Leonard Rutgers: "Migratie is de motor van onze geschiedenis"

Prof. dr. Leonard Rutgers
Prof. dr. Leonard Rutgers

In het Financieele Dagblad (zaterdag 17 oktober) verscheen een interview met prof. dr. (Antieke Cultuur) waarin de oudheidkundige sprak over migratie en integratie. Rutgers werd gevraagd naar gebeurtenissen uit de Romeinse oudheid die gelijkenissen vertonen met de huidige vluchtelingenproblematiek, en waar we wellicht een les uit kunnen trekken.

ruimte voor religies

Migratie is niet per se een hedendaags onderwerp, in tegendeel, stelt Rutgers: "Migratie is de motor van onze geschiedenis." In het oude Rome was migratie aan de orde van de dag, en ook de Romeinen hadden te maken met migranten uit het toenmalige Syrië. Deze migratiestromen leverden echter niet veel problemen op. Een belangrijke reden daarvoor is volgens Rutgers dat de Romeinen een ontspannen en pragmatische houding hadden ten aanzien van de geloofsovertuigingen van andere volkeren. "Overwonnen volkeren, dus ook slaven, mochten hun geloof houden. Sterker: veel lokale goden werden in Romeinse rites geïncorporeerd," vertelt Rutgers.

samenwerken

Later, in de vierde eeuw, ging het alsnog fout met de migranten in het Romeinse Rijk. De Romeinen waren inmiddels overgeschakeld op een monotheïstische samenleving: het christendom was dominant geworden. Er was geen plaats meer voor de religies van andere volkeren en dat leverde grote spanningen tussen culturen op. De geschiedenis is geen glazen bol waarmee we de toekomst kunnen voorspellen, maar we zouden wel een les kunnen trekken uit deze gebeurtenissen: we moeten niet proberen andere culturen met man en macht buiten de deur te houden, maar een manier vinden om samen te werken.