ľ�ϸ���Ӱ��

Experts van de faculteit Diergeneeskunde hebben een nieuwe methode ontwikkeld om de leeftijd van pups te schatten op basis van hun gebit. Honderden hondeneigenaren hebben meegewerkt aan dit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). De nieuwe inzichten kunnen dierenartsen inzetten bij gezondheidsbegeleiding, zoals het plannen van vaccinaties. De staatssecretaris heeft de Tweede Kamer over de resultaten geïnformeerd.

Jaarlijks worden ongeveer 50.000 honden in Nederland geïmporteerd, waarvan een groot deel pups zijn. De wettelijke leeftijd waarop een pup de Nederlandse grens mag passeren is 15 weken (105 dagen). Helaas worden dierenartsen en handhavers regelmatig geconfronteerd met frauduleuze praktijken rondom de paspoorten en te jonge geïmporteerde pups.

Welzijn en risico op Zoönose

Het te vroeg scheiden van pups van hun moeder leidt tot welzijnsaantasting van de pups en verhoogt het risico op zoönosen, zoals rabiës (hondsdolheid). Honden kunnen na 12 weken worden ingeënt tegen rabiës en zijn na 15 weken beschermd.

Tot nu toe ontbrak het aan objectieve kenmerken om de leeftijd van een pup praktisch en onderbouwd in te kunnen schatten. Uit het onderzoek blijkt nu dat het wisselpatroon van de melksnijtanden hiervoor gebruikt kan worden. Hierbij is het belangrijk rekening te houden met het ras van de hond, aangezien de grootte van de hond invloed heeft op de aanvangsleeftijd en duur van het wisselen.

Citizen Science

De studie is uitgevoerd door het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde, de afdeling Veterinaire Tandheelkunde en de afdeling Statistiek. Via social media, dierenartsenpraktijken, chippers van de Raad van Beheer en diverse ras- en fokverenigingen zijn deelnemers geworven voor dit citizen-science project. Eigenaren van pups vanaf 10 weken oud, waarvan een betrouwbare geboortedatum bekend was, konden deelnemen. Pups uit het buitenland waren van deelname uitgesloten.

Eigenaren stuurden op twee vaste dagen per week een foto van het gebit van hun pup vanaf 10 weken oud, totdat alle melksnijtanden waren gewisseld. In totaal startten 980 pups met de studie. De deelnemende pups waren geboren tussen 21 mei 2020 en 31 december 2022. Voor 227 eigenaren was het niet mogelijk om een foto te maken van het gebit van hun pup, waardoor zij hun deelname stopten. Verder kon van 8 honden het volwassen gewicht niet worden ingeschat, waardoor hun data niet in de analyses zijn meegenomen.

Onderzoeksleider Hille Fieten: “Het is fantastisch met hoeveel inzet de eigenaren hebben meegewerkt. We zijn hun heel dankbaar. Met de gegevens over het wisselen van de melksnijtanden kunnen we nu een gevalideerde indicatie geven van de leeftijd van een pup. Hiervoor hebben we een stroomschema ontwikkeld.”

Waardevol instrument

Het rapport is een waardevolle referentiedatabase voor leeftijdsbepaling door dierenartsen, aldus de staatssecretaris. De methode is niet geschikt als formeel handhavingsinstrument door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) omdat veel pups pas na de leeftijd van 15 weken starten met wisselen. Dit is de leeftijd waarop een pup geïmporteerd mag worden uit een andere lidstaat of land buiten de EU met een laag rabiës risico.

Om toch de leeftijd van de pup vast te stellen die nog niet aan het wisselen is, zou de pup gevolgd moeten worden tot het eerste moment van wisselen. “Het is mede vanwege de capaciteit die dit vraagt, voor de NVWA niet haalbaar om dit in de praktijk uit te voeren”, aldus de staatssecretaris. “De NVWA kan wel, wanneer na constatering van een overtreding pups in bewaring zijn genomen, dit rapport gebruiken voor een eventuele melding aan de lidstaat van herkomst, om te onderbouwen dat het dier te jong was.”