ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Bedroefd hebben wij kennis genomen van het overlijden van . Marten was van 1975 tot 1995 als hoogleraar Staatsrecht verbonden aan de (toen nog) vakgroep Staats- en Administratief Recht van de Universiteit Utrecht. Hij was een begenadigd docent die in belangrijke mate heeft bijgedragen aan de staatsrechtelijke vorming van vele generaties studenten. Hij zette zich onvermoeibaar in voor de Nederlandse rechtsstaat en democratie en publiceerde invloedrijke geschriften over de grondrechten van burgers.

Marten werd in 1964 ambtenaar bij de afdeling grondwetszaken van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In die functie was hij onder meer waarnemend secretaris van de , een commissie die advies moest uitbrengen over algehele herziening van de Grondwet. In 1969 werd hij eerst lector staats- en administratief recht en in 1971 hoogleraar aan de Nederlande Economische Hogeschool te Rotterdam (vanaf 1973 Erasmus Universiteit). In 1971 promoveerde hij op een proefschrift over de beperking van grondrechten bij de Utrechtse hoogleraar Prins. In 1975 stapte hij over naar Utrecht, zijn Alma Mater.

Grondrechten van burgers

Marten Burkens heeft grote invloed gehad op het Nederlandse staatsrecht in het algemeen en de grondrechten voor de burger in het bijzonder. De in zijn proefschrift ontwikkelde beperkingssystematiek voor grondrechten, die hoge eisen stelde aan de toelaatbaarheid van beperkingen, is grotendeels overgenomen in het eerste hoofdstuk over de grondrechten van de Grondwet van 1983. Zijn monografie ‘Algemene leerstukken van grondrechten naar Nederlands constitutioneel recht’ uit 1989 was jarenlang een onmisbaar standaardwerk voor iedereen die iets wilde weten van grondrechten in Nederland.

Zijn werk is nog steeds invloedrijk en een inspiratiebron voor discussies tussen auteurs over democratie en populisme, over terrorisme en de rechtsstaat.

Zeer invloedrijk is nog steeds , het boek dat Marten Burkens samen met Henk Kummeling en Ben Vermeulen in 1990 schreef voor het Utrechtse propedeutische onderwijs. Dat boek was direct een echte bestseller en wordt, inmiddels in de 9de druk en mede geschreven door Jerfi Uzman en Rob Widdershoven, nog steeds voorgeschreven op veel universiteiten en hogescholen. Tot op zeer hoge leeftijd was Marten betrokken bij elke nieuwe druk en was hij een inspiratiebron voor discussies tussen de auteurs over democratie en populisme, over terrorisme en rechtsstaat et cetera. Marten was bijzonder belezen en maatschappelijke heel breed georiënteerd. Belangrijke politicologische en filosofische werken ontgingen hem eigenlijk nooit.

Politiek actief

Marten Burkens schreef niet alleen belangrijke artikelen over democratie, maar was zelf ook een actief democraat, , maar ook binnen de Utrechtse rechtenfaculteit. Van 1983 en 1987 was hij lid van de Eerste Kamer voor de VVD. Hij was woordvoerder Justitie, maar hield zich ook bezig met het hoger onderwijs. Zo was betrokken bij de behandeling van het wetsvoorstel Wet op de studiefinanciering. Zijn grote expertise op het gebied van het hoger onderwijs heeft hij ook ingezet binnen de Onderwijsraad. Binnen de Utrechtse rechtenfaculteit was hij jarenlang lid van de faculteitsraad. Hij nam die functie zeer serieus en had grote invloed op het beleid van elk faculteitsbestuur. Zelf vervulde hij ook diverse bestuurlijke functie en was hij bijvoorbeeld jarenlang voorzitter van de vakgroep Staats- en bestuursrecht, die voorafgaand aan de vergaderingen hoogstpersoonlijk alle kamers langsliep om er voor te zorgen dat iedereen die in huis was ook daadwerkelijk naar de vergadering kwam.

Het feit dat Marten meende het leven van gewone mensen beter te kunnen kennen via het bekijken van de soap ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’ inspireerde een aantal vakgroepsleden tot het schrijven van een vakgroepslied op de herkenningsmelodie van deze soap.  Bij elk vakgroepsfeest, naar aanleiding van een promotie, oratie of bijzonder afscheid, werd dit lied, voorzien van een op de betrokken persoon toegespitste tekst, door iedereen meegezongen.

Marten was ten slotte een zeer begenadigd docent. Met name zijn hoorcolleges waren boeiende shows waar vele studenten op afkwamen. Hij was een docent die het verschil maakte en die velen heeft geïnspireerd om zich verder te verdiepen in het recht in het algemeen en het staatsrecht in het bijzonder. Hij was een belezen intellectueel, maar tegelijk zeer menselijk. Voor zijn medewerkers was hij een echte mentor. Hij was het gezicht van het Utrechtse staatsrecht.

Daarvoor zijn we Marten zeer dankbaar.

We wensen zijn kinderen en naasten veel sterkte in deze tijd.

Rob Widdershoven, mede namens Henk Kummeling, Janneke Plantenga, Ivo Giesen en Marleen van Rijswick