ľ�ϸ���Ӱ��

De liefde van de man...

Ik hoorde ooit het verhaal van een man die iedere avond na de maaltijd zei: “Vrouw, ik heb nog nooit zo lekker gegeten!” (U begrijpt: dit speelt in de tijd dat de man zich slechts voor nuttigen nuttig achtte. Overigens speelt het ver na de jagers en verzamelaars, dus de ingrediënten had hij ook al niet in huis gehaald.)

Wiskundig een interessante uitspraak. Ervan uitgaande dat de smaak van de man, net als zijn taal, constant was, is de conclusie dat de vrouw iedere dag beter kookte dan de dag ervoor. Dat is knap.

Zou je ook kunnen betogen dat de vrouw elke dag exact even lekker eten maakte? Immers: als de vrouw elke dag precies evenveel Michelinsterren van de hemel kookt, heeft de man elke dag nog nooit lekkerder gegeten dan die dag. Heeft hij dan niet ‘nog nooit zo lekker gegeten’?

Nee. De man zegt: “Vrouw, ik heb nog nooit zo lekker gegeten!”, wat een leugen is als de vrouw elke dag even lekker kookt. (Behalve op de eerste dag dat ze voor hem kookt, maar op die dag kan ze niet even lekker voor hem koken als de dag ervoor.) Wat we hier zien is een soort taalpendant van het verschil tussen de tekens > (groter dan) en ≥ (groter of gelijk aan). ‘1 ≥ 1’ is een ware bewering, ‘1 > 1’ niet. Als zijn recensie nou “Vrouw, ik heb nog nooit lekkerder gegeten” geluid had, of “Vrouw, dit is het lekkerste wat ik ooit heb gegeten”, had hij afgerond hetzelfde compliment gegeven, maar zijn vrouw ontslagen van de verplichting elke dag zichzelf te verbeteren. Let op uw taal dus, als u de mond vol heeft van de kookkunsten van uw partner.

Hoewel er over smaak niet te twisten valt, is het woord ‘lekker’ dus vatbaar voor de comparatief: iets kan lekkerder zijn (of gevonden worden) dan iets anders. Voor ‘vegetarisch’ geldt dat niet. ‘Ik heb nog nooit zo vegetarisch gegeten’ is maar één keer waar. Voor het milieu is het beter om geen vlees te eten, maar wiskundig is het dus wel wat saaier.

Jan Beuving studeerde negen jaar aan de Universiteit Utrecht. Resultaat: een bachelor wiskunde (2008) en een master History and Philosophy of Science (2009). Daarna werd hij cabaretier. Deze column verscheen in .