Omstanders weerhouden Java-apen van seks

Java-apen ontwijken omstanders tijdens het paren, ongeacht het geslacht of rang van deze omstanders. Dat blijkt uit onderzoek van het team van gedragsbioloog Anne Overduin-de Vries, verbonden aan de faculteit Bètawetenschappen en het Biomedical Primate Research Centre in Rijswijk. Het onderzoek suggereert ook dat de apen eerder opportunistisch stiekeme seks hebben in plaats van dat ze zich tactisch afzonderen. Het onderzoek is online gepubliceerd in het tijdschrift Behavioral Ecology and Sociobiology. 

Seksuele competitie komt veel voor in primaatgroepen met meerdere mannetjes en vrouwtjes en kan leiden tot paargedrag in de afwezigheid van storende omstanders. “Tot nu toe was nog onduidelijk of de apen omstanders tactisch misleiden, door zich bijvoorbeeld met voorbedachte rade af te zonderen, of dat ze gebruik maken van de gelegenheid wanneer concurrenten toevallig afwezig zijn”, zegt Overduin-de Vries. “Het laatste blijkt het geval. Ze blijken vooral stiekem te paren op plekken waar mannetjes lager in rang zich ophouden, aan de buitenkant van de groep.”

Concurrentie

Overduin-de Vries en haar collega’s bekeken de seksuele dynamiek van een groep van 27 Java-apen. Zowel mannetjes als vrouwtjes blijken parende apen te storen, waarbij ze het seksuele gedrag van hun groepsleden remmen. Bovendien passen beide geslachten hun seksuele gedrag aan door minder initiatief te nemen voor seksueel gedrag wanneer er mogelijk verstorende omstanders aanwezig zijn. Deze effecten benadrukken de concurrentie tussen mannetjes en tussen vrouwtjes onderling. Beiden zijn belangrijke factoren in de seksuele dynamiek van Java-apen.

Publicatie

Sneak copulations in long-tailed macaques (Macaca fascicularis): no evidence for tactical deception
Overduin - de Vries et al.
Behavioral Ecology and Sociobiology; DOI 10.1007/s00265-012-1430-4

Meer informatie

Persvoorlichter Faculteit Bètawetenschappen: Monica van der Garde,
06 13 66 14 38, m.vandergarde@uu.nl.