Mening van de tiener over vaccinatie is leidend
Wat als ouders en tieners het niet met elkaar eens zijn over een vaccinatie tegen corona? Jurist Joost Huijer van de Universiteit Utrecht legt uit wat de rechten van jongeren en hun ouders zijn in zo’n geval.
Dr. Joost Huijer is universitair docent personen- en familierecht aan de Universiteit Utrecht en als onderzoeker gespecialiseerd in het functioneren van het systeem van kinderbescherming in Nederland. Hij is verbonden aan het Utrecht Centre for European Research into Family Law (UCERF).
Mag een tiener zelf beslissen de prik te nemen?
Joost Huijer: “Vanaf 16 jaar heb je de volledige zeggenschap over je lichaam, ongeacht wat je ouders willen. Dan beslis je als jongere zelf over iedere medische behandeling zoals vaccinatie, als je in staat bent een weloverwogen keuze te maken. Tot 12 jaar beslissen de ouders of voogd in alle gevallen over medische behandeling en dus ook over vaccinaties. Die jonge leeftijd is dus juridisch gezien niet ingewikkeld. Vanaf 12 tot en met 15 jaar beslissen zowel het kind als de ouder(s) met gezag, of de voogd. Er is toestemming nodig van beide partijen voor een medische behandeling en ook voor vaccinatie. Huijer: “Dit is juridisch gezien het meest interessant, want hier kan nog wel eens een conflict ontstaan als de ouders van mening verschillen over de behandeling van het kind. Dat meningsverschil kan met het kind zelf zijn, of met elkaar. Zeker in het geval van gescheiden ouders is dat extra ingewikkeld. Wat je niet zo vaak ziet is dat een kind weigert terwijl beide ouders een behandeling wél willen. Vaker is het zo dat de ouders met elkaar van mening verschillen.”
Het zelfbeschikkingsrecht over leven en lichaam is ook bij 12- tot 15-jarigen juridisch zwaarwegend
Hoe weegt men de mening van de tiener?
Ook voor 12- tot en met 15-jarigen weegt de mening van het kind zwaar, ten opzichte van die van de ouders. Károly Illy, OMT-lid en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde zegt hierover : “Als de tiener niet wil, en de ouders willen het wel, dan gebeurt het niet. Andersom is dat ook zo. Als de tiener wèl gevaccineerd wil worden en dat ook goed kan beargumenteren, terwijl de ouders mordicus tegen zijn, dan gebeurt het wel.” De ouders moeten overigens wel door een arts betrokken worden in het gesprek hierover of in ieder geval geïnformeerd. Minister de Jonge zei in een toelichting over het vaccineren van minderjarigen: "Als hun ouders het niet willen en zij wel, dan kunnen ze zelf een afspraak maken met de GGD."
Joost Huijer: “Even los van de coronavaccinaties: in gevallen dat het tot een rechtszaak komt over de medische behandeling van een kind, dan geeft de mening van het kind van 12 tot en met 15 jaar voor de rechter de doorslag. Het zelfbeschikkingsrecht over leven en lichaam is hierbij zwaarwegend, hoe ingrijpend de keuze van het kind soms ook is. De beslissing hangt er vooral van af, of de rechter vindt dat dit kind de gevolgen van zijn keuze goed kan overzien. Dat hij of zij een weloverwogen keuze maakt. Als het nodig is, kan de rechter hierbij ook om aanvullend psychologisch onderzoek vragen van de tiener om dit vast te stellen.”
Wegwijzer voor artsen
De KNMG heeft een wegwijzer voor artsen om hen te helpen afwegingen te maken bij dilemma’s en helder te hebben wat kan en mag: die wegwijzer heet: .
Vragen over vaccins en kinderen? Kijk het junior coronacollege!
Maandag 12 juli van 14.30 tot 15.30 is het online junior coronacollege. Wat is het effect van het vaccineren van jongeren? Welke bijwerkingen krijgen zij? Ton de Boer van het het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen en ethicus en filosoof Naomi van Steenbergen van de Universiteit Utrecht geven antwoord op vragen van middelbare scholieren.