COVID-19 en dieren
Het virus SARS-CoV-2 dat een humane pandemie heeft veroorzaakt kan ook dieren besmetten. Op dit moment kunnen deze worden beschouwd als incidentele waarnemingen, met een verwaarloosbaar risico voor de volksgezondheid. Toch is het noodzakelijk het potentiële risico van deze infecties bij dieren te begrijpen, want als de overdracht van SARS-CoV-2 tussen mensen sterk verminderd is, kan aanwezigheid van virus in dieren belangrijk worden. De faculteit voert daarom onderzoek uit naar COVID-19 en dieren, in samenwerking met partijen binnen het Netherlands Centre for One Health () en de Gezondheidsdienst voor Dieren. De eerste resultaten zijn inmiddels bekend.
We weten dat sommige dieren het coronavirus van mensen kunnen krijgen. De besmetting van dier naar mens lijkt nu ook mogelijk, al is de kans erg klein. Dat maakte minister Schouten gisteren bekend. Arjan Stegeman, één van de betrokken onderzoekers zei hierover in het NOS-journaal van vanmiddag: “Bij de mens zijn we heel druk bezig om het virus in te dammen en hopelijk zijn we over een tijdje zo ver dat er in Nederland nauwelijks nog infecties voorkomen. Dan willen we niet graag dat er een reservoir van het virus in dieren zou blijven circuleren, van waaruit het dan weer naar de mens zou kunnen gaan, en vervolgens weer verder van mens op mens. Daarom is dit onderzoek zo relevant.”
Nertsen
Arjan Stegeman: “Het virus is aangetroffen op vier nertsenbedrijven en daaruit blijkt dat nertsen een vergelijkbaar ziektebeeld kunnen ontwikkelen als mensen en de infectie aan elkaar kunnen overdragen. Uit de genetische code van de aangetroffen virussen blijkt dat de eerste twee bedrijven uit een verschillende bron besmet zijn geraakt, het verband met de andere bedrijven wordt onderzocht.” Omdat de infectie niet op alle bedrijven even duidelijk verloopt is het belangrijk dat ook andere nertsenbedrijven worden onderzocht op het voorkomen van het virus.
Luchtmetingen bij nertsenbedrijven
Epidemioloog Lidwien Smit heeft met collega’s onderzoek gedaan naar luchtmetingen bij nertsenbedrijven. Ook zij kan de eerste conclusies trekken. “We hebben virus-RNA aangetoond in de stal en hoewel onduidelijk is of dit virus nog infectieus is, wijst het op blootstelling van personen in de stal aan virus. Het is daarom belangrijk dat werknemers goed beschermd de stallen in gaan.” Buiten de stal werd géén virus in de lucht gevonden; mede daardoor was het mogelijk de 400 meter-zone rondom het bedrijf op te heffen.
Smit: “We hebben metingen gedaan in en buiten de stal. In de stal hebben we meetapparatuur geplaatst in het gangpad en op mobiele meetapparatuur op veldonderzoekers die rondliepen in de stal.” Ook buiten stond meetapparatuur. “Op het erf hebben we drie meetpunten gekozen, waarbij rekening is gehouden met de windrichting. Op circa tien meter, vijftig meter en honderd meter van de stal. Ook verder van het bedrijf deden we metingen: in Milheeze en Beek en Donk. En daarnaast ook in Bunnik, als controlemeting, zodat we heel zeker weten wat we meten.”
Katten en honden
Veterinair microbioloog Els Broens: “Er zijn bij drie van de elf geteste katten op het nertsenbedrijf antistoffen aangetoond tegen SARS-CoV-2. Er is geen virus bij de onderzochte katten aangetoond. Dit betekent dat de drie ‘boerderijkatten’ besmet zijn geweest met het virus.” Aangezien deze verwilderde katten geen contact met mensen hebben, maar wel veel in de nertsenstallen komen, is het aannemelijk dat de katten door de nertsen geïnfecteerd zijn geraakt. Er wordt nog nader onderzoek gedaan naar de katten op de besmette bedrijven.
Daarnaast zijn bij een hond antistoffen tegen SARS-CoV-2 aangetoond. Deze hond is niet gerelateerd aan de voorgenoemde nertsenbedrijven. De eigenaar van de hond had COVID-19 en was daarvoor in het ziekenhuis opgenomen geweest. De hond had vocht in de thorax en gezien de ernst van de klachten werd besloten de hond te euthanaseren. Het is niet bekend of de klinische klachten bij de hond veroorzaakt werden door het virus of dat er een andere oorzaak was. Er is geen sectie gedaan op de hond. PCR-onderzoek van swabs die tijdens de euthanasie zijn afgenomen uit de keel en perineum testten negatief voor SARS-CoV-2, maar serologisch onderzoek van bloedmonsters was positief in de ELISA en de virusneutralisatietest.
