ľ�ϸ���Ӱ��

Een fruitige, frisse wijn barstensvol tropische aroma's van rijpe limoen, ananas en passievrucht. Komt er een beeld boven? Is de geur en de smaak voor te stellen van zo’n wijn? Wijnkenners praten anders over wijn dan leken, dat is wel duidelijk. Maar Ilja Croijmans van de Universiteit Utrecht, Laura Speed van de Radboud Universiteit, en hun medeauteurs, wilden weten of wijnkenners ook beter zijn in het zich inbeelden van wijn. Hun bevindingen verschenen in het wetenschappelijk tijdschrift Cognitive Science.

Door een groep wijnkenners te vergelijken met gewone wijnconsumenten in een onderzoek uitgevoerd aan de Radboud Universiteit, kwamen Croijmans en consorten erachter dat wijnkenners inderdaad een levendigere fantasie voor wijn hebben dan consumenten. De kenners en consumenten kregen telkens de vraag hoe levendig de kleur, geur, en smaak van wijnen in beschreven situaties waren. Croijmans: “Een voorbeeld van zo’n situatie was om zich een wijn voor te stellen die ze zouden drinken bij een lichte lunch in een bistro. De wijnexperts vonden de kleur, geur en smaak van het glas wijn dat ze voor zich zagen levendiger dan de consumenten.” Volgens Croijmans zegt dat inbeeldingsvermogen iets over het mechanisme hoe iemand een wijnexpert kan worden. Door veel te oefenen wordt het geheugen voor wijn beter, wordt de taal specifieker en informatiever, en kan wijn ook beter ingebeeld worden.

Studenten Wijnacademie

Het zou natuurlijk kunnen dat mensen die wijnexpert worden al een levendiger fantasie hebben, en dat ze daarom juist wijnexpert worden. Om dat te onderzoeken werden in hetzelfde project ook studenten van de gevolgd. Croijmans: “Ze vulden vragenlijsten in voorafgaand aan de opleiding, en achteraf. De opleiding had een significant effect op hoe levendig het inbeeldingsvermogen voor wijn was. Dat laat nogmaals zien dat ons denken beïnvloedt wordt door ervaring.”. Het inbeelden van de geur en smaak van wijn biedt ook een extra kans om te oefenen voor een wijntraining zonder dat daarvoor daadwerkelijk wijn gedronken hoeft te worden – vergelijkbaar met de techniek die sporters al veelvuldig gebruiken om beter te worden zonder kans op blessures.

Zoals schaken

Croijmans noemt het opvallend dat de wijnexperts en de studenten na de opleiding wel een levendiger inbeeldingsvermogen voor wijn hadden, maar niet voor algemene geuren, of andere visuele situaties die ze zich inbeelden. “De invloed van ervaring is dus kennelijk beperkt tot hetgeen waar men zich in verdiept. Dat komt overeen met bevindingen in andere velden, zoals schaken of sport.”

Voor een vervolgonderzoek zoeken Croijmans en zijn collega’s opnieuw wijnexperts die willen deelnemen aan onderzoek. Mocht u interesse hebben om deel te nemen dan kunt u contact opnemen via i.m.croijmans@uu.nl.

Het artikel getiteld Expertise shapes multimodal imagery for wine is gepubliceerd in Cognitive Science: