Fred Goffree overleden
Op vrijdag 1 mei is onze oud-collega prof dr. Fred Goffree overleden. Fred heeft decennialang een belangrijk stempel gedrukt op de didactiek van rekenen-wiskunde, en dan vooral die van de pabo. Zijn boeken “Wiskunde & Didactiek” waren vanaf begin jaren tachtig de standaard op bijna elke pabo. Hij werkte achtereenvolgens bij de Rijkskweekschool Twente, bij het IOWO en SLO, en was als hoogleraar verbonden aan de UvA.
Al vroeg raakte Fred betrokken bij het denken over wat aanstaande leerkrachten moeten kennen en kunnen. In 1967 leidde een initiatief vanuit de toenmalige Commissie Modernisering Leerplan Wiskunde tot het formeren van een projectteam (Edu Wijdeveld, Fred Goffree en Adri Treffers) dat de vernieuwing van het rekenonderwijs op de basisschool moest organiseren en begeleiden. Dit initiatief zou uitgroeien tot het Wiskobas project, waarin Fred betrokken was bij vele praktische publicaties, en waarover hij ook zijn proefschrift schreef: Leren onderwijzen met Wiskobas. Onderwijsontwikkelingsonderzoek Wiskunde & Didactiek op de Pedagogische Academie (1979).
Dit zou de rode draad blijven in zijn werk: concrete ondersteuning voor (aanstaande) leerkrachten basisonderwijs, en reflectie op leerlijnen en onderwijsdoelen. Ten tijde van het project Programmeren, Uitlijnen, Invullen en Kwaliteit (PUIK, 1992-1995) ontstond het belangrijke boek Proeve van een nationaal programma rekenen-wiskunde & didactiek op de pabo, geschreven door Fred en zijn collega’s.
We nemen afscheid van een belangrijk reken-wiskundedidacticus, en een aimabel mens.
Publicaties op het gebied van reken-wiskundeonderwijs
Goffree, F., Hiddink, A. A. and Dijkshoorn, J. M. (1968). Rekenen en didactiek (2e druk ed.). Groningen: Wolters-Noordhoff.
Goffree, F. (1979). Leren onderwijzen met Wiskobas. Onderwijsontwikkelingsonderzoek Wiskunde & Didactiek op de Pedagogische Academie. Utrecht: IOWO.
Goffree, F. (1982). Probleemgestuurd onderwijs. Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 1(4), 52-55
Goffree, F. (1982). Wiskunde & didactiek, deel 1. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Treffers, A. & Goffree, F. (1982). ‘Inzicht’ in bobo-toetsen voor rekenen Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 2(1), 42-48
Goffree, F. (1983). Wiskunde & didactiek, deel 2. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Goffree, F. & De Gooijer, J.-Q. (1983). Kleuters, wiskunde en de opleiding voor leraren basisonderwijs. In Panama Cursusboek 1 reken/wiskundeonderwijs voor het jonge kind (4 – 8 jaar) (Vol. 1, pp. 54-69). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Goffree, F. & Pelle, J. t. (1983). Voortgezet rekenen in de brugklas Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 3(1), 3-12
Van den Brink, J., Herman van Die, Fred Goffree, Hans ter Heege, & Alda Kolste. (1983). Steunpunten voor het denken rekenen wiskunde (pp. 0-60). Enschede.
Goffree, F. (1984). Zie jij iets in die methode? In Panama Cursusboek 2 methoden reken/wiskundeonderwijs (Vol. 2, pp. 157-179). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Goffree, F. (1984). Wiskunde & didactiek, deel 3. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Goffree, F. (1985). Opleidingen basisvorming – Benny, een zaak voor de Pabo. In Panama Cursusboek 3 reken/wiskundeonderwijs anno 1984 (pp. 179-189). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Treffers, A. & Goffree, F. (1985). Naar een nationaal plan voor rekenen-wiskunde in het basisonderwijs Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 4(3), 31-32
Treffers, A. & Goffree, F. (1985). Rational analysis of realistic mathematics education: The Wiskobas programme. In L. Streefland (Ed.), Proceedings of the 9th conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (pp. 97-121). Utrecht: Universiteit Utrecht: Vakgroep OW&OC.
Van den Heuvel-Panhuizen, M. & Goffree, F. (1986). Zo rekent Nederland. Enschede: SLO.
Goffree, F. (1987). Diagnostische rekenvaardigheidstoets Pabo Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 5(3), 26-27
Goffree, F. & Sormani, H. (1987). Educatief ontwerpen voor rekengroepbegeleid(st)ers. In Panama Cursusboek 5 innovatie realistisch reken-wiskundeonderwijs (pp. 92-98). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Goffree, F. (1988). Educatief ontwerpen: de houten rekenhanden. In Panama Cursusboek 6 eindniveau rekenen-wiskunde op de basisschool (pp. 38-50). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Goffree, F., Vedder, J. & Buys, K. (1988). Sluiproutes door realistische leergangen – ongewenste verkortingen. Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen, 6(1), 5-23
Goffree, F. & Buys, K. (Eds.). (1989). Tegengesteld. Wiskundedidactiek op de grens van basis- en voortgezet onderwijs, toegespitst op negatieve getallen. Baarn: Bekadidact.
Goffree, F., Faes, W. & Oonk, W. (1989). Wiskunde & didactiek, deel 0. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Goffree, F. (1990). Wiskunde en cultuur Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 9(2), 28-33
Goffree, F. (1992). De Pabo-bv in 2002. In F. Goffree, A. Treffers and J. De Lange (Eds.), Rekenen anno 2002. Toekomstverwachtingen van het reken-wiskundeonderwijs. Utrecht: NVORWO.
Goffree, F. (1992). De Papyrus Rhind als inspiratiebron Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 10(4), 15-21
Goffree, F. (1992). De basisschool in verhalen Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 11(1), 49-50
Goffree, F. D., Maarten; Drayer, Henk e.a. (Ed.). (1993). Drieluik: handboek voor opleiders rekenen – wiskunde & didactiek. Utrecht: Universiteit Utrecht, Freudenthal Intituut/SLO/NVORWO.
Jansen, H. & Goffree, F. (1993). In Memoriam Hans du Maine Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 12(1), 3-3
Bodin-Baarends, C. & Goffree, F. (1994). Pedagogisch-didactisch onderzoeker in de jaren negentig. In Panama Cursusboek 12 speciaal rekenen (pp. 187-194). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Goffree, F. (1994). Wiskunde en Didactiek, deel 2 (Update 1992 ed.). Groningen: Wolters Noordhoff.
Goffree, F. (1994). Verhoudingen: je komt ze overal tegen Willem Bartjens, 14(1), 1-13
Goffree, F. (1994). Reflectieve notitie als terugblik Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 13(1), 42-44
Goffree, F. (1994). Het Kanaal (48): Sfeertekening van een promotie. Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 13(2), 36-36
Goffree, F. (1994). Wiskunde en didactiek deel 1 (Vierde druk ed.). Groningen: Wolters Noordhoff.
Goffree, F. & Woerd, E. t. (1994). Extra zorg voor bollebozen op de basisschool. In Panama Cursusboek 12 speciaal rekenen (pp. 213-221). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht.
Van Broekhuizen, K., Goffree, F., De Kiefte, F., Kraamwinkel, J., Landweer, P., Van Meurs, P., De Kaadt, J., Verhage, K., Witvliet, P. & Zwart, A. (1994). Rekenen in beweging: SLO / VPC.
Dolk, M. L. A. M. & Goffree, F. (1995). Standaards voor rekenen-wiskunde en didactiek op de opleiding Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 13(3), 50-55
Goffree, F. (1995). Gecijferdheid. In L. Verschaffel and E. De Corte (Eds.), Naar een nieuwe reken/wiskundedidactiek voor de basisschool en de basiseducatie. Deel 1: Achtergronden. Leuven: Acco.
Goffree, F. (1995). Proeve van een nationaal programma rekenen-wiskunde en didactiek op de pabo. Utrecht: Freudenthal instituut.
Goffree, F. (1995). Onderzoek en ontwikkeling: van en voor het reken-wiskunde-onderwijs in Nederland. Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen, 13(3), 165-200
Goffree, F. & Dolk, M. (Eds.). (1995). Proeve van een nationaal programma rekenen-wiskunde & didactiek op de Pabo. Enschede/Utrecht: SLO/Freudenthal Instituut/NVORWO.
Dolk, M., Faes, W., Goffree, F., Hermsen, H. & Oonk, W. (1996). Een Multimediale Interactieve Leeromgeving voor aanstaande leraren basisonderwijs ingevuld voor het vak rekenen-wiskunde & didactiek. Utrecht: Freudenthal Instituut/NVORWO.
Dolk, M., Faes, W., Goffree, F. & Oonk, W. (1996). Interactie in de reken-wiskundeles. Katern 1, Studiedagen voor opleiders Rekenen-Wiskunde & Didactiek. Utrecht: Freudenthal Instituut.
Goffree, F. (1997). Josie’s onderzoek in een multi-mediale omgeving voor rekenen-wiskunde Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 15(4), 36-44
Goffree, F. (1997). Het Kanaal (58): Reflectief jaarverslag MILE. Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 16(1), 19-20
Hermsen, H., Goffree, F. & Stolting, J. (1997). Mile lokaal. Inrichting van een multimedialokaal. Utrecht: Freudenthal Instituut.
Goffree, F. (1998). Leraren leren – de oratie van professor F. Korthagen Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 17(1), 24-27
Goffree, F. (1998). MILE op de werkvloer. Utrecht: Freudenthal Instituut.
Goffree, F., Oliveira, H., Serrazina, M. L. & Szendrei, J. (1999). Good practice. CERME 1. In K. Krainer, F. Goffree and P. Berger (Eds.), On research in teacher education. From a study of teaching practices to issues in teacher education (pp. 149-169). Osnabrück: Forschungsinstitut für Mathematikdidaktik.
Goffree, F. & Oonk, W. (1999). Teacher education around the world. Educating primary school mathematics teachers in the Netherlands: Back to the classroom. Journal of Mathematics Teacher Education, 2(2), 207-214
Goffree, F. & Oonk, W. (1999). A Digital Representation of ‘Full Practice’ in Teacher Education. The MILE Project. In K. Krainer, F. Goffree and P. Berger (Eds.), European research in Mathematics Education I.III. On Research in teacher Education. From a Study of Teaching Practices to Issues in Teacher Education (CERME 1). Osnabrück: Forschungsinstitut für Mathematikdidaktik.
Blom, N., Smits, M., Beernink, R., Goffree, F., Kemmeren, C., Mertens, N., Oonk, W., Prinsen, L., Pullens, T. & Smit, A. (2000). TRIOS op weg. Taal en rekenen in Opleidingsdidactische Samenhang. Enschede: Stichting leerplanontwikkeling (SLO).
Dolk, M., Goffree, F., Den Hertog, J. & Oonk, W. (2000). Het Fundament. Module ontworpen door het Mile-team in samenwerking met de aan het project MILE deelnemende opleiders. Utrecht: Freudenthal Instituut.
Goffree, F. (2000). De andere wereld van (hoog)begaafde rekenaars. Nieuwe Wiskrant. Tijdschrift voor Nederlands Wiskundeonderwijs, 19(3), 26-29
Goffree, F. & Frowijn, R. (2000). Zelfevaluatie in het basisonderwijs: Rekenen en wiskunde. Enschede: SLO.
Goffree, F. (2001). Wiskunde & Didactiek rekenen en wiskunde in de bovenbouw: Studieboek.
Goffree, F. & Oonk, W. (2001). Digitizing real practice for teacher education programmes: The MILE approach. In F. Lin and T. J. Cooney (Eds.), Making sense of Mathematics Teacher Education. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
Goffree, F., Van Hoorn, M. & Zwaneveld, B. (Eds.). (2001). 100 jaar wiskundeonderwijs. Groningen: Wolters Noordhoff/NVvW.
Treffers, A., Goffree, F. & De Lange, J. (Eds.). (2002). Rekenen anno 2002. Toekomstverwachtingen van het reken-wiskunde onderwijs. Utrecht: NVORWO.
Goffree, F. & Oonk, W. (2004). Reken Vaardig. Op weg naar basale en professionele gecijferdheid. Groningen: Wolters Noordhoff.
Oonk, W., Goffree, F. & Verloop, N. (2004). For the enrichment of practical knowledge. Good practice and useful theory for future primary teachers. In J. Brophy (Ed.), Using video in teacher education. Advances in Research on teaching (Vol. 10, pp. 131-168). New York: Elsevier Science.
Goffree, F. (2005). Kleuterwiskunde. Groningen: Wolters Noordhoff.
Goffree, F. & Jansen, H. (2005). Professor Freudenthal op de Pedagogische Academie. Panama-Post. Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 24(3), 114-122
Goffree, F., Munk, F., Markusse, A. & Olofsen, N. (2005). Gids voor rekenen en wiskunde, groep 3/4. Groningen: Wolters Noordhoff.
Goffree, F. (2006). De eerste stappen van een leerplanontwikkelaar – Waterland voor de onderbouw. Panama-Post. Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 25(3), 3-10
Goffree, F. (2006). Hans Freudenthal opnieuw in de schijnwerpers – een beschouwing naar aanleiding van het proefschrift van S. la Bastide-van Gemert. Panama-Post. Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 25(4), 7-24
Goffree, F. (2007). PUIK Herinneringen aan een uniek ontwikkelproject voor de pabo. In M. Van Zanten (Ed.), 25 jaar Panama – 25 jaar Panama – Gouden momenten verzilveren (Vol. 25, pp. 110-121). Utrecht: Freudenthal Institute for Science and Mathematics Education, Universiteit Utrecht.
Goffree, F. (2011). In memoriam Huub Jansen De aanloop. Panama-Post. Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 30(3), 3-5
Publicaties over Fred Goffree
Dolk, M., Jansen, H., Letschert, J., Nienhaus van Lint, A. & Oonk, W. (Red.)(1999). Verhalen van een leven lang ontwerpen. Enschede: Stichting leerplanontwikkeling (SLO).
Faes, W. & Oonk, W. (1999). Van Rekenend Nederland voor Fred Goffree. 65/2 onderwijsverhalen voor pabostudenten. Groningen: Wolters-Noordhoff.