ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Elk jaar hebben veel dieren last van het afsteken van vuurwerk. Zowel de harde geluiden, de lichtflitsen als de kruitdampen kunnen angst oproepen bij onze huisdieren met soms langdurige effecten. Krijgen ze te maken met te veel onverwachte zaken, waarop ze geen invloed hebben, dan ervaren ze stress. Ook een kortdurend moment van stress of angst, kan als heel heftig ervaren worden door dieren. Duurt de stress langer, dan kan het ook hun lichamelijke gezondheid schaden.

Alhoewel je als eigenaar weinig kunt doen aan het afsteken van vuurwerk door anderen, kun je je huisdier wel degelijk helpen om de hoeveelheid stress en angst door vuurwerk zo klein mogelijk te maken. Dat hoeft niet moeilijk te zijn: soms maken kleine aanpassingen al een groot verschil. Onderzoekers van de Gedragskliniek voor Dieren hebben een aantal tips op een rij gezet, zodat je hond of kat zo min mogelijk last heeft van stress tijdens de jaarwisseling.

Wat kan je als dierenliefhebber doen om je kat zo vuurwerkveilig mogelijk te houden?

Katten zijn niet alleen jachtdieren, maar ook prooidieren. Ze schuilen daarom graag. Het is één van de dingen die we als mens zo aandoenlijk vinden bij de kat. Al die schuilplekjes waarin je kat zich onvindbaar maakt in huis. Van dat schuilen kan je gebruik maken om je kat meer veiligheid te laten ervaren in de vuurwerkperiode.

• Tip 1 is daarom: Zorg voor extra veilige schuilplekken waaruit je kat kan kiezen en laat je kat in de schuilplek zitten die hij kiest. Dus niet de kat eruit halen, omdat je hem wilt troosten. Je kan wel een extra kattenbak (en eventueel een watervoorziening of voer, liefst niet nabij de kattenbak) in de buurt van die schuilplek zetten, zodat de kat niet ver hoeft om zijn behoeften te doen.
• Tip 2 is voor kat en hond hetzelfde. Hoewel het waarnemingsvermogen van deze dieren het onmogelijk maakt om vuurwerk ‘buiten te sluiten’, kan je het wel minder intens maken. Dat minder intens maken doe je door ramen en gordijnen dicht te houden en geluid te maskeren door achtergrondmuziek (uiteraard zonder harde knallen) aan te zetten.
• Tip 3 is te zorgen dat je kat veilig binnen is, ruim voordat je het vuurwerk verwacht. Buiten zijn in vuurwerktijd geeft vooral heel veel risico voor de kat om aangereden of vermist te raken. Een kat die schrikt van vuurwerk zal vluchten. Tijdens die vlucht kan het dier aangereden worden. Het kan ook in paniek en door op verkeerde plekken te schuilen op zodanige wijze van huis verwijderd raken, dat de terugweg niet meer gevonden wordt. Vergeet niet het kattenluikje dicht te maken. (Uiteraard, nadat je zeker bent dat je kat binnen is.) Vindt je kat het lastig dat hij ineens niet meer naar buiten kan? Zorg dan voor veel afleiding. Dit kan door spel (zie Tip 4). Zorg daarnaast dat op de plek waar de kat normaliter naar buiten kan, iets anders leuks is. Dat kan een voerspel zijn, een kattenspeeltje erbij of ernaast. Misschien iets van krabkarton of een krabpaal of juist een kartonnen doos waarin je enkele gaten hebt gemaakt voor een kruip-door-sluip-door. Zo kan de kat zich laten afleiden en eventuele frustratie over niet naar buiten kunnen, afreageren.
• Tip 4 maakt handig gebruik van het feit dat een vermoeid en slapend dier minder op zijn omgeving reageert. Maak, of koop voor de vuurwerkperiode twee nieuwe speeltjes voor je kat en speel er op die dagen minimaal twee keer een kwartier (extra) mee samen met je kat. Meer en vaker mag uiteraard! Als je je kat plezierig vermoeid weet te maken, help je het dier bij het daarna vinden van ontspanning en rust.
• Tip 5 tot slot, is om met je dierenarts te bespreken of er voor jouw dier ondersteuning mogelijk is bij het vinden van ontspanning en/ of het remmen van angstgevoelens. Er zijn heel veel middelen op de markt. Voedingssupplementen, feromoontherapie, echte ‘gedragsmedicijnen’. Hoe groot de kans op effect is voor jouw dier en hoe groot de kans is op ongewenste bijwerkingen, kan je het beste met je eigen dierenarts bespreken. Zo kom je tot een optimale keus en weet je met meer zekerheid dat je je dier echt helpt, zonder risico’s te creëren voor je dier (of je portemonnee).

Wat kan je als dierenliefhebber doen om je hond zo vuurwerkveilig mogelijk te houden?

Honden zijn groepsdieren. Voor hen is het tijdens de vuurwerkperiode van nog groter belang dat ze naar jou kunnen kijken voor steun.

• Tip 1 is daarom dat je je hond steunt. Dat betekent dat je kalm aanwezig bent en je verdiept in wat je hond nodig heeft van jou. Wil een hond tegen je aanzitten, sta dat dan altijd toe. Maak echter tegelijkertijd niet te veel drukte. Dus niet meer dan anders gaan aaien, tuttelen of toespreken. Wil een hond juist niet bij je zijn, maar in zijn mand, wees dan nabij, maar ga hem niet uit de mand halen om hem ‘te troosten’. Wil een hond niet naar buiten na een knal, kijk dan of je hem eerst zijn hersteltijd kan geven, voor je ‘uit’ gaat. Sommige honden herstellen slecht. Kijk dan zeker naar Tip 5 en kijk daarnaast creatief naar je omgeving. Kan je je hond op een plek nabij je woning zijn behoeften laten doen en daarna weer naar binnen? Dan heb je in elk geval een oplossing gevonden voor de noodzakelijke ‘behoefte’. Door meer binnenactiviteiten en een lange wandeling in een natuurgebied te bieden in plaats van wandelen in de wijk, kan je tijdens de ergste vuurwerktijd niet alleen je hond steunen in wat hij nodig heeft. Je voorkomt dan ook nog de associatie met angst en je wijk, doordat je niet op plekken in de wijk bent waar vuurwerk klinkt.
• Tip 2 is voor kat en hond hetzelfde. Hoewel het waarnemingsvermogen van deze dieren het onmogelijk maakt om vuurwerk ‘buiten te sluiten’, kan je het wel minder intens maken. Dat minder intens maken doe je door ramen en gordijnen dicht te houden en geluid te maskeren door achtergrondmuziek (uiteraard zonder harde knallen) aan te zetten.
• Tip 3 is te zorgen dat je hond op tijd en veilig is uitgelaten. Hiervoor zal je waarschijnlijk je normale routines moeten aanpassen. Je zoekt hiervoor wandelingen buiten de vuurwerkpiektijden en pieklocaties en binnen vuurwerkluwe tijden en locaties. Overweeg je hond aan een hondvriendelijk borsttuig uit te laten dat goed past, om uit de halsband glippen te voorkomen. Is jouw hond het type om te vluchten, laat hem dan niet loslopen als er kans is op vuurwerk.
• Tip 4 maakt handig gebruik van het feit dat een vermoeid en slapend dier minder op zijn omgeving reageert. Dit is de tijd om op internet een tweetal nieuwe oefeningen op te zoeken die je met plezier stapsgewijs aan je hond kunt aanleren. Kent jouw hond bijvoorbeeld al een handtouch? Kan hij zoeken op signaal? Vergroot op de belangrijkste dagen de wandeltijd of als jouw hond niet meer naar buiten wil, zorg voor een ruwe ondergrond (tapijt) in huis, waarop je extra apporteerspellen kan doen. Als je je hond plezierig vermoeid weet te maken, help je het dier bij het daarna vinden van ontspanning.
• Tip 5 tot slot, is om met je dierenarts te bespreken of er voor jouw dier ondersteuning mogelijk is bij het vinden van ontspanning en/ of het remmen van angstgevoelens. Er zijn heel veel middelen op de markt. Voedingssupplementen, feromoontherapie, echte ‘gedragsmedicijnen’. Hoe groot de kans op effect is voor jouw dier en hoe groot de kans is op ongewenste bijwerkingen, kan je het beste met je eigen dierenarts bespreken. Zo kom je tot een optimale keus en weet je met meer zekerheid dat je je dier echt helpt, zonder risico’s te creëren voor je dier (of je portemonnee).

Hoe zie je of jouw dier last heeft van vuurwerk?

Misschien is jouw dier zo bang voor vuurwerk, dat je deze vraag gek vindt. Bij een dier dat in paniek vlucht, de deur niet uit wil, niet meer onder het bed vandaan komt, is dit niet te missen. Voor jouw dier is het zeker goed om met je dierenarts te spreken over Tip 5! Er zijn echter ook dieren die last hebben van vuurwerk, maar minder goed herkend worden. Herken je deze signalen ook?

• Minder of juist meer eten en drinken
• Heel druk worden (vooral bij honden), of steeds kwijt of teruggetrokken zijn (vooral bij katten)
• Alert rondkijken, waarbij de ogen vaak groot zijn en de kop ‘schokkerig’ wordt bewogen
• Puntje van de tong uit de bek steken, of de tong langs te bek halen (vaak herhaald), trillen (bibberen) of met een geheven pootje staan (dat oogt alsof het er een beetje bij hangt).
• In huis plassen of poepen
• Zichzelf veel likken, soms op een bepaalde plek (vaak een voorpoot)

Twee afsluitende tips zijn om 1) te checken dat de adres/telefoongegevens op de chip van je dier correct zijn! Als je dier vermist raakt, kunnen jullie sneller herenigd raken. Zorg daarnaast 2) dat je veel bij je dier bent. Jouw dier zal jouw steun hard nodig hebben en zo kan je ook checken hoe het met het dier gaat.