ľ�ϸ���Ӱ��

Het lijkt vanzelfsprekend dat hormonen een rol spelen bij stemmingswisselingen tijdens de cyclus, maar de wetenschap hierachter is nog volop in ontwikkeling. Twee onderzoekers van de Universiteit Utrecht, Anne Marieke Doornweerd en Lotte Gerritsen, hebben als eersten onderzocht hoe dagelijkse hormonale schommelingen de mentale gezondheid beïnvloeden van mensen met een menstruatiecyclus. Hun bevindingen zijn zojuist gepubliceerd in .

Uit bestaand onderzoek blijkt dat ongeveer 75% van de menstruerende personen klachten ervaart in de week voor hun menstruatie. Klachten als prikkelbaarheid, vermoeidheid en stemmingswisselingen. Met behulp van dagboekmetingen en speekselmonsters hebben Doornweerd en Gerritsen de rol van hormonen (zoals estradiol, progesteron en testosteron) bij deze klachten in kaart gebracht.

Estradiol speelde vooral een rol bij seksueel verlangen en stress.

Effecten op welzijn

Doornweerd: “Hoewel vaak wordt aangenomen dat estradiol een positief effect heeft en progesteron een negatief effect, liet ons onderzoek zien dat de invloed van deze hormonen veel genuanceerder is. De effecten bleken namelijk afhankelijk van de fase van de menstruatiecyclus en welk aspect van welzijn werd gemeten.” Zo kon eenzelfde hormoon in de luteale fase (de periode na de eisprong) een negatief effect, maar in een andere fase juist een positief effect hebben op hetzelfde welzijnsdomein. 

Testosteron, estradiol, progesteron

Daarnaast concluderen Doornweerd en Gerritsen in hun studie dat testosteron bij vrouwen risicogedrag en stemming verklaarde. Gerritsen: “Estradiol speelde vooral een rol bij seksueel verlangen en stress, terwijl progesteron bij alle aspecten wel een rol speelde. Denk daarbij aan slaap, eetlust, stemming, agitatie, energieniveaus, aantrekkelijkheid, stress, seksueel verlangen en risicogedrag.”

Wat doet de pil?

Bij pilgebruik worden hormonale schommelingen afgevlakt. De Utrechtse onderzoekers stellen in hun artikel dat pilgebruik ook resulteerde in een stabieler psychologisch welzijn vergeleken met degenen met een menstruatiecyclus. Doornweerd: “Pilgebruikers ervoeren ook minder stress en betere slaapkwaliteit. Dit had wel een keerzijde: pilgebruikers voelden zich onder andere minder energiek en minder vrolijk.” 

Subtiele en complexe relatie

De onderzoekers benadrukken in het artikel dat hormonale effecten niet alleen negatieve, maar ook positieve uitwerkingen kunnen hebben. Zo wordt de periode rondom de eisprong geassocieerd met een betere stemming, en voelen mensen zich aantrekkelijker. Doornweerd: “Ons onderzoek laat zien hoe subtiel en complex de relatie tussen hormonen en stemming is. Dit biedt aanknopingspunten voor meer begrip en betere ondersteuning.”