van de optimistische verwachtingen direct na het einde van Koude Oorlog. Waarom liep het in Europa anders dan verwacht? In de openingsbijdrage verklaren gastredacteuren dr. Eleni Braat en dr. Pepijn Corduwener (Geschiedenis en Kunstgeschiedenis) waarom het Westers model na 1989 geen teken van Westerse overheersing was, en ook geen universeel antwoord op het ‘einde van de geschiedenis’.

Na de val van de Muur brak een tijdperk aan waarin niet alleen Duitsland, maar heel Europa samengroeide, en er een sfeer van optimisme heerste. "Er kon geen twijfel over bestaan: het optimisme in de jaren negentig over het ‘einde van de geschiedenis’ betekende niet zozeer voor veel Europeanen dat het conflict tussen Oost en West was verdwenen, maar het Westen, met zijn waarden van liberalisme, democratie en kapitalisme, had aan het langste eind getrokken. [...] Het Westers ideologisch model had niet alleen de Koude Oorlog gewonnen, maar leek zo succesvol dat deze overwinning ook het einde van de ideologische evolutie van de mensheid betekende: ‘het einde van de geschiedenis’, zoals de wetenschapper Francis Fukuyama in 1992 stelde."

"Inmiddels zijn we dertig jaar verder en spreekt niemand meer over ‘het einde van de geschiedenis’." De overwinning en zelfs het bestaan van het Westen zijn niet meer vanzelfsprekend. Wat hebben de ontwikkelingen na 1989 dan betekend? "Wij stellen dat het einde van de Koude Oorlog de toenmalige ontwikkelingen in West-Europa heeft versterkt en versneld en, op die manier, de richting van de West-Europese politiek tot op de dag van vandaag heeft beïnvloed. Dit veronderstelt dus allerminst het einde van de geschiedenis, maar het einde van de Koude Oorlog als versneller van de geschiedenis."

Clingendael Spectator is sinds 1947 hét magazine voor internationale betrekkingen, gratis toegankelijk voor iedereen met belangstelling voor actuele ontwikkelingen in de wereldpolitiek. De bijdrage van Braat en Corwudener en de rest van deze bijzondere editie is  te lezen.