NWO-financiering voor onderzoek naar versnellen van maatschappelijke transities in de gebouwde omgeving
Hoe kunnen we de transities op het gebied van energie, circulaire economie en gezondheid in de gebouwde omgeving beter op elkaar afstemmen en versnellen? Binnen het nieuwe onderzoeksproject AMBITIONS bundelen onderzoekers van het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling van de Universiteit Utrecht de krachten met TU Delft Design for Values instituut (faculteiten TBM en IO), Universiteit Twente, Avans Hogeschool en publieke en private partners. Zij brengen de waarden die bij deze transities horen in kaart en ontwikkelen hulpmiddelen die de transities kunnen versnellen.
Waarden als versneller van transities
De gebouwde omgeving staat centraal in meerdere maatschappelijke transities. Deze transities zijn nauw met elkaar verweven, maar vertegenwoordigen ook uiteenlopende en soms zelfs conflicterende publieke waarden. Lokale bestuurders staan daardoor voor lastige keuzes: hoe geef je vorm aan een toekomstbestendige leefomgeving als waarden botsen of moeilijk te realiseren zijn? Hoe realiseer je publieke waarden wanneer organisaties en individuen ook door andere (vaak tegenstrijdige) waarden gedreven worden?
Het AMBITIONS-consortium onderzoekt hoe waarden beter op elkaar afgestemd kunnen worden om zo de snelheid en effectiviteit van deze transities te vergroten. “We willen bijdragen aan een integrale benadering van transities in de gebouwde omgeving, waarin publieke, organisatorische en individuele waarden elkaar versterken in plaats van tegenwerken,” vertelt projectleider prof. dr. ir. Ibo van de Poel (TU Delft).
We willen bijdragen aan een integrale benadering van transities in de gebouwde omgeving, waarin publieke, organisatorische en individuele waarden elkaar versterken in plaats van tegenwerken
Drie spanningsvelden
Het onderzoek richt zich op drie belangrijke waardespanningsvelden die het tempo van transities beïnvloeden:
- Tussen bestuursniveaus: hoe verhouden nationale, regionale en lokale beleidsdoelen en -waarden zich tot elkaar?
- Tussen publieke waarden: wat gebeurt er als waarden uit verschillende transities botsen?
- Tussen publieke en organisatorische en individuele waarden: hoe ga je om met spanningen tussen maatschappelijke waarden en die van organisaties en individuen?
“Door deze spanningen beter te begrijpen, wil het consortium bijdragen aan een betere afstemming van waarden om transities te versnellen,” aldus Van De Poel. “Hierdoor kunnen we ook strategieën en hulpmiddelen ontwikkelen waarmee we meer en sneller oplossingen kunnen ontwerpen en doorvoeren in de gebouwde omgeving.” De kennis en hulpmiddelen kunnen - naast voor de gebouwde omgeving - ook waardevol zijn voor transities in andere contexten en domeinen.
Brede samenwerking
Het AMBITIONS-consortium bestaat uit een breed scala aan publieke en private partners. Deze samenwerking maakt het mogelijk om op verschillende bestuursniveaus diepgaande analyses uit te voeren en ondersteuningsmechanismen te ontwikkelen die transitieprocessen versnellen. Naast wetenschappelijke inzichten levert het project ook praktische instrumenten, beleidsadviezen en een netwerk van partners die kennis en ervaringen uitwisselen. Vanuit de Universiteit Utrecht zijn prof. dr. Wouter Boon en dr.ir. Matthijs Janssen van het Copernicus Instituut bij het project betrokken. Vanuit de TU Delft leiden prof. dr. ir. Ibo van de Poel, dr. Martijn Wiarda, en dr. Marina Bos – de Vos het project. Vanuit de Universiteit Twente prof. dr. ir. Leentje Volker en dr. ir. Tom Coenen, en vanuit Avans Hogeschool senior researcher Elena Lomeli Aguirre.
Naast de kennisinstellingen zijn overheden, ontwerpers, Topconsortia Kennis en Innovatie (TKI’s), en andere (netwerk)organisaties die zich inzetten voor deze transities in de gebouwde omgeving onderdeel van het AMBITIONS-consortium. Dit zijn YAGHMA, Building changes, MakeDay, WeBoost, Copper8, Talent voor Transitie, Kuijpers, Bouwcampus, Pioneering, Cirkelstad, TKI Bouw en Techniek, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, namens staatssecretarissen van de ministeries VRO, BZK, EZK, VWS, I&W, Gemeente Utrecht als onderdeel van de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven, Provincie Gelderland, Noaberkracht (samenwerking gemeentes Tubbergen en Dinkelland), Gemeente Losser, Topsector Energie - System integration, TKI Urban Energy, ERAcontour, Provincie Zuid-Holland, Provincie Utrecht, Provincie Noord-Brabant, Gemeente Enschede, Gemeente Hengelo, Gemeente ‘s- Hertogenbosch, Klimaat Academie Rotterdam.