Smeltwater van sneeuw uit Aziatische bergketens neemt drastisch af in de toekomst

Grote gevolgen voor stroomafwaarts gelegen gemeenschappen

Een waslijn met kleurrijke kleren in een bergketen
Sneeuw op de bergen in Langtang National Park, Nepal. Foto: Sergey Pesterev.

Gletsjers zijn iconische ijkpunten voor klimaatverandering, en hun smeltwater is een belangrijke waterbron voor mensen die stroomafwaarts wonen, vooral in het voorjaar en de zomer. Een nieuwe studie onder leiding van onderzoekers van de Universiteit Utrecht toont aan dat het smelten van seizoensgebonden sneeuwmassa's in Azië zelfs meer bijdragen aan de watertoevoer van rivieren dan het smeltwater van gletsjers. Die watertoevoer is de afgelopen 40 jaar aanzienlijk geslonken, en kan in de toekomst bij aanhoudende klimaatverandering tot 50% afnemen, met mogelijk grote gevolgen voor de waterbeschikbaarheid voor stroomafwaarts gelegen gemeenschappen. De resultaten werden op 24 juni gepubliceerd in Nature Climate Change.

Het belang van sneeuw

De auteurs ontwikkelden een computermodel dat sneeuw simuleert, en vergeleken de uitkomsten met hun eerdere schattingen van veranderingen in gletsjers. “We zien dat voor alle rivierbekkens die ontspringen in het hooggebergte van Azië de totale hoeveelheid gesmolten sneeuw veel groter is dan het smeltwater van de gletsjers, over het algemeen zo'n drie tot vijf keer zoveel,” zegt hoofdauteur Philip Kraaijenbrink, universitair docent aan de Universiteit Utrecht. “Veranderingen in de sneeuwmassa's van de regio als gevolg van klimaatverandering kunnen daarom nog veel grotere gevolgen hebben voor de waterbalans dan het terugtrekken van de gletsjers.”

Het smelten van sneeuw en gletsjers is slechts één onderdeel van de totale watercyclus.

Toekomst van de Aziatische sneeuwmassa's

De wetenschappers voorspellen dat de hoeveelheid smeltwater uit sneeuw aanzienlijk zal afnemen in de rivieren van Azië, en de mate waarin het klimaat in de toekomst zal veranderen speelt daarbij een sleutelrol. “Als we de temperatuurstijging tegen het einde van de eeuw kunnen beperken tot 1,5 °C, zoals afgesproken in de overeenkomst van Parijs van 2015, zullen we regionale verminderingen in sneeuwsmeltwater zien van slechts 6%,” zegt co-auteur Walter Immerzeel, hoogleraar berghydrologie aan de Universiteit Utrecht. “In meer realistische scenario's zal de sneeuwsmelt echter met 22% afnemen en voor specifieke regio's zelfs met meer dan 50%. Zulke verminderingen van de aanvoer van smeltwater in de rivieren in het voorjaar kunnen grote gevolgen hebben voor mensen stroomafwaarts die van dat water afhankelijk zijn voor irrigatie en waterkracht.”

Hoofdauteur Philip Kraaijenbrink geeft uitleg over zijn onderzoeksproject.

Het grotere plaatje

Hoe deze resultaten de lokale beschikbaarheid van water zullen beïnvloeden, blijft volgens de onderzoekers een uitdaging voor onderzoek in de toekomst. “Het smelten van sneeuw en gletsjers is slechts één onderdeel van de totale watercyclus. Klimaatverandering werkt op vele fronten en regelt de veranderende watervoorziening vanuit de bergen, maar er zijn ook sociaaleconomische ontwikkelingen te beschouwen die van invloed zijn op de vraag naar water,” voegt Kraaijenbrink toe. “Onze toekomstige inspanningen zijn gericht op het kwantificeren van alle processen die van invloed zijn op de waterbalans in de bergen om uiteindelijk het veranderende systeem en de gevolgen voor de maatschappij volledig te begrijpen.”

Publicatie

Kraaijenbrink, P.D.A., Stigter, E.E., Yao, T., Immerzeel, W.W., 2021. Climate change decisive for Asia’s snow meltwater supply. Nature Climate Change. DOI: 10.1038/s41558-021-01074-x

Een korte documentaire over het onderzoek van de Mountain Hydrology Group van de Universiteit Utrecht in het Himalayagebergte: