Koen Sebregts over de 'r' van Linda de Mol en Astrid Joosten
Linda de Mol sprak de r vroeger anders uit dan nu. Wat is er gebeurd? Jeroen Kijk in de Vegte vroeg het in radioprogramma Bureau Kijk in de Vegte (21 april) aan taalwetenschapper dr. , die promoveerde op de vele varianten van de uitspraak van de r.
Voorheen sprak Linda de Mol met een rollende 'tongpunt-r', maar in de loop der jaren is deze veranderd in een huig-r, meer achterin de mond. Ook bij Astrid Joosten is precies deze verandering hoorbaar.
Het gesprek gaat over de vraag of deze verandering bewust is, of door langzame beïnvloeding tot stand gekomen. Bij de meeste uitspraakveranderingen is dat laatste het geval, aldus Sebregts, maar uitspraak kan zeker ook aan mode onderhevig zijn. De tongpunt-r wordt bijvoorbeeld geassocieerd met volkse Amsterdamse spraak en met dorpen, terwijl de huig-r vooral als 'nette' uitspraak in de grote steden als Rotterdam en Den Haag geldt. Sprekers meten zich mogelijk een bepaalde uitspraak aan afhankelijk van waarmee ze geassocieerd willen worden. De Gooise r is hier ook een duidelijk voorbeeld van.