Klimaatverandering niet de grootste oorzaak van overstromingen
Publicatie Nature Climate Change
Als overstromingsrisico’s aan het eind van de 21e eeuw niet kunnen worden verminderd, kan de wereldwijde economische schade tot twintig keer zo hoog worden. Bijna driekwart van die stijging valt te wijten aan de economische groei in gebieden die vatbaar zijn voor overstromingen. Het onderzoek werd uitgevoerd door een team onderzoekers van onder andere Deltares en de Universiteit Utrecht en werd gepubliceerd in Nature Climate Change.
Klimaattop
Dr. Hessel Winsemius (overstromingsexpert bij Deltares en onderzoeksleider) vertelt: “In ons onderzoek concluderen we dat het halen van de tweegradengrens, waarover tijdens de klimaattop onderhandeld werd, niet de enige factor is om toekomstige overstromingskans te verminderen. Heel belangrijk is ook ruimtelijke planning, en gebruik maken van gebouwen die zo ontworpen zijn dat ze minder gevoelig zijn voor overstromingen.”
Hoe economische groei overstromingsrisico’s beïnvloedt
Het overstromingsrisico van een rivier wordt door verschillende factoren beïnvloed. Aan de ene kant door de frequentie en hevigheid van overstromingen, en aan de andere kant door de blootstelling van mens en economie daaraan. Frequentie en hevigheid zijn sterk afhankelijk van klimaatverandering, maar de economie en het aantal blootgestelde inwoners groeit ook, wat resulteert in een grotere impact. Het Nederlandse onderzoeksteam richtte zijn aandacht vooral op het feit dat economische groei niet alleen een toenemend risico met zich meebrengt, maar ook zorgt voor een betere omgang met die risico’s. Daarom keken de wetenschappers specifiek naar overstromingsgebieden met een sterke economische groei, en hoe dit –in verhouding tot het bruto nationaal product- het risico beïnvloedt.
Hoge overstromingskans in Zuidoost Azië
De patronen zijn verschillend per werelddeel: eerdere scenario’s toonden al duidelijk aan dat gebieden in Zuidoost Azië meer risico zullen lopen ten gevolge van klimaatverandering. Dit nieuwe onderzoek laat zien dat die gevaren worden overschaduwd door het effect van economische groei in die gebieden en dat deze twee drijvende krachten mogelijk bijdragen aan een zes keer zo hoog economisch risico in Zuidoost Azië. Dit is na correctie voor economische groei in het gebied.
Als men verschillen in groei tussen gebieden met veel overstromingsrisico en gebieden met weinig risico meerekent is in Afrika klimaatverandering de grootste drijvende kracht van het verhoogde risico. In veel Europese stroomgebieden en in Noord en Zuid Amerika is de bijdrage van economische groei en klimaatverandering aan overstromingsrisico’s vrij klein.
Aqueduct Global Flood Analyzer
In 2015 creëerde het onderzoeksteam, dat niet alleen bestond uit wetenschappers van Deltares en de Universiteit Utrecht, maar ook van het Instituut voor Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit Amsterdam en het Planbureau voor de Leefomgeving, de tool . Dit in opdracht van het World Resources Institute. Hiermee konden ze wereldwijde overstromingsrisico’s tot 2030 zichtbaar maken voor het brede publiek. Utrechtse bijdragen bestonden uit wereldwijde watermodellen (van prof. dr. Marc Bierkens en dr. Rens van Beek) en toekomstige socio-economische scenario’s (prof. dr. Detlef van Vuuren). De tool wordt op dit moment uitgebreid met risocoanalyses voor kustoverstromingen, en analyse van de haalbaarheid en effectiviteit van risicoverlagende maatregelen.
Sustainability Universiteit Utrecht
Door haar expertise op het gebied van Sustainability te bundelen, ontwikkelt de Universiteit Utrecht integrale oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken en draagt zij bij aan een betere toekomst voor volgende generaties. Dit thema verbindt het excellente Utrechtse duurzaamheidsonderzoek uit de alfa-, bèta- en gammawetenschappen. De focus ligt op water, energie en een gezonde leefomgeving. Sustainability is een van de vier strategische onderzoeksthema’s van de Universiteit Utrecht.
Meer informatie over het onderzoeksthema Sustainability