Twee prestigieuze internationale prijzen voor Piet Gros
“Wereldleider in onderzoek complementsysteem”
Prof. Piet Gros van de Universiteit Utrecht krijgt de Gregori Aminoff Prize in Crystallography 2018 van de Koninklijke Zweedse Academie voor Wetenschappen. De prijs is hem toegekend voor zijn grote bijdrage aan het begrijpen van het complementsysteem, een belangrijk onderdeel van ons immuunsysteem. Aan de Prijs is een geldbedrag van 100.000 Zweedse kronen verbonden. Daarnaast ontving Gros de ECN ‘Medal in Gold’ van het European Complement Network, die één keer in de twee jaar wordt uitgereikt.
Het complementsysteem is onze aangeboren, eerstelijns verdediging tegen ziekteverwekkers. Het bestaat uit een groep van ruim dertig eiwitten die in kettingreacties van complexe interacties ziekteverwekkers uitschakelen. De groep van Piet Gros is wereldwijd leidend in het onderzoek naar deze eiwitten en hun interacties, aldus de jury van de Gregori Aminoff Prize. De meeste kennis over de structuur van dit belangrijke en complexe systeem is het resultaat van hun onderzoek.
In detail
Gros en zijn groep helderden van een groot aantal complement-eiwitten de driedimensionale structuur op. Daarnaast slaagden zij erin de driedimensionale structuren van veel complexen van eiwitten in kaart te brengen, zoals die ontstaan tijdens de kettingreacties. Op basis hiervan hebben zij in detail de moleculaire mechanismen beschreven die het complementsysteem activeren. Die verklaren weer het effect van het complementsysteem op het immuunsysteem.
Ziektes
Recent is gebleken dat afwijkingen in het complementsysteem kunnen leiden tot verschillende medische aandoeningen, zoals auto-immuunreacties en ontstekingen. De inzichten uit het onderzoek van Piet Gros kunnen van direct belang zijn voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingen voor deze ziektes, aldus de jury.
Over Piet Gros
Piet Gros (1962) studeerde en promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na postdoc-posities aan de ETH Zürich in Zwitserland en Yale ľϸӰ in de Verenigde Staten, kwam hij in 1994 naar de Universiteit Utrecht. In 2002 werd hij benoemd tot hoogleraar Biomacromoleculaire Kristallografie. Gros werd in 2010 verkozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en in 2013 tot lid van de European Molecular Biology Organization. Hij ontving verschillende grote wetenschappelijke toekenningen, waaronder een ERC Advanced Grant en de Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijk onderscheiding in Nederland.
De Gregory Aminoff Prize
De Gregory Aminoff Prize wordt sinds 1979 jaarlijks toegekend aan onderzoekers op het gebied van kristallografie. Dit is het onderzoek naar de ruimtelijke ordening van de atomen in een molecuul. Kristallografie wordt gebruikt in uiteenlopende disciplines, van biologie tot materiaalwetenschappen. De uitreiking van de prijs vindt plaats op 13 april 2018 in Malmö.
De ECN ‘Medal in Gold’
De ECN ‘Medal in Gold’ wordt sinds 1997 iedere twee jaar uitgereikt aan één of twee onderzoekers voor hun ‘life time achievement’ in het onderzoek aan het complementsysteem. Gros ontving de medaille 12 september tijdens het tweejaarlijkse congres van het European Complement Network in Kopenhagen.