Onderzoek naar kreupelheid bij melkkoeien: grote verschillen tussen bedrijven

Een zwart-witte melkkoei staat op de voorgrond, met andere koeien in de achtergrond, in een groot hedendaags melkveebedrijf op een betonnen vloer.
Beeld: Istock

Kreupelheid is een belangrijk welzijnsprobleem bij melkkoeien. Het hangt vaak samen met klauwproblemen en gaat gepaard met pijn. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht, en  (in Engels) hebben op basis van een systematische analyse van relevante wetenschappelijke literatuur de omvang van het probleem en de risicofactoren in kaart gebracht. Uit de geanalyseerde onderzoeken in Noordwest Europa van de afgelopen 25 jaar bleek een grote spreiding van het percentage koeien met een vorm van kreupelheid, met een gemiddelde van 28 procent. Belangrijke risicofactoren zijn: gebrek aan toegang tot weidegang, betonnen vloeren, ligplaatsen zonder diep strooisel, slechte lichaamsconditie en een hoger lactatienummer (aantal keer dat een koe gekalfd heeft).

Kreupelheid houdt in dat koeien zichtbaar moeite hebben met lopen. Er zijn allerlei aandoeningen die tot kreupelheid kunnen leiden, zoals infectieuze klauwaandoeningen maar ook fysieke beschadigingen van de klauwen door bijvoorbeeld ongeschikte vloeren.

Om de omvang van het probleem en relevante risicofactoren in kaart te brengen, hebben de onderzoekers beschikbare literatuur geanalyseerd over kreupelheid bij melkkoeien in Noordwest Europa in de afgelopen 25 jaar, waarbij de situatie vergelijkbaar was met de Nederlandse melkveehouderij. In wetenschappelijk onderzoek worden verschillende systematieken gebruikt om kreupelheid vast te stellen. De onderzoekers hebben daarom eerst een methode ontwikkeld om verschillende systematieken voor locomotiescore vergelijkbaar te maken. De ontwikkelde schaal (de zogeheten Welfare Quality equivalent) definieert kreupelheid en ernstige kreupelheid op basis van staplengte, belasting van de ledematen en houding van de rug. Uit de 53 geselecteerde studies naar kreupelheid bleek gemiddeld 28% van de koeien kreupel te lopen, maar ook dat de spreiding tussen studies en bedrijven opvallend groot was.

Terugdringen is haalbaar

De risicofactoren voor kreupelheid in Noordwest Europa zijn onderzocht op basis van 38 studies. Belangrijke risicofactoren bleken onder meer gebrek aan toegang tot weidegang, betonnen vloeren, ligplaatsen zonder diep strooisel, slechte lichaamsconditie en een hoger aantal keren dat een koe gekalfd heeft. Volgens de onderzoekers is het terugdringen van kreupelheid haalbaar via verbeterde huisvesting en management. Ze pleiten voor gestandaardiseerd, grootschalig onderzoek naar kreupelheidprevalentie met gedetailleerde rapportage, en voor meer studies naar effectieve interventies om kreupelheid tegen te gaan.

Het onderzoek is financieel mede mogelijk gemaakt door . Het is onafhankelijk uitgevoerd en gepubliceerd in het Journal of Dairy Science.


Lees ook ons dossier: Dierenwelzijn in de veehouderij