ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

'Loopt er iets verkeerd binnen de familie, dan is het huisdier daar vaak ook slachtoffer van. Of een signaal daarvan' - christine halsberghe, dierenarts

'Het lastige is: baasjes van een mishandeld dier hebben niet één dierenarts, ze bezoeken er wel vijf. Iedere keer weer gaan ze naar een andere' - Nienke Endenburg, landelijk expertisecentrum dierenmishandeling (NL)

'Je hebt niet één type dader. Wat ze wel als gemene deler hebben: ze zien dieren niet als een levend wezen, maar als een ding waarop je je kunt afreageren' - anton van wijk, criminoloog

'Je wilt mensen niet onterecht beschuldigen, maar een kat die van de trap valt, breekt in principe niks.' De verhalen van dierenartsen over mishandeling van huisdieren doen pijn aan het hart. Maar er is meer: in gezinnen waar Fifi of Fluffy regelmatig een trap krijgt, delen ook de partner of de kinderen soms in de klappen. - Eline Delrue

Komt een man bij de dierenarts met zijn kleine shih tzu, een lief hondje met platte snoet en lange, zachte haren. "Alweer een ongelukje gehad", verzucht het baasje. Het is niet de eerste keer dat zijn viervoeter van de sofa is gevallen of tegen een deur is aan geknald. Onhandig hondje, niet? Tot een röntgenfoto de ware toedracht blootlegt. Dertig botbreuken telt de dierenarts, in verschillende stadia van genezing. Niks onhandig. Het hondje, een boksbal op gekneusde pootjes, wordt thuis met de regelmaat van de klok geschopt, geslagen of - als het baasje echt kwaad is - tegen een harde betonnen paal aangetrokken.

Elke maand nemen de inspecteurs van de Vlaamse dierenpolitie zo'n 200 mishandelde of verwaarloosde dieren in beslag. Schoppen, slaan, verdrinken, verbranden: verhalen over hoe baasjes met hun dieren omgaan, lezen vaak als pure horror. Herinner u de poes Sprotje uit Kortrijk: op een feestje begin deze zomer eerst als voetbal gebruikt en daarna in een verschroeiend hete oven gestopt. Dat de kat het overleefde, ondanks alle brandwonden en bloedingen, mag een mirakel heten.

Dierenrechtenorganisatie GAIA en stad Kortrijk dienden samen een klacht in tegen de dierenbeul. De jongeman, die niet de minste blijk gaf van spijt, riskeert maximaal zes maanden cel, 16.000 euro boete en een levenslang verbod op het houden van dieren.

(...)

Wees op je hoede, dokter

Dierenmishandeling vaststellen, het is geen simpele klus. Dieren praten niet en hun vacht verdoezelt vaak de blauwe plekken. Vandaar dat beroepsverenigingen SAVAB en VDWE nu sterk willen inzetten op sensibilisering. De Vlaamse organisatie haalde hiervoor de mosterd bij de Britse collega's van Links, een initiatief dat dierenartsen ondersteunt om te durven ingrijpen als baasjes over de schreef gaan. Tip van de Britten: 'Steekt een klant een warrig, onsamenhangend verhaal af? Wees dan al maar op je hoede, dokter.'

Dichter bij huis, in Nederland, gingen ze begin dit jaar nóg een stap verder, met de oprichting van het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling (LED). Een geslagen hond of een toegetakelde kat? Dierenartsen kunnen er hun verdachte gevallen voorleggen aan een team van experts. Via de website kunnen ze hun verhaal en röntgenfoto's uploaden. Deskundigen, onder wie ook forensisch artsen, vellen binnen de 48 uur een oordeel, waarmee dierenartsen gesterkt naar de politie kunnen stappen.

Die kan dan, op haar beurt, "tot voorbij de voordeur kijken, om na te gaan of er ook sprake is van huiselijk geweld", vertelt Nienke Endenburg, coördinator bij het expertisecentrum en psycholoog aan de faculteit diergeneeskunde (universiteit van Utrecht).

Het centrum doet in de eerste plaats ook aan bewustwording, duidt Endenburg. "Heel wat dierenartsen gaan er nog van uit dat een mishandeld dier niet tot bij de dokter geraakt. Dat is een grove misvatting. Zij komen net zo vaak bij de arts als andere dieren. Het lastige is wel: baasjes van een mishandeld dier hebben niet één dierenarts, ze bezoeken er wel vijf. Iedere keer weer gaan ze naar een andere. Want als je daar elke maand opnieuw bij dezelfde dokter staat - de ene keer voor een gebroken poot, de andere keer voor een paar kapotte ribbetjes - dan begint het pas op te vallen."

Het LED, dat momenteel een pilootjaar draait, staat vanaf volgend jaar voor alle Nederlandse dierenartsen open. Tot nog toe kreeg het centrum 20 meldingen binnen van de 25 dierendokters die al mee op het project zitten. In de helft van de gevallen ging het effectief om mishandeling.

"Geweld op huisdieren vloeit vaak voort uit frustratie", weet Nienke Endenburg. "Mensen komen thuis na een vervelende dag op kantoor, alles zit tegen, de hond komt hen kwispelend begroeten en ze gaan er helemaal op los. Velen hebben achteraf enorme spijt, maar anderen helemaal niet. In dat laatste geval is het risico op herhaling erg groot. Het mechanisme daarachter is vergelijkbaar met dat van huiselijk geweld: 'Jij bent afhankelijk van mij, ik kan dit met jou doen'."

Het volledige artikel is verschenen in de Morgen op 8 september 2018.