Geschiedenis van het dierexperiment: de rol van de proefdierkunde
Argos
Het dierexperiment heeft al een lange geschiedenis. In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van het dierexperimenteel onderzoek in het algemeen en wordt kort ingegaan op de ontwikkeling van het proefdiergebuik in ons land. Voor een bespreking van de geschiedenis van het dierexperiment als bron van kennis voor biologie en geneeskunde van mens en dier moeten we terug naar de tijd van de Griekse Oudheid. In de vijfde eeuw v.Chr. had Griekenland nog een groot aantal 'kolonien' in de kuststreken rond de Middellandse Zee, zich uitstrekkend van de westkust van het huidige Turkije tot aan de zuidoostkust van Spanje. Het zijn de Griekse natuurfilosofen die aan de wieg gestaan hebben van de westerse geneeskunde en onze huidige kennis van de anatomie en fysiologie van mens en dier.
(...)
Concluderend kan gesteld worden dat de toename van de kennis op medisch/biologisch gebied voor een belangrijk deel gebaseerd is op dierexperimenteel onderzoek. Hoewel het gebruik van dieren voor het biomedisch onderzoek al een lange geschiedenis kent, is vooral sinds de tweede helft van de vorige eeuw het aantal dieren voor dit doel sterk gestegen. Als gevolg van technologische ontwikkelingen kan momenteel een deel van het onderzoek met proefdieren vervangen worden door alternatieven. Dit heeft, samen met wetgeving en educatie ertoe geleid dat het proefdiergebruik de laatste decenia weer aan het dalen is. De Nederlandse overheid heeft recentelijk kenbaar gemaakt dat ons land een voortrekkersrol dient te vervullen bij het streven naar het verder terugdringen van het proefdiergebruik.
Het artikel is een bewerking van een voordracht gehouden tijdens de voorjaarsbijeenkomst van het Veterinair Historisch Genootschap op 5 april 2017 te Utrecht, door Prof. dr. L.F.M. van Zutphen, Emeritus hoogleraar Proefdierkunde, faculteit Diergeneeskude, Universiteit Utrecht.
Het volledige artikel is verschenen in Argos, november 2017.