Diversiteit als grondslag van het mediabeleid
Utrechtse hoogleraar onderzocht stereotypering in de media
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap geeft 150.000 euro aan de coalitie ‘Beeldvorming in de Media’. Dat maakte de NOS gisteren bekend. Deze coalitie, bestaande uit WOMEN Inc., RTL Nederland, NPO en VICE Benelux, gaat zich de komende twee jaar hardmaken voor meer diversiteit in zowel hun organisatie als berichtgeving. De aanleiding hiervoor is het rapport 'Beperkt Zicht' dat eerder dit jaar uitbracht. Onder supervisie van hoogleraar Rosemarie Buikema (Gender studies), hebben Utrechtse onderzoekers het achtergrondonderzoek voor dit rapport uitgevoerd.
Strategieën om stereotypering tegen te gaan
Dat er in de media, zowel op televisie als in kranten en tijdschriften, veel aan stereotypering van mannen, vrouwen en etniciteit wordt gedaan, ontkennen de participerende mediabedrijven niet. Wel blijkt uit het rapport dat het aantal vrouwen en gekleurde mensen in de mediawereld een stuk kleiner is dan de programmamakers zelf inschatten. Van de participerende mediabedrijven schatten grofweg de helft in dat twintig tot veertig procent van de experts in beeld vrouw is, hoewel dit in werkelijkheid twaalf procent is.
“Mediamakers hebben vaak geen strategieën voor handen om stereotypering terug te dringen”, zegt Buikema. “Dit rapport formuleert strategieën en aanbevelingen die mediabedrijven kunnen helpen het probleem te herkennen en op te lossen.”
Schadelijke effecten
Samen met haar onderzoeksteam deed Buikema literatuuronderzoek naar de schadelijke effecten van beeldvorming en stereotypering. “Er is duidelijk werk te doen als het gaat om de beeldvorming en representatie: naast dat er weinig vrouwen in de media te zien zijn, is de manier waarop ze in beeld worden gebracht erg problematisch”, betoogt Buikema.
Van de in beeld gebrachte vrouwen wordt slechts 7% afgebeeld in een professionele setting, 53 % in de privésfeer en fungeert 17% als beeldvulling.
Diversiteit als grondslag van het mediabeleid
In het rapport is gekeken naar het aantal vrouwen en mensen van kleur in beeld, de manier waarop ze in beeld worden gebracht en de setting ze waarin ze worden afgebeeld: van de in beeld gebrachte vrouwen wordt slechts 7% afgebeeld in een professionele setting, 53% in de privésfeer en fungeert 17% als beeldvulling. Deze scheefgroei geldt op soortgelijke wijze voor etnische minderheden. “We moeten ons hier realiseren dat beeldvorming en de geleefde realiteit niet los van elkaar staan. De representatie van vrouwen en/of mensen van kleur draagt op dit moment bij aan het in stand houden van sociale ongelijkheid” aldus Buikema.
Volgens Buikema is het voor de mediamakers belangrijk om te erkennen dat ze tot op zekere hoogte en onvermijdelijker wijs met stereotype beeldvorming werken en leven. “Dit is geen moreel verwijt, maar een aansporing om diversiteit bewust en expliciet de grondslag van het mediabeleid te laten worden”.
'Beperkt Zicht: de Rol van Mediamakers in Beeldvorming' is een samenwerking met de WOMEN Inc., Universiteit Utrecht, de Vrije Universiteit, Kennisinstituut Atria, DirectResearch en Ecorys.
Voorafgaand aan de publicatie lanceerde WOMEN Inc. de campagne , waarin ze een oproep deden om stereotyperende voorbeelden op social media kanalen te delen.