ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Tafel 8: Rol van de verloskundige bij vaderbetrokkenheid: hoe versterkt vaderbetrokkenheid de zorg voor moeder en kind? 

Gespreksleiders: Anna Seijmonsbergen-Schermers en Jens Henrichs (Amsterdam UMC)

Beschrijving

Stelling: De centrale rol van verloskundige zorg gaat over de transitie naar ouderschap en het welzijn van moeder en kind. Betrokkenheid van vaders is hierin belangrijk. Ook zij ondergaan namelijk een transitie naar ouderschap, samen met de moeder. En zij kunnen een positieve impact hebben op het welzijn van moeder en kind. Daarom zou het bevorderen van vaderbetrokkenheid ook binnen de centrale rol van verloskundigen moeten vallen.

Verloskundige zorg richt zich primair op de zwangere en het kind. Toch hebben partners behoefte om betrokken te zijn en blijkt uit onderzoek dat ze zich vaak buitenstaander en toeschouwer voelen. Ook hebben veel vaders moeite met de aanpassing aan hun nieuwe rol als vader. Als beide ouders betrokken zijn bij de zorg voor hun kind, levert dat veel op voor beide ouders en de gezondheid en ontwikkeling van het kind. Ook is het belangrijk voor de familie- en partnerrelaties op de langere termijn en zou het zelfs kunnen bijdragen aan de economische positie van vrouwen. Want door gepaste vaderbetrokkenheid bij de zorg voor het kind, krijgen moeders gemakkelijker een betere balans tussen werk en privé en ontwikkelen ze minder snel een afstand tot de arbeidsmarkt. Verloskundigen zijn bij uitstek betrokken bij de transitie naar ouderschap en bij de momenten dat ouders hun werk- en privéverdeling gaan vormgeven. De verloskundige zorg richt zich hier niet primair op, maar als we bedenken dat de transitie naar ouderschap en de gezondheid van moeder en kind ook afhangen van de rol van en relatie met de vader, zou je kunnen beargumenteren dat de vader toch ook centraal zou moeten staan.
 

Tafel 9: Betrokken vaderschap: fix the system! Wat is de rol van mannen zijn in de emancipatie en economische veerkracht van vrouwen? 

Gespreksleiders: Jens van Tricht (Emancipator) en Onur Sahin (UU)

Beschrijving 

Stelling: Hoe kunnen mannen bijdragen aan Economische Veerkracht van Vrouwen? Wat hebben mannen te winnen bij Economische Veerkracht van Vrouwen?

Wat is de rol van mannen bij emancipatie, en de rol die emancipatie in de levens van mannen speelt en kan spelen? Natuurlijk gaat het daarbij over vaders, maar ook andere mannen in de levens van vrouwen zijn van belang: broers, zoons, collega’s, vrienden, leidinggevenden, leraren, mentoren, enzovoorts. Daarbij is het ook belangrijk om de diversiteit onder mannen te erkennen en te vieren, inclusief de kansen en belemmeringen waar mannen door hun diversiteit tegenaan kunnen lopen. 

Tafel 11: Gelijkwaardig ouderschap – professionals aan zet

Gespreksleiders: Lianne Aarntzen (UU) en Larisa Riedijk (UU)

Bescrhijving: 

Stelling: Door vaderbetrokkenheid onderdeel te maken van de zorgsystemen rondom het jonge kind zullen ouders beter in staat zijn werk en zorg gelijk te verdelen 

Anno 2024 geeft 71% van de ouders aan zorgtaken gelijk te willen verdelen, maar slechts 35% slaagt hierin1. Moeders dragen nog steeds het grootste deel van de zorgtaken. Een belangrijke oorzaak is de diepgewortelde overtuiging in onze samenleving dat de moeder de belangrijkste ouder is. Zo belt de kinderopvang vaak de moeder als een kind ziek is, krijgen moeders op hun werk vaker vragen over de combinatie van werk en gezin, en voelen aanstaande vaders zich regelmatig buitengesloten bij gesprekken met verloskundigen. Deze signalen duwen moeders richting de rol van primaire verzorger en vaders richting die van kostwinner.

De zwangerschap, geboorte en eerste levensmaanden zijn cruciaal voor het vormgeven van de werk/zorgverdeling. Dit is hét moment waarop mannen en vrouwen vaak in een traditionelere rolverdeling terecht komen. Onderzoek toont aan dat gesprekken tussen ouders, over de werk/zorg/huishouden taakverdeling, ouders helpen om een gelijkwaardigere taakverdeling te realiseren. Zorgprofessionals kunnen hierbij wellicht een sleutelrol spelen. Verloskundigen, kraamzorg en consultatiebureaus staan dichtbij jonge ouders en kunnen met hun benadering van beide ouders een nieuwe standaard zetten. Door moeders en vaders als gelijkwaardige ouders te behandelen, kunnen zij helpen de impact van genderstereotypen te verminderen en ouders ondersteunen in het realiseren van hun wensen.

Tijdens deze ronde tafel bespraken we de inzichten uit ons onderzoek over de barrières die zorgprofessionals ervaren bij het betrekken van vaders en zoeken we samen naar oplossingen. Wat hebben professionals nodig om gelijkwaardig ouderschap te faciliteren? Welke concrete stappen kunnen zij zetten om ouders hierbij te ondersteunen?

 
Tafel 12: Focus van zorgprofessionals op vader als opvoeder: hoe inspireren we zorgprofessionals om vaders als opvoeders te omarmen? 

Gespreksleiders: Iris Andriessen (Fontys) en Inge Saris-van Bijnen (Fontys)

Beschrijving: 

Stelling: Hoe kunnen professionals in de zorg rondom het jonge kind als team nadenken hoe zij in de praktijk meer ruimte en tijd kunnen maken voor vaders-als-opvoeders en hun ervaringen?

Sinds 2016 zijn zo’n 17 verschillende handreikingen vanuit allerlei organisaties geschreven om vaderbetrokkenheid in het domein van zorg en welzijn te vergroten. In die handreikingen worden allerlei adviezen en tips gegeven wat professionals in de praktijk kunnen doen om vaders meer of anders te betrekken. Sommige van deze adviezen benaderen vaders vooral als werkenden, wat stereotiepe beelden in stand kan houden omdat het voorbij gaat aan het gegeven dat moeders ook vaak werken en dat vaders ook in deeltijd werken. Andere adviezen gaan uit van een unieke-vader-benadering en positioneren vaders als fundamenteel verschillend van moeders, die daarom iets toe te voegen hebben aan de opvoeding. Ook deze adviezen kunnen stereotiepe beelden van vaders en moeders versterken. Weer andere adviezen gaan uit van een neutrale-ouder benadering. Dan wordt gepoogd om geen verschil te maken, zodat er geen normatieve boodschap gegeven wordt. Bestaande genderopvattingen zorgen er echter vaak voor dat de term ouder vaak begrepen wordt als moeder. Tot slot zijn er ook adviezen die uitgaan van de vader-als-opvoeder benadering: hierin wordt de vader expliciet aangesproken als opvoeder, en wordt geprobeerd om reproductie van heersende gendernormen te voorkomen.

Aan deze ronde tafel gingen we in gesprek met professionals in de zorg rondom het jonge kind over welk type informatie in welke vorm professionals in de zorg rondom het jonge kind uitnodigt om als team na te denken hoe zij in de praktijk meer ruimte en tijd kunnen maken voor vaders-als-opvoeders en hun ervaringen. De bestaande e-learning en handreikingen zijn gericht op individuele zorgverleners. Tijdens deze tafel probeerden we met deelnemers prototypes van gesprekskaarten uit.