“Het fascineert me hoe de enorme complexiteit van het leven ligt besloten in het genoom”

Ruben van Boxtel benoemd tot hoogleraar Genoombiologie van Stamcellen

Het College van Bestuur heeft Ruben van Boxtel per 15 juni 2025 benoemd tot hoogleraar Genoombiologie van Stamcellen bij de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek richt zich op de fundamentele vraag: Waarom krijgen kinderen kanker. “Door beter te begrijpen wat er op genetisch niveau misgaat in stamcellen, kunnen we bijdragen aan betere diagnose en behandeling van kinderkanker, én preventie van tweede kankers.

Van Boxtel gebruikt geavanceerde technieken om DNA-veranderingen en -schade in kaart te brengen in stamcellen van kinderen met kanker. Zijn benoeming bij de faculteit Diergeneeskunde is gemakkelijk verklaard. Van Boxtel: “Diersoorten die opvallend weinig of juist vaak kanker krijgen, bieden unieke inzichten in natuurlijke bescherming tegen kanker. En dat helpt ons weet beter te begrijpen waarom hoe kinderkanker kan ontstaan.”

Mens en dier

Naast zijn hoogleraarschap blijft Van Boxtel onderzoeksgroepsleider in het Prinses Máxima Centrum en Oncode Instituut. Hij werkt al samen met de faculteit Diergeneeskunde om lymfeklierkanker bij kinderen en honden op moleculair niveau te vergelijken. “Als blijkt dat bepaalde tumoren sterk op elkaar lijken, kunnen we veel van elkaar leren. In klinische studies bij honden met kanker – die dezelfde leefomgeving hebben als wij – kunnen we minder schadelijke behandelingen ontwikkelen en testen, die we in de toekomst mogelijk ook voor kinderen met kanker kunnen gebruiken.”

Hij verwacht ook andere vruchtbare samenwerkingen binnen de faculteit, bijvoorbeeld op het gebied van RNA-sequencing, metabolomics en lipidomics – technieken waarmee verschillende moleculaire processen in cellen kunnen worden onderzocht. “Door die data slim te combineren met onze expertise in genoombiologie van stamcellen, krijgen we diepere inzichten in het ontstaan en verloop van kanker.”

Onderzoek is teamwork

De benoeming betekent ook persoonlijk veel voor Van Boxtel. “Het begeleiden van jonge onderzoekers vind ik een van de mooiste en meest betekenisvolle onderdelen van mijn werk. Ik kijk ernaar uit om promovendi niet alleen te begeleiden, maar ook officieel hun bul te mogen uitreiken. Dat is een bijzonder moment in het traject.”

Wat Van Boxtel al zijn hele carrière drijft, is verwondering. “Het fascineert me hoe de enorme complexiteit van het leven ligt besloten in het genoom – een soort biologische code. Die nieuwsgierigheid heeft me altijd gemotiveerd om nieuwe technieken te verkennen en verbanden te leggen tussen fundamenteel onderzoek en maatschappelijke impact. Deze benoeming voelt als een erkenning van het werk dat ik samen met mijn groep de afgelopen jaren heb opgebouwd. Onderzoek is teamwork, en ik ben trots op wat we samen hebben bereikt.”