Rivieroverstromingen wereldwijd onderstrepen het belang van ruimtelijke ordening en waterbeheer
Verslag van de Workshop on Flood Risk Management under Climate Change
Vanuit de Universiteit Utrecht nam Herman Havekes (verbonden aan het Utrecht Centre for Water, Oceans and Sustainability Law) onlangs deel aan een workshop over riverine floods (overstromingen door rivieren). Daarnaast waren er vertegenwoordigers van universiteiten en waterbeheerders uit Canada (British Columbia), USA (Californië en US Army Corps of Engineers) en Chili. Met de technische en wetenschappelijke kennis zit het doorgaans wel goed, maar de organisatie van het waterbeheer is in andere landen vaak gefragmenteerd.
De Workshop on Flood Risk Management under Climate Change vond plaats van 17-19 november aan de UCLA School of Law in Los Angeles (Emmett Institute on Climate Change and the Environment). In totaal namen zo’n 25 personen aan de workshop deel. Herman Havekes verzorgde een presentatie over de Nederlandse organisatie van het waterbeheer en de aanpak van riverine floods, zoals het programma Ruimte voor de rivier (waarvan ook in andere landen elementen in het beleid zijn terug te vinden).
Met name de centrale positie binnen ons waterbeheer van de waterschappen (die eigenstandig belasting heffen), de strenge wettelijke waterveiligheidsnormen en de instelling van een Deltacommissaris, zijn in de andere landen onbekend en maakten indruk op de andere deelnemers. Men heeft bij projecten elders soms met 1300 (!) bevoegde instanties (op vooral lokaal niveau) in een en dezelfde regio te maken en ook de benodigde financiën schieten vaak tekort. Men mist dus een krachtige organisatie op regionaal niveau, en dat wreekt zich bij de uitvoering van projecten. Daarentegen vormen de technische en wetenschappelijke kennis doorgaans geen obstakel; die is ook in andere landen in het algemeen goed op orde.
Er bestaan dus zeker de nodige verschillen, maar tegelijkertijd veel overeenkomsten. Ook elders is de relatie tussen Ruimtelijke Ordening en Waterbeheer een uitermate belangrijk issue: moeten we bijvoorbeeld wel (blijven) bouwen in uiterwaarden? Voorts vormde de vraag waarop je waterveiligheidsnormen baseert (aantal hectares, economische waarde en/of aantal slachtoffers), de grote betekenis van flood risk maps, de noodzaak van juiste communicatie naar burgers, en van nieuwe benaderingen als building with nature belangrijke gespreksthema’s.
Omgekeerd kan Nederland leren van de early warning systems in het buitenland, die men in de VS mede vanwege de vele orkanen ontwikkeld heeft, en de relatief grote rol die verzekeringen spelen. In dat kader vormt ook armoede elders een stevig discussiepunt: de premie voor de overstromingsverzekering is het eerste waarop arme gezinnen bezuinigen, met alle ellende van dien.
De deelname van Herman Havekes, als enige Europese partner, werd buitengewoon gewaardeerd en opende zoals gezegd nieuwe inzichten voor de andere deelnemers. UCLA wil de workshop laten uitmonden in een publicatie, die op korte termijn zou moeten verschijnen. Ook wil men nadrukkelijk contact met alle deelnemers houden en de workshop in de toekomst een vervolg geven.