Nieuw: 'varken-mens'

Elke week wordt de actualiteit gekoppeld aan een uit het archief van Studium Generale - Podium voor kennis & reflectie van de Universiteit Utrecht.

Wetenschappers hebben voor het eerst menselijke cellen weten te kweken in een varken. Ze publiceerden in vakblad waarin ze beschrijven hoe ze menselijke stamcellen - cellen die nog alles kunnen worden - implanteerden in een net bevrucht varkensembryo. Dit deed men met 2.075 embryo’s die in baarmoeders van varkens werden geplaatst. Het experiment verliep moeizaam. Na 28 dagen zagen de onderzoekers dat 186 embryo’s in leven bleven en dat er menselijke cellen in gegroeid waren. Niet heel veel overigens: in een verhouding van ongeveer één mensencel per 100 duizend varkenscellen. Dat komt omdat mensen en varkens evolutionair gezien ver van elkaar afstaan. Toch kunnen de 'varken-mens' embryo's met menselijke cellen in theorie gebruikt worden om medicijnen op te testen en om organen te kweken voor menselijke patiënten.

Het onderzoek biedt dus mogelijkheden, maar er worden veel kanttekeningen bij geplaatst. Medisch ethicus Annelien Bredenoord (UMC Utrecht) spreekt hierover in . Naast de mogelijkheid van dierziektes die overspringen naar de mens, is ze vooral bezorgd over dierwelzijn. “Mocht het ooit van een toepassing komen, dan ga je deze dieren erg instrumenteel gebruiken, als leverancier van organen. Terwijl we het diergebruik in de wetenschap juist willen vervangen, verminderen en verfijnen.” Ook de onderzoekers zelf waren niet onverdeeld enthousiast over hun werk. Een aantal stamcellen was uitgegroeid tot menselijke hersencellen. Moeten we dat eigenlijk wel willen, varkens;die in de toekomst met een soort ontwakend menselijk bewustzijn in hun systeem rondlopen?

In het Science Café, georganiseerd door Studium Generale, bespraken drie wetenschappers waaronder dr. Annelien Bredenoord de mogelijkheden en beperkingen van stamcellen. Ook cabaretier Hans Sibbel, beter bekend als Lebbis, was aanwezig. Hij legde uit dat hij door een experimentele stamceltherapie genas van een dodelijke auto-immuunziekte.

.