ľ�ϸ���Ӱ��

Omwonenden Chemours, producent van teflon, zijn bezorgd over stoffen in leefomgeving. Het bedrijf tracht onrust weg te nemen.

De bezorgdheid bij de bezoekers van een avond over de chemische fabriek Chemours in Dordrecht zit behoorlijk diep. „Mijn kinderen durven geen water meer uit de kraan te drinken”, zegt een van de ruim honderd omwonenden. Een ander: „Hoe veel water moet je drinken om schade te ondervinden?”

Zie daar maar een paar geruststellend opmerkingen over te maken. Directeur Mark Reijmers van Chemours Nederland slaagt er maar half in. „Wij willen in dialoog met de omgeving”, zegt hij. Hij is „nog niet tevreden” over alle aspecten op het gebied van milieu van het bedrijf. „Maar we zetten steeds een stap vooruit.” (...)

De omstreden stof heet GenX, bestaat uit drie aparte stoffen, en is de opvolger van een stof perfluoroctaanzuur (PFOA). Jarenlang zijn werknemers en omwonenden blootgesteld aan
meer dan verantwoorde hoeveelheden van deze laatste stof, ook wel C8 genoemd, die in 2013 in Europa op de lijst van ‘zeer zorgwekkende stoffen’ werd geplaatst, omdat die „moeilijk afbreekbaar is (persistent), bio-accumulerend, schadelijk voor de voortplanting en mogelijk kankerverwekkend”, aldus het RIVM.

‘Zekere voor het onzekere’

Een alternatief moest de bezorgdheid wegnemen. Maar daar zijn óók twijfels over gerezen. Bij de nieuwe GenX-technologie komen stoffen vrij die eveneens kankerverwekkend en giftig zijn. Over de mate waarin en onder welke condities er schade aan mens en milieu optreedt, bestaat onzekerheid. Maar een rapport van het RIVM van eind vorig jaar was voor de provincie Zuid-Holland voldoende aanleiding om de emissies van de vergunde stoffen naar water en lucht „aanzienlijk” te verlagen, en de vergunning aan te passen. „We wilden het zekere voor het onzekere nemen”, zegt een woordvoerder.

Gelukkig is op woensdagavond ook aanwezig Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht. Hij legt uit dat GenX slecht afbreekbaar in het milieu is en zich kan ophopen. Dat maakt het voornemen van de provincie om minder emissies toe te staan „verstandig”. Maar om nu te zeggen dat je er meteen kanker van krijgt? „Als uw kinderen geen water durven te drinken, dan is dat meer gebaseerd op emoties dan op feiten”, zegt hij. Want GenX mag dan „kankerverwekkend” zijn, het is óók waar dat de stof veel sneller dan het vermaledijde C8 het menselijk lichaam verlaat. „Tweehonderd keer sneller.” Pas bij een hoge blootstelling lopen mensen risico op kanker door het drinken van water dat is vervuild met GenX. Dat is „op dit moment” niet het geval. „Maar aangezien de stof persistent is, en zich ophoopt in het milieu, kan dat over tien of twintig jaar weer anders zijn.”

Het volledige artikel is verschenen in NRC Handelsblad, 8 mei 2017