Rondetafels: Rol van zorgprofessionals & gezondheid

Tafel 8: Rol van de verloskundige bij vaderbetrokkenheid: hoe versterkt vaderbetrokkenheid de zorg voor moeder en kind? 

Gespreksleiders: Anna Seijmonsbergen-Schermers en Jens Henrichs (Amsterdam UMC)

Beschrijving

Stelling: De centrale rol van verloskundige zorg gaat over de transitie naar ouderschap en het welzijn van moeder en kind. Betrokkenheid van vaders is hierin belangrijk. Ook zij ondergaan namelijk een transitie naar ouderschap, samen met de moeder.  En zij kunnen een positieve impact hebben op het welzijn van moeder en kind. Daarom zou het bevorderen van vaderbetrokkenheid ook binnen de centrale rol van verloskundigen moeten vallen.

Verloskundige zorg richt zich primair op de zwangere en het kind. Toch hebben partners behoefte om betrokken te zijn en blijkt uit onderzoek dat ze zich vaak buitenstaander en toeschouwer voelen. Ook hebben veel vaders moeite met de aanpassing aan hun nieuwe rol als vader. Als beide ouders betrokken zijn bij de zorg voor hun kind, levert dat veel op voor beide ouders en de gezondheid en ontwikkeling van het kind. Ook is het belangrijk voor de familie- en partnerrelaties op de langere termijn en zou het zelfs kunnen bijdragen aan de economische positie van vrouwen. Want door gepaste vaderbetrokkenheid bij de zorg voor het kind, krijgen moeders gemakkelijker een betere balans tussen werk en priv茅 en ontwikkelen ze minder snel een afstand tot de arbeidsmarkt. Verloskundigen zijn bij uitstek betrokken bij de transitie naar ouderschap en bij de momenten dat ouders hun werk- en priv茅verdeling gaan vormgeven. De verloskundige zorg richt zich hier niet primair op, maar als we bedenken dat de transitie naar ouderschap en de gezondheid van moeder en kind ook afhangen van de rol van en relatie met de vader, zou je kunnen beargumenteren dat de vader toch ook centraal zou moeten staan.
 

Tafel 12: Focus van zorgprofessionals op vader als opvoeder: hoe inspireren we zorgprofessionals om vaders als opvoeders te omarmen? 

Gespreksleiders: Iris Andriessen (Fontys) en Inge Saris-van Bijnen (Fontys)

Beschrijving: 

Stelling: Hoe kunnen professionals in de zorg rondom het jonge kind als team nadenken hoe zij in de praktijk meer ruimte en tijd kunnen maken voor vaders-als-opvoeders en hun ervaringen?

Sinds 2016 zijn zo鈥檔 17 verschillende handreikingen vanuit allerlei organisaties geschreven om vaderbetrokkenheid in het domein van zorg en welzijn te vergroten. In die handreikingen worden allerlei adviezen en tips gegeven wat professionals in de praktijk kunnen doen om vaders meer of anders te betrekken. Sommige van deze adviezen benaderen vaders vooral als werkenden, wat stereotiepe beelden in stand kan houden omdat het voorbij gaat aan het gegeven dat moeders ook vaak werken en dat vaders ook in deeltijd werken. Andere adviezen gaan uit van een unieke-vader-benadering en positioneren vaders als fundamenteel verschillend van moeders, die daarom iets toe te voegen hebben aan de opvoeding. Ook deze adviezen kunnen stereotiepe beelden van vaders en moeders versterken. Weer andere adviezen gaan uit van een neutrale-ouder benadering. Dan wordt gepoogd om geen verschil te maken, zodat er geen normatieve boodschap gegeven wordt. Bestaande genderopvattingen zorgen er echter vaak voor dat de term ouder vaak begrepen wordt als moeder. Tot slot zijn er ook adviezen die uitgaan van de vader-als-opvoeder benadering: hierin wordt de vader expliciet aangesproken als opvoeder, en wordt geprobeerd om reproductie van heersende gendernormen te voorkomen.

Aan deze ronde tafel gingen we in gesprek met professionals in de zorg rondom het jonge kind over welk type informatie in welke vorm professionals in de zorg rondom het jonge kind uitnodigt om als team na te denken hoe zij in de praktijk meer ruimte en tijd kunnen maken voor vaders-als-opvoeders en hun ervaringen. De bestaande e-learning en handreikingen zijn gericht op individuele zorgverleners. Tijdens deze tafel probeerden we met deelnemers prototypes van gesprekskaarten uit.
 

Tafel 16: Vrouwengezondheid als onderdeel van economische veerkracht 


Gespreksleiders: Caroline Vos (Gynaecoloog, Epidemioloog, Filosoof), Elisabeth-TweeSteden (Ziekenhuis & Tilburg 木瓜福利影视) en Nicole van Kesteren (Senior Scientist Gender, Work & Family  bij TNO)

Beschrijving

Stelling: Gerichte aandacht voor vrouwengezondheid is essentieel om de economische veerkracht van vrouwen structureel te verbeteren.

Hoewel vrouwen in Nederland gemiddeld langer leven dan mannen, brengen vrouwen in vergelijking met mannen een aanzienlijk groter deel van hun leven in slechte gezondheid door. Toch wordt er onvoldoende aandacht besteed aan vrouwspecifieke problemen. Zo moeten vrouwen vaak hun fysieke en mentale welbevinden negeren ten behoeve van de productiviteit en continu茂teit van het bedrijf en de economie, terwijl zij op een andere manier tot een betere productiviteit kunnen komen. Denk aan menstruatie, zwangerschap, bevallen, ouderschap of menopauze en de combinatie van werk- en zorgtaken wat van grote invloed kan zijn op het welbevinden en de eigen regie van vrouwen.  

Gezondheidsproblemen beperken de arbeidsparticipatie van vrouwen, zoals bij moeders in de bijstand en vrouwen zonder werk en zonder uitkering. Door bijvoorbeeld bestaansonzekerheid en de zorg voor hun kinderen kampen zij regelmatig met fysieke en mentale gezondheidsproblemen, wat hun instroom in werk belemmert. Onderzoek toont aan dat hun stem onvoldoende wordt gehoord over deze specifieke uitdagingen. Dit onderstreept het belang van een integrale benadering van vrouwengezondheid, waarbij niet alleen de aandacht uitgaat naar passende zorg, maar waarin ook economische en maatschappelijke factoren worden meegenomen. Tijdens deze bijeenkomst bespraken we welke gezamenlijke inspanningen nodig zijn van belangengroepen, wetenschappers, werkgevers, zorgprofessionals en beleidsmakers om deze benadering te realiseren. Wat betekent dit voor beleid, praktijk en onderzoek? Het doel is om concrete stappen te formuleren die bijdragen aan een betere gezondheid en economische veerkracht van vrouwen.