ľ�ϸ���Ӱ��

Maatschappelijk relevante onderwerpen als duurzaamheid of vergrijzing kunnen wetenschapsagenda’s sturen, maar een duidelijk verband tussen die maatschappelijke doelen en het daadwerkelijke onderzoek wordt soms niet meteen gevonden. Dit heeft implicaties voor zowel beleidsmakers als wetenschappers, concludeert Colette Bos in haar proefschrift. in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht.

Maatschappelijke thema’s

Steeds vaker dient wetenschap een maatschappelijk doel, of wordt er een maatschappelijk thema verbonden aan een onderzoek. Logisch, want wetenschappelijk onderzoek wordt gesubsidieerd door de overheid en dus indirect door de bevolking. Dat was ook een van de redenen dat bijvoorbeeld de Nationale Wetenschapsagenda in het leven werd geroepen; welke vragen over wetenschap spelen er bij de bevolking en hoe kunnen we daar het Nederlandse wetenschapsbeleid op aanpassen?

Veel moeilijker

Maar duurzaamheid is een breed begrip, en kan dus heel veel verschillende dingen betekenen. Doordat in onderzoeksbeleid vaak alleen het brede doel duurzaamheid wordt gebruikt, is het aan onderzoekers om in te vullen wat dat voor hen betekent. “Onderzoek naar het optimaliseren van zonnepanelen is bijvoorbeeld heel makkelijk te koppelen aan het maatschappelijke thema duurzaamheid”, vertelt promovenda Bos. “Dat heeft geen verdere uitleg nodig. Maar voor bijvoorbeeld onderzoek naar hoe nanodeeltjes zich gedragen in minuscule vloeistofstroompjes is dat veel moeilijker.”

Koppelen en invullen

Bos interviewde meer dan vijftig onderzoekers binnen het nanotechnologieprogramma NanoNextNL, en analyseerde verschillende beleidsdocumenten zoals strategische wetenschapsagenda’s en parlementaire notities. Hieruit concludeert ze dat het belangrijk is om al bij het vaststellen van een wetenschapsbeleid na te denken over hoe die brede maatschappelijke doelen gekoppeld kunnen worden, en hoe ze kunnen worden ingevuld.

Implicaties voor beleid en wetenschap

“Het heeft niet alleen implicaties voor de wetenschapsbeleidmakers, maar ook voor de wetenschappers zelf”, vertelt Bos. “Voor beleidsmakers is het belangrijk om te realiseren welke specifieke onderzoeksrichtingen zich verbinden aan een breed maatschappelijk doel, zodat ze weten waar ze eigenlijk op aan het sturen zijn. Voor wetenschappers is het goed na te gaan wat eigenlijk de verbinding tussen hun onderzoek en het maatschappelijke doel inhoudt.”

Faculteit Geowetenschappen: een duurzame Aarde voor toekomstige generaties