ľ�ϸ���Ӱ��

Het was al bekend dat de neurologische aandoeningen Chiari malformatie en syringomyelie vaak voorkomen bij toy breeds. Promovendus  deed onder begeleiding van universitair hoofddocenten Paul Mandigers en Hille Fieten en hoogleraar Hans Kooistra onderzoek naar deze ziekten bij dwergkeeshonden en laat zien welk gedrag dwergkeeshonden met Chiari malformatie en syringomyelie vertonen. Daarnaast ontdekte hij een verband tussen bepaalde anatomische kenmerken en de kans om de aandoeningen te ontwikkelen. Santifort promoveerde op 11 september aan de Universiteit Utrecht.

Uit eerder onderzoek blijkt dat meer dan zestig procent van de dwergkeeshonden Chiari malformatie heeft en dat 25 procent lijdt aan geringe tot ernstige syringomyelie. Beide aandoeningen komen ook voor bij andere honden, waaronder de Cavalier King Charles Spaniel, de Griffon, Chihuahua en diverse . De twee aandoeningen kunnen los van elkaar voorkomen en ontstaan bij sommige honden al rond één jaar, bij andere pas rond vijf jaar. 

Aan de buitenkant is niet altijd te zien of de hond een of beide aandoeningen heeft en dat staat vroege en juiste diagnose in de weg. Bovendien kunnen fokkers, die honden van hun programma willen uitsluiten omdat ze lijden aan deze erfelijke aandoeningen, niet afgaan op wat de hond laat zien. Ze zijn afhankelijk van MRI-screenings. Met zijn onderzoek geeft Santifort meer inzicht in de aandoeningen. Dat helpt eigenaren en dierenartsen om de ziekte te herkennen én het helpt fokkers om de juiste dieren te selecteren voor hun fokprogramma’s.

Eigenaren die dit gedrag veelvuldig zien, moeten tijdig aan de bel trekken

Gedragskenmerken

Het onderzoek van Santifort keek onder meer naar gedragsverschijnselen van honden met Chiari malformatie of syringomyelie. Hiervoor werden eigenaren van dwergkeeshonden gevraagd om hun observaties te rapporteren. Uit dit onderzoek blijkt dat symptomen zoals vocalisatie, kopschudden, pootjes likken of bijten, spontane pijnaanvallen, luchtlikken en krabben vaak voorkomen bij honden met Chiari malformatie of syringomyelie; honden die dit soort klinische beelden vertoonden, hadden vier tot vijf keer meer kans om afwijkingen van Chiari malformatie of syringomyelie te tonen op MRI dan honden zonder dergelijke klachten. 

Deze gedragingen zijn belangrijke signalen voor dierenartsen én eigenaren. Volgens Santifort moeten eigenaren die dit gedrag veelvuldig zien, tijdig aan de bel trekken: “Er zou sprake kunnen zijn van deze aandoeningen, en dan is aanvullend onderzoek belangrijk.”

Anatomische kenmerken

Naast gedragsverschijnselen keek het team ook naar de anatomie van dwergkeeshonden met Chiari Malformatie en syringomyelie. Daaruit blijkt dat honden met syringomyelie vaak specifieke kenmerken hebben, waaronder een kortere schedelbasis en een veranderde inhoud van de schedelholte. Hoewel nog niet alle vragen zijn beantwoord is er een duidelijke relatie met de grootte van de hond: hoe kleiner de dwergkeeshond, hoe groter het risico op syringomyelie. Dwergkezen met een gewicht van minder dan 2,5 kilogram hebben zes keer meer kans kans op het ontwikkelen van syringomyelie dan dwergkezen boven dit gewicht. De promovendus gebruikte voor zijn onderzoek MRI- en CT-scans en maakte ook gebruik van metingen aan de honden zelf.

De ziekte is vaak progressief: de klachten en afwijkingen kunnen in de loop van de tijd verergeren én pas op latere leeftijd ontstaan

Effectief fokprogramma

Gedurende zijn promotieonderzoek volgde Santifort ook een kleinere groep dwergkeeshonden met syringomyelie voor langere tijd. Daaruit bleek dat de ziekte vaak progressief is: de klachten en afwijkingen kunnen in de loop van de tijd verergeren én pas op latere leeftijd ontstaan. Dit benadrukt het belang van een goede timing voor diagnostische MRI-screenings bij fokdieren, want een te vroege screening kan een vals gevoel van veiligheid geven. De juiste timing van een MRI bij fokdieren en het pas inzetten van dieren die op latere leeftijd nog steeds vrij zijn van de aandoening, vergroot de kans op het uitsluiten van honden met syringomyelie van de fokkerij. Dit draagt bij aan een effectief fokprogramma tegen deze aandoening. Bij het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde loopt inmiddels onderzoek naar de genetische achtergrond van Chiari malformatie en syringomyelie. Dit kan in de toekomst leiden tot een DNA-test waarmee fokkers gericht gezonde honden kunnen selecteren.

Het inzicht dat de ziekte progressief is, benadrukt eveneens het belang van onderzoek naar effectieve behandelingen. Inmiddels zijn er twee studies uitgevoerd waarbij gekeken is naar een mogelijk beter medicijn tegen Chiari malformatie en syringomyelie en hoe we de  tegen kunnen gaan.