Europese Commissie verscherpt toezicht op verdienmodellen influencers, gesteund door onderzoek Universiteit Utrecht

Still from Legal Influencer Hub
Beeld uit video van de Influencer Legal Hub.

Europa gaat strenger optreden tegen misleidende berichten van influencers die eigenlijk advertenties zijn. Tegelijkertijd biedt de Europese Commissie influencers hulp aan, om te voldoen aan de Europese consumentenwetgeving, via de allereerste EU-brede juridische training voor influencers: de Influencer Legal Hub. De inhoud van die training is ontworpen door wetenschappers van het HUMANads-project, geleid door de Universiteit Utrecht. Catalina Goanta (Private Law and Technology) is hoofdonderzoeker van dit project. Het is belangrijk dat de EU en de nationale consumentenautoriteiten meer aandacht besteden aan verborgen advertenties op sociale media, want die duiken overal op. Maar tegelijkertijd is het ook belangrijk om makers te ondersteunen, en hen te laten weten wat hun verplichtingen zijn. Dat is een erg goede eerste stap.

De Europese Commissie en de nationale consumentenautoriteiten in lidstaten zijn voor het eerst een Europees onderzoek gestart naar influencer marketing op sociale media. In de komende weken zullen ze proberen om 'testimonials' en aanbevelingen te identificeren die consumenten misleiden. Daarnaast heeft de Commissie de Influencer Legal Hub online geplaatst; een website met animatievideo's en toegankelijke juridische uitleg. De 'hub' moet iedereen die geld verdient op sociale media instrueren hoe je voldoet aan de EU-wetgeving voor consumentenbescherming.

Europa’s eerste juridische training voor influencers

Als academici zijn we erg blij en trots om samen te werken met de Europese Commissie bij het creëren van de eerste juridische training over consumentenbescherming voor influencers, zegt Catalina Goanta. Om de instructievideo’s aantrekkelijk en begrijpelijk te maken voor makers van content, hebben we samengewerkt met Sons of Graham, een uitstekende animatiestudio die onze visie en belangrijke juridische onderwerpen tot leven bracht.

Als academici zijn we erg blij en trots om met de Europese Commissie samen te werken.

Iedereen die goederen, diensten of merken promoot of verkoopt en daarvoor betaald krijgt, is in de ogen van de Europese wetgeving een handelaar, maar niet iedereen weet dit. Net als alle andere bedrijven die met consumenten communiceren, moeten handelaren in de Europese Unie aan veel regels voldoen.

Still from Legal Influencer Hub

Catalina Goanta: We hopen dat The Influencer Legal Hub een grote impact zal hebben op de opleiding van influencers. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om kennis hierover te delen. We worden allemaal beïnvloed door sociale media bij onze dagelijkse beslissingen. Haar team van het HUMANads-project bestaat uit onderzoekers met diverse disciplinaire achtergronden in recht, informatica en mediastudies.

HUMANads, beroemdheden en zzp'ers

Vanuit de Universiteit van Leeds heeft dr. Sophie Bishop, universitair hoofddocent media en communicatie, input gegeven aan de Influencer Legal Hub. Als we aan influencers denken, denken we vaak aan Kim Kardashian of de fictieve Emily in Paris. Naast de stereotiepe influencer zijn er ook heel veel éénpitters, zzp'ers in de creatieve sector die inkomsten halen uit sociale media-inhoud. Denk aan yoga-instructeurs die online lessen verkopen of gaming-streamers die videogames aanprijzen. Wanneer influencers alleen werken, kunnen ze kwetsbaar zijn.

Kinderen vertrouwen de aanbevelingen van influencers’

Ook het publiek, de kijkers van die filmpjes en berichten, is kwetsbaar, benadrukt de Europese Commissie. Didier Reynders, commissaris voor Justitie, zegt: De business van influencers bloeit en veel consumenten – vaak jongeren of zelfs kinderen – vertrouwen op hun aanbevelingen.

Dit verdienmodel brengt echter ook wettelijke verplichtingen met zich mee. Influencers moeten op een eerlijke manier handel drijven en hun volgers hebben recht op transparante en betrouwbare informatie. Onze Influencer Legal Hub zal een grote hulp zijn voor alle spelers in de sector om de regels te begrijpen. Ik roep alle influencers op, om het spel te spelen volgens de regels.

De voordelen van de digitale samenleving brengen ook juridische spanningen met zich mee. Vragen over eerlijkheid, openheid en nieuwe contractuele relaties.

Catalina Goanta: Influencermarketing is een hot topic. Mensen en bedrijven plukken de vruchten van de digitale samenleving, maar dit brengt ook juridische spanningen met zich mee. Het roept vragen op over eerlijkheid, openheid, privacy van consumenten en nieuwe contractuele relaties. Mijn team bij HUMANads zal deze onderwerpen blijven bestuderen en aanvullende bronnen ontwikkelen voor de Influencer Legal Hub van de Commissie. We zullen onze bevindingen delen met beleidsmakers en andere geïnteresseerden.

Contact

Voor vragen kunt u terecht bij persvoorlichter Irina Mak van de Universiteit Utrecht via  i.s.mak@uu.nl of 06 41 622 243

Eén van de trainingvideo's van de Influencer Legal Hub

Meer informatie