ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Bij pups van hondenras ‘het Markiesje' komt een ernstige bewegingsstoornis voor: paroxysmale dyskinesie. Dankzij onderzoek van wetenschappers dr. Paul Mandigers en dr. Peter Leegwater van de Universiteit Utrecht (Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren) kan de erfelijke oorzaak worden opgespoord en kan de ziekte warden uitgebannen. Het onderzoek was mogelijk dankzij een subsidie van de Nederlandse Markiesjes Vereniging en de inzet van enkele toegewijde liefhebbers. Onderzoeker Paul Mandigers vertelt.

Wat is paroxysmale dyskinesie?

'Het is een aandoening die zich bij pups voordoet als ze drie tot vier maanden oud zijn. In rust kunnen ze redelijk functioneren, maar na inspanning verkrampen ze plotseling en kunnen ze niet meer lopen. Hoewel de aandoening op zich niet dodelijk is, kiezen de meeste eigenaren noodgedwongen voor euthanasie.'

Hoe is de ziekte bij u aanhangig gemaakt?

'Al in 2003 kwamen vier eigenaren en vertegenwoordigers van de rasvereniging bij mij op het spreekuur met zieke hondjes die deze symptomen vertoonden. Die eerste keer onderzocht ik ze en dacht toen nog helemaal niet aan een erfelijke ziekte. Het kon immers van alles zijn. Diergeneeskundig onderzoek leverde echter niets op. Bij het tweede nest werd het al wat verdachter, gezien de soortgelijke symptomen. Ik betrok mijn collega geneticus dr. Peter Leegwater bij de zaak.'

Hoeveel tijd ging er toen nog overheen voordat u tot onderzoek overging?

'Uiteindelijk hebben we zeven nesten met zieke pups gezien. Iedere keer weer hebben we de pups systematisch onderzocht: pathologisch onderzoek op de lichamen na euthanasie - waar eigenlijk niets bruikbaars uitkwam - en het verzamelen van DNA en bloed- en urinemonsters. Omdat er uit het pathologisch onderzoek wel af en toe vage aanwijzingen kwamen, hebben we een poosje gedacht dat het een aandoening was van de zenuwen in de pootjes, maar dat bleek bij nader inzien een dwaalspoor. Twee jaar geleden hadden we voldoende materiaal van de zieke hondjes verzameld om verantwoord genetisch onderzoek te doen. Daarvoor hadden we een controlegroep van gezonde Markiesjes nodig en een bedrag waarmee we het onderzoek konden financieren.'

Het volledige artikel is verschenen in Onze Hond, juni 2017