Een interdisciplinair thuis voor iedereen die werkt aan de energietransitie
Pathways to Sustainability bestaat uit negen thematische communities, die elk een ander aspect van duurzaamheid behandelen. Tijd om in gesprek te gaan met de drie Trojka-leden (trekkers) van de Energy in Transition community. Hoe dragen zij vanuit hun rol bij aan het bevorderen van de energietransitie in Nederland, Europa en de wereld. Madeleine Gibescu (GEO), Nikkie Wiegink (FSW) and Friedemann Polzin (REBO) lichten toe.
Wat houdt het werk van een Trojka in?
“Allereerst vertegenwoordigen we drie faculteiten,” legt Nikkie Wiegink uit. “Ons doel is om een community te creëren zodat iedereen binnen de universiteit die bezig is met de energietransitie een interdisciplinair thuis kan vinden.” Madeleine Gibescu vult aan: “Een interdisciplinaire aanpak van deze uitdaging is essentieel. Je kunt de meest geavanceerde technologieën ontwikkelen, maar zonder een goede integratie in de maatschappij of kennis over hoe je het economisch levensvatbaar maakt, kan de transitie nooit gerealiseerd worden.” “Sterker nog,” zegt Friedemann Polzin, “het financiële kader is een belangrijke motor voor het versnellen of vertragen van de transitie. Deze afwegingen moeten zichtbaar worden gemaakt.”
Wat hebben jullie tot nu toe georganiseerd?
“Allereerst hebben we, om een goede basis te leggen voor de community, een seed money call georganiseerd. We kregen veel goede voorstellen met originele ideeën en mooie interdisciplinaire samenwerkingen", zegt Madeleine. “Daarnaast hebben we met de hulp van Udeke Huiskamp, onze community manager, verschillende community events georganiseerd om interacties tussen verschillende faculteiten te stimuleren.” Friedemann reageert: “Bij deze evenementen betrekken we een heel scala aan junior en senior onderzoekers, die allemaal vanuit hun eigen gezichtspunt een bijdrage leveren wat resulteert in interessante discussies.” Nikkie is het daarmee eens: “Er is nu enige tijd verstreken en de contacten die tijdens deze evenementen zijn gelegd, hebben geresulteerd in drie Signature-projecten die allemaal gericht zijn op verschillende aspecten van de energietransitie!”
In 2025 draag je je rol als Trojka over aan andere collega's, wat hoop je dan bereikt te hebben?
“Ik streef ernaar dat de relaties die zijn ontstaan tijdens onze community events nog lang na het overdragen van onze verantwoordelijkheden blijven bestaan. Niet alleen op het gebied van onderzoek, maar ook onderwijs,” zegt Madeleine. Nikkie voegt hieraan toe: “Daarnaast zou ik graag meer samenwerkingsverbanden aangaan met andere communities. Udeke is daarin een belangrijke schakel, zij heeft veel contacten met de community managers van de andere communities.” “Het thema energietransitie zal ongetwijfeld nog een tijd onze aandacht nodig hebben en ik hoop dat de verschillende projecten tegen die tijd zichtbare (beleids)impact hebben gehad”, aldus Friedemann.
Wat drijft je om deze rol op je te nemen?
“Het is een geweldige kans om onderzoekers van andere faculteiten te leren kennen en te horen hoe zij vanuit een heel ander perspectief naar de energietransitie kijken. Dat is een grote eyeopener voor mij,” zegt Madeleine, “het meest interessante onderzoek is interdisciplinair, en deze rol is een extra besef dat je het niet alleen kunt. Het verbreedt mijn blik en ik begrijp beter hoe de energietransitie werkt. Het vergroot de maatschappelijke relevantie, waardoor ik het gevoel heb dat het onderzoek dat ik doe meer impact heeft.” Nikkie is het daarmee eens en voegt eraan toe: “Voor mij bevredigt het ook een intellectuele nieuwsgierigheid. Daarnaast leer je het perspectief van andere onderzoeksvelden op de energietransitie kennen. Dat kan ook frustrerend zijn, want we hebben allemaal een ander beeld bij de energietransitie. Maar als je samen tot een gedeelde taal kunt komen en dieper in de vragen kunt duiken, zie je dat al deze vragen onze onderzoeksgebieden met elkaar verbinden.” Friedemann: “Persoonlijk denk ik dat we geen tijd te verliezen hebben, dus het benaderen van Pathways to Sustainability en vooral Energy in Transition als praktijkgericht onderzoek, draagt hopelijk direct bij aan keuzes die beleidsmakers of binnen bedrijven maken. Dat geeft mij veel voldoening.”
Madeleine Gibescu
Madeleine Gibescu is hoogleraar Integration of Intermittent Renewable Energy aan de Faculteit Geowetenschappen. Haar onderzoek richt zich op het ontwerpen en exploiteren van een betaalbaar en veilig energiesysteem met grote hoeveelheden wind- en zonne-energie, een belangrijke bouwsteen voor een decarbonisatie van onze samenleving.
Friedemann Polzin
Friedemann Polzin is universitair hoofddocent aan de Utrecht School of Economics (U.S.E.) en het Sustainable Finance Lab (SFL). Hij doet al meer dan 10 jaar onderzoek naar de (financiering van de) energietransitie, in het bijzonder naar actoren, regulering en innovatietechnologieën en nieuwe bedrijven.
Nikkie Wiegink
Nikkie Wiegink werkt als universitair hoofddocent bij de afdeling Culturele Antropologie van de Faculteit Sociale Wetenschappen. Ze doet onderzoek naar mijnbouw, protesten, conflicten en macht van bedrijven in Mozambique.