Meet the Professor 2025: een rechter en een onderzoeker voor de klas
Met toga’s onder hun arm bezochten Anne Janssen en Kim van der Kraats groep 7 van basisschool KBS het Schateiland in de wijk Kanaleneiland, in Utrecht. Ze deden mee aan Meet the Professor, het jaarlijkse evenement van de Universiteit Utrecht waarin wetenschappers een bovenbouwklas bezoeken en kinderen hen alles mogen vragen over hun werk.
En dat deden ze ook, in groep 7 van het Schateiland. Kim van der Kraats is naast bijzonder hoogleraar aan de UU ook rechter bij de rechtbank Midden-Nederland, in het civiele recht. Anne Janssen is aan het promoveren op kwetsbare rechtzoekenden, bijvoorbeeld mensen die in een rechtszaak komen zonder advocaat. De kinderen konden dus zowel vragen stellen over het beroep van rechter, als het doen van onderzoek.
Kinderen die willen, mogen op de foto met de toga aan, van de rechter of van de professor.
En de collega’s hadden twee type toga’s meegenomen naar de klas: die van de rechter en die van de professor. Ze zagen er net iets anders uit. Die van de professor is wat meer versierd aan de mouwen en er hoort een “hoedje” bij, maar ze dienen hetzelfde doel: onpartijdig zijn. Kim van der Kraats legt uit dat de witte kleur van het lapje vooraan, de bef, symbool staat voor zuiverheid en eerlijkheid. Aan het einde van de les mogen de kinderen die dat willen, ook even een toga aan en ermee op de foto, voor thuis.
Problemen oplossen zonder ruzie
“Wat weten jullie van het recht?” vraagt Kim en daar komen al veel goede antwoorden op. "Zijn rechters vaker een man of een vrouw?" "En professoren: zijn die vaker man of vrouw?" De klas zit aardig in de goede richting. De antwoorden zijn: 50-50 voor de rechters en bij de professoren is tweederde man. De kinderen vragen ook van alles: “Waarom wilde je rechter worden?” “Hoe vind je het om professor te zijn?” “Maak je weleens een fout als rechter en wat gebeurt er dan?” “Ben je ooit bedreigd?” “Wanneer draag je een toga?” “Hoeveel verdien je eigenlijk?” "Hoe oud zijn jullie?”
Kim van der Kraats legt uit dat ze houdt van eerlijkheid en rechtvaardigheid en dat ze problemen wil oplossen zonder ruzie. "Want van ruzie komt nooit iets goeds. Bij een gevecht wint vaak de sterkste of de rijkste en het is niet goed als die het altijd voor het zeggen hebben." Ze vertelt dat ze de laatste tijd vaak zaken behandelt die te maken hebben met werk. "Bijvoorbeeld: iemand is ontslagen, is dat terecht? Of de vraag of iemand genoeg salaris heeft gekregen? Of iemands uitkering is stopgezet, is dat terecht?"
Naar de rechter is niet altijd de beste keus
Anne vertelt dat zij ook vaak zaken bestudeert waarin bijvoorbeeld schulden een probleem zijn en iemand de huur niet kan betalen en ook geen advocaat kan betalen. Kim begeleidt haar onderzoek, samen kijken ze naar toegang van mensen tot het recht. De kinderen beseffen dat een advocaat inhuren heel duur is. Kim en Anne leggen de klas een situatie voor. Stel: je buurman maakt vaak ontzettend veel lawaai en je hebt er last van. Wat kan je doen? Je bespreekt het met hem,of je schrijft hem een brief. Je gaat er langs met je vrienden, of je laat het zitten? Je vraagt hulp van een advocaat. De optie van de advocaat en de rechter is niet altijd de beste. Het gesprek met de buurman zal toch eerst vriendelijk moeten gebeuren.
Hoe zou je dat onderzoeken?
“Wat zou je zelf willen onderzoeken?” vragen Anne en Kim aan de klas, aan het einde van de les. Daar komen heel uiteenlopende antwoorden op. Van het onderzoeken van de gezondheid van dieren, tot de zeer filosofische vraag: wat is het verschil tussen een goed leven en een slecht leven? Of: hoe komt het dat ik soms lui ben en dan toch zin heb om buiten te spelen als vriendjes het vragen? “Hoe zou je dat onderzoeken?” vraagt Anne door. Dat is een goede vraag. Je kan met mensen praten, je kan een experiment doen. Alles bij elkaar was deze les in het kader van “Meet the Professor” een interessante kennismaking met wetenschap en onderzoek.