Opwarming zorgt op Antarctica voor meer sneeuwval en zeespiegeldaling

Daling echter kleiner dan stijging door smelt

Sneeuwval / snowfall Antartica

Door de opwarming van de aarde smelt de Antarctische ijskap, waardoor de zeespiegel stijgt. Een studie van poolonderzoekers van de Universiteit Utrecht en internationale collega’s laat echter zien dat de opwarming ook leidt tot meer sneeuwval, waardoor de zeespiegel weer licht daalt. Hun onderzoeksresultaten zijn vandaag gepubliceerd in Nature Climate Change.

“Warmere lucht kan meer waterdamp bevatten, waardoor via wolken meer sneeuw van de oceaan naar de ijskap wordt getransporteerd”, licht dr. Stefan Ligtenberg, poolonderzoeker van de Universiteit Utrecht, toe. Uit de nu gepubliceerde studie blijkt dat per graad temperatuurstijging ongeveer 5 procent meer sneeuw op Antarctica zal vallen. “Dat klinkt misschien niet als heel veel, maar omdat Antarctica zo groot is gaat het toch om 0,3 mm zeespiegeldaling per jaar en dat is 10 procent van de huidige zeespiegelstijging.”

Meer dan 20.000 jaar

Voor het onderzoek zijn zowel metingen uit ijskernen gebruikt als simulaties met klimaatmodellen. In een ijskern zit veel klimaathistorie opgeslagen, vergelijkbaar met boomringen in een boom. Een dik of een dun ijslaagje staat voor een jaar met respectievelijk veel en weinig sneeuwval. Tegelijkertijd kan de datum en temperatuur ten tijde van de sneeuwval worden gereconstrueerd uit de luchtbelletjes in het ijs. “Uit onze bepalingen over een periode van meer dan 20.000 jaar, blijkt dat de ijskernen en klimaatmodellen steeds uitkomen op 5 procent meer sneeuwval per graad temperatuurstijging”, aldus Ligtenberg.

Oceaanwater

Toch is het niet waarschijnlijk dat in de toekomst de sneeuwval op de Antarctische ijskap groter zal zijn dan de afsmelt. “Steeds meer studies wijzen uit dat de oceaan van grote invloed is op het afsmelten en ook dat het oceaanwater steeds warmer wordt”, aldus hoogleraar Polaire Meteorologie Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht en ook één van de co-auteurs. Over deze interactie met de oceaan is echter nog te weinig bekend om een goede schatting te maken voor de komende eeuw. “Het is wel waarschijnlijk dat de afsmelt hoger, misschien wel veel hoger, zal zijn dan deze extra sneeuwval”, stelt Van den Broeke.

Drijvende ijsplaten

De Antarctische ijskap is gemiddeld twee kilometer dik en bevat genoeg ijs om de zeespiegel wereldwijd met 58 meter te laten stijgen. Door de opwarming van de aarde zijn de afgelopen jaren al verschillende drijvende ijsplaten afgebroken, waardoor het landijs versneld de zee instroomt. De verwachting is dat deze tendens zich voortzet als de atmosfeer nog verder opwarmt.

Universiteit Utrecht en duurzaamheid

Sustainability, een van de vier strategische thema’s van de Universiteit Utrecht speelt een belangrijke rol binnen onderzoek, onderwijs, valorisatie en bedrijfsvoering. De universiteit neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om in ecologisch, economisch en sociaal opzicht een actieve bijdrage te leveren aan een duurzame samenleving. Ook ziet de Universiteit Utrecht het als onderdeel van haar maatschappelijke taak om studenten en medewerkers bewust te maken van de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, en middels onderzoek bij te dragen aan oplossingen voor deze uitdagingen.

Meer informatie over
Meer informatie over de Duurzame UU

Publicatie

Antarctic accumulation increases with atmospheric warming
Katja Frieler, Peter U. Clark, Feng He, Christo Buizert, Ronja Reese, Stefan R. M. Ligtenberg*, Michiel R. van den Broeke*, Ricarda Winkelmann and Anders Levermann
Nature Climate Change, maandag 16 maart 2015

*Verbonden aan de Universiteit Utrecht

Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Polair Programma van NWO en het EU project . Ice2sea is een samenwerkingsverband van 24 Europese onderzoeksinstituten dat als doel heeft de schattingen van toekomstige zeespiegelstijging als gevolg van het smelten van landijs te verbeteren.

Meer informatie

  • Dr. Stefan Ligtenberg, Instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek Utrecht (IMAU), faculteit Bètawetenschappen, s.r.m.ligtenberg@uu.nl, 06 50 92 61 07
  • Monica van der Garde, persvoorlichter faculteit Bètawetenschappen, m.vandergarde@uu.nl, 06 13 66 14 38.