ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Onderwijs en opleiding zijn essentieel voor vooruitgang in de gezondheidszorg
- Marieke van der Schaaf -

Op 17 januari jongstleden vond alweer de 2^e Professional Performance Dialoog plaats in het Academiegebouw aan het Domplein in Utrecht. Deze Dialoog werd georganiseerd ter gelegenheid van de oratie van professor Marieke van der Schaaf.

Professionals staan voor nieuwe uitdagingen waarbij het vermogen om in te kunnen inspelen op de veranderende maatschappelijke en technologische omgeving essentieel is. Het verwerven en behouden van expertise binnen één vakgebied is vaak niet voldoende om mee te kunnen gaan met de dynamiek in de omgeving waarin professionals actief zijn. Levenlang leren is noodzakelijk om aansluiting te blijven vinden  bij wat de samenleving van de professional vraagt. Het was de ‘adaptieve expertise’ van professionals waarop tijdens de Dialoog van 17 januari verder werd ingezoomd.

Een korte reflectie

Tijdens een korte presentatie legt Jan van Tartwijk aan de plusminus 50 aanwezigen uit hoe expertise zich ontwikkelt. Voor funderende opleidingen is het daarbij zaak hun studenten voor te bereiden op een leven lang leren. Met andere woorden, ze op te leiden tot adaptieve experts die in veranderende of nieuwe situaties hun taken uit kunnen blijven voeren, aldus van Tartwijk. Daarvoor is nodig dat ze niet alleen weten hoe ze die taken optimaal uit kunnen voeren en daarin routine hebben, maar ook dat ze begrijpen waarom dat zo is en wanneer een routine geschikt is om bijvoorbeeld een probleem op te lossen. Juist omdat ze een beter begrip hebben, zijn ze beter in staat om belangrijke elementen in een veranderde en/of nieuwe situatie te herkennen en daarop in te spelen.

Tijdens de dialoog was een breed pallet van professionals aanwezig. De vraag deed zich voor of iedereen ‘adaptieve expertise’ zou moeten ontwikkelen, of heeft de maatschappij ook behoefte aan ‘routine experts’? Een andere discussie draaide om de vraag of je niet eerst jezelf de routine van het vak eigen maken voordat je toekomt aan het toepassen van je kennis en vaardigheden in nieuwe onbekende situaties? Ook kwam aan de orde wat eigenlijk maakt dat mensen al dan niet een leven lang blijven leren?

De aanwezigen wisselden inzichten uit en een gezamenlijke conclusie was: enerzijds is routine in het werk nuttig om efficiënt en effectief taken uit te kunnen voeren, anderzijds vraagt de omgeving ook om professionals die adaptief en flexibel omgaan met de veranderingen die op hun afkomen. Het is van belang dat opleidingen, met name vanuit het perspectief van levenlang leren, professionals stimuleren tot het ontwikkelen van adaptieve expertise.

De dialoog was belangrijk en inspirerend omdat we met een grote groep professionals vanuit verschillende disciplines een concept hebben besproken, adaptieve expertise, dat niet alleen een belangrijk plaats in ons focusgebied inneemt, maar ook dat ook in toenemende mate een rol lijkt te gaan spelen in het denken over professionals en professionele ontwikkeling.