ľ�ϸ���Ӱ��

Bij de Universiteit Utrecht is het op dit moment alleen mogelijk om medewerkers en studenten als V (vrouw) of M (man), dus binair, te registreren. Niet iedereen kan zich daarin vinden. Bijvoorbeeld UU-student Lune de Rijck (Die/hen/hun). Lune is non-binair en heeft Jennifer Gravendaal en Linas Cepinskas, van het EDI Office, input gegeven voor het adviesrapport 'Sekseregistratie en het gebruik van persoonlijke voornaamwoorden.' Eén van de doelen uit het rapport is het uitbreiden van de registratiemogelijkheden, naar bijvoorbeeld V, M en X. Daarnaast is het advies om genderregistratie tot een minimum te beperken. Ook zijn er adviezen over het gebruik van voornaamwoorden. Zowel studenten als medewerkers kunnen vrijwillig hun voornaamwoorden aangeven, zoals zij/haar, hij/hem, hen/hun of die/diens. 

Bekijk de belangrijkste punten uit het adviesrapport. 

Waarom is het adviesrapport zo belangrijk voor een inclusievere universiteit?

Tijdens het eerste jaar aan de universiteit kwam Lune best veel problemen tegen rondom genderdiversiteit. “Daarom ben ik bij de universiteitsraad gegaan. Ik identificeer mij als non-binair en dat is binnen de universiteit nog best wel iets nieuws. Nog niet iedereen is gewend om hiermee om te gaan. In de universiteitsraad wilde ik graag het gesprek hierover aangaan. Gelukkig was mijn voorganger Chiara Stam het gesprek al gestart en kon ik hier mee doorgaan.” Volgens Lune is de universiteit gericht op gender en worden mensen nog veel in de gangbare hokjes geplaatst. “Heel veel mensen passen gewoon echt niet in die hokjes. Het adviesrapport dat er nu ligt, is eigenlijk de eerste stap. Het rapport gaat hopelijk leiden tot meer bewustwording, maar ook tot een cultuurverandering op de universiteit. We moeten de bestaande hokjes deconstrueren, zo gaan mensen zich veilig voelen,” aldus Lune.

Wat betekent non-binair zijn voor jou?

Lune vertelt: "Veel mensen denken dat het heel abstract is. Als je nadenkt over onze maatschappij, dan is non-binair ook wel een beetje abstract. Non-binair zijn betekent voor mij dat ik geboren ben in een mannenlichaam, maar ik voel mij niet fijn in dit lichaam. Ik voel mij niet fijn als mensen me zien als een man. Dat maakt mij gewoon heel oncomfortabel. Kan ik dat verklaren? Niet echt. Ik voel mij aan de andere kant ook oncomfortabel om als een vrouw gezien te worden. Er blijft een soort grijs gebied over.” Lune wist nooit dat daar een begrip voor was, totdat hen de woorden ‘non-binair’ en ‘genderqueer’ tegenkwam. Non-binair is ook wel een overkoepelende term voor verschillende identiteiten. Lune: “Ik probeer me los te koppelen van gender en hoe mensen mij zien, en zo androgeen mogelijk door het leven te gaan. Er zijn daarnaast ook mensen die non-binair zijn die zeggen: ‘Ik vind de maatschappelijke normen die aan gender plakken niet fijn, dus ik wil daar los van komen en daarom noem ik mezelf non-binair.’”

Wat zou je willen veranderen bij de universiteit?

Dit vindt Lune een lastige vraag. Die licht toe: “Ik heb de neiging om te zeggen: alles moet gewoon helemaal genderneutraal, maar ik weet ook dat veel mensen daar bezwaar tegen hebben en zich daar oncomfortabel bij kunnen voelen.” Om het voor iedereen prettig te houden, vindt Lune het belangrijk dat we bijvoorbeeld op iedere verdieping een all gendertoilet hebben. Ook wil die graag voornaamwoorden kunnen registreren. Op dit moment heeft Lune geen legale registratie om op terug te vallen als een docent, student of een andere medewerker respectloos omgaat met voornaamwoorden.

Lune’s toekomstbeeld? Dat mensen weten wat de term non-binar betekent en hoe je respectvol met elkaar omgaat. Die licht toe: “Maar dat geldt voor omgang met iedereen. Dus ook buiten mijn genderidentiteit. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de omgang met mensen met (andere) religieuze achtergronden.”

Komt het vaak voor dat je in een werkgroep studenten en docenten moet corrigeren omdat ze je verkeerd aanspreken?

“Ja, dat komt heel erg vaak voor,” vertelt Lune. “Het is lastig als een docent gewoon allemaal aannames doet over iedereen.” En dan moet Lune de aanname benoemen en zeggen: “Dit zijn mijn voornaamwoorden en ik ben non-binair. Respecteer het alsjeblieft.” “Ook kunnen studenten in een onderwijssetting buiten de boot vallen door te zeggen: ‘De mannen gaan daar zitten en de vrouwen daar, en dan gaan we een spelletje doen.’ Niet iedereen wil meewerken aan het gebruiken van mijn voornaamwoorden en dan is het mijn woord tegen hun woord.”

Zou je nog iets willen toevoegen?

Lune vertelt dat er veel tijd en energie in het adviesrapport zit, en is er trots op. “Ik ben echt heel blij dat er eindelijk stappen worden gezet. Er zijn ook veel andere universiteiten en instellingen met non-binaire mensen waar deze beweging nog niet in gang is gezet.” Lune vervolgt: “Ik hoop dat de Universiteit Utrecht verdere stappen gaat nemen en in ieder geval mijn toekomstdroom waar wordt. Hopelijk kunnen we die toekomst ook doorgeven aan andere instellingen, want op dit moment zitten we nog steeds in de bewustwordingsfase. Dat is helemaal prima, maar ik hoop dat die bewustwording echt gaat komen. Ook buiten onze deuren.”