Vier Utrechtse projecten ontvangen nieuwe NWA wetenschapscommunicatie subsidie.

Impuls om publiek beter bij wetenschap te betrekken

Vier Utrechtse projecten ontvangen van het nieuwe programma ‘Wetenschapscommunicatie’ van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) een subsidie. Met dit programma worden wetenschappers gestimuleerd om een publiek te bereiken dat niet vanzelfsprekend met wetenschap in aanraking komt. Daarnaast gaat de Utrechtse onderzoeker Madelijn Strick voor de NWA een toolbox ontwikkelen waarmee de impact van wetenschapscommunicatie gemeten kan worden.

In totaal heeft de NWA ruim 1 miljoen euro aan 16 verschillende projecten toegekend. Met de financiering geeft de NWA een impuls aan het vakgebied wetenschapscommunicatie. De projecten gaan nieuwe communicatievormen inzetten, maar ook bestaande middelen op een andere manier gebruiken. Het  De grootte van de subsidie verschilt per project, maar alle projecten krijgen tussen de 10.000 en 200.000 euro. Onderaan dit artikel staan de gehonoreerde projecten waarbij de Universiteit Utrecht of het Universitair Medisch Centrum bij betrokken is.

Dit zijn de gehonoreerde Utrechtse projecten

Black Box Experiment

Het publiek betrekken bij wetenschap is van groot belang, zeker in een tijd waar wetenschap soms wordt beschouwd als ‘ook maar een mening’. Dan overtuig je niet met het aandragen van nog meer feiten.

Het Black Box Experiment wordt de rode draad voor een museumbezoek, waarin  het onderzoeksproces centraal staat. Bezoekers onderzoeken de inhoud van een doos zonder hem open te maken, en passen daarvoor bij iedere zaal een andere wetenschappelijke methode toe. Na afloop presenteren ze hun bevindingen. Omdat de doos nooit geopend wordt, blijft de conclusie een  aanname. Dit is een metafoor voor het  doen van onderzoek, waarbij het object van onderzoek vaak ook niet zomaar waarneembaar is. De onderzoekende houding wordt aangewakkerd en museumbezoekers worden op evocatieve wijze meegenomen in het proces van onderzoek doen.

Toegekend bedrag: 24.000 euro

Hoe?Zo! Show

Met de Hoe?Zo! Show willen we kinderen leren hoe je een goede vraag stelt en informatie beoordeelt. Dit zijn cruciale vaardigheden voor kinderen, zeker in deze tijd waarin ze continu heel veel informatie krijgen via bijvoorbeeld tv en internet.

Kinderen worden blootgesteld aan een constante stroom van informatie, maar niet al deze informatie is van gelijke waarde. Voor jonge kinderen kunnen ouders en leerkrachten deze informatie kanaliseren en van context voorzien, maar vanaf een jaar of tien krijgen kinderen vaak de beschikking over een eigen telefoon en worden ze zelfstandiger op de computer. Vanaf dat moment moeten ze zelf de informatie op betrouwbaarheid beoordelen, terwijl het hen dan vaak nog ontbreekt aan de vaardigheden die hiervoor nodig zijn. Met dit project gaan kinderen zelf aan de slag met het vinden, beoordelen en presenteren van informatie. Zij sluiten het project af met een bezoek aan de Hoe?Zo! Show waarin hun vragen live op het podium worden beantwoord door promovendi.

Lennart de Groot gaat dit project samen met neuropsycholoog Barbara Braams (Vrije Universiteit Amsterdam) doen. 

Toegekend bedrag: 50.000 euro. 

Social media voor geïnformeerde meningsvorming in het vmbo

Als docent wetenschapscommunicatie is de strijd tegen nepnieuws iets waar ik veel belang aan hecht. Mooi dat we met deze subsidie onze bijdrage kunnen leveren, en ook de effectiviteit van de interventie gaan onderzoeken.

Samen met de Hogeschool Utrecht, Jongeren Communicatie Chemie (C3), de KNCV en de Stichting Biowetenschappen en Maatschappij gaat Liesbeth de Bakker vmbo’ers helpen kritisch vertrouwen in de wetenschap te ontwikkelen. Leerlingen leren hoe wetenschappelijke kennis in de (bio)chemie en life sciences tot stand komt, hoe ze fabels van feiten kunnen onderscheiden, en via social media gaan ze er in wedstrijdvorm over communiceren. De UU en de HU bundelen hun expertise om te onderzoeken hoe goed de wetenschapscommunicatie werkt (en waar het programma verder verbeterd en versterkt kan worden).

Toegekend bedrag: 50.000 euro.

Het ‘Reizend Embryolab’: vmbo-scholieren in dialoog met biomedische wetenschappers van de toekomst

Jongeren kennis laten maken met wetenschap én studenten die leren hoe zij contact kunnen leggen met een publiek buiten hun eigen ‘universiteitsbubbel’. Een winwinsituatie!

Het Embryolab reist door het hele land en brengt studenten en jongeren op het vmbo samen om in gesprek te gaan over de ethische dilemma’s rondom embryo-onderzoek. Zo maken jongeren kennis met wetenschap en leren studenten hoe zij contact kunnen leggen met een publiek buiten hun eigen ‘universiteitsbubbel’. Een winwinsituatie!

Toegekend bedrag: 25.000 euro. 

Wetenschapscommunicatie meetbaar maken

Maar hoe weet je of bepaalde communicatiemiddelen werken (of juist niet). Om dat uit te zoeken, heeft de NWA de expertise van sociaal psycholoog Madelijn Strick erbij gehaald. Zij gaat, samen met onderzoekers van de Universiteit Leiden, een toolbox ontwikkelen die impact van wetenschapscommunicatie meetbaar kan maken. Strick doet onderzoek naar de impact van wetenschap bij het brede publiek. over dit onderzoek. Hier gaf ze ook aan dat ze de term Public Engagament boven ‘Wetenschapscommunicatie’ prefereert. ‘Wetenschapscommunicatie doet denken aan lezingen, rondleidingen en interviews op de radio, waarbij je maar hoopt dat er iets bij het publiek blijft hangen. Het moet verder gaan. Het is belangrijk dat mensen betrokken raken.’

Public engagement is volgens haar een betere term. ‘Als je met mensen in gesprek raakt, maakt dat je onderzoek beter’, zegt ze. ‘Je verspreidt niet alleen je eigen kennis, maar je haalt ook ideeën op. Je merkt of je onderzoek iets bij mensen losmaakt en waar de gevoelige onderwerpen liggen.’