Communicate: communicatieve vaardigheden leren via een game

Vijf jaar geleden klopte de opleiding Psychologie aan bij Johan Jeuring (departement Informatica, faculteit Bètawetenschappen). ‘Kunnen studenten via software ondersteund worden in het leren en toepassen van communicatieve vaardigheden?’, was hun vraag. Werken met acteurs kost geld en studenten zelf rollenspellen laten uitvoeren werkt niet altijd goed. Jeuring ontwikkelde naar aanleiding van deze vraag samen met studenten informatica en docenten communicatieve vaardigheden de game Communicate

Vier opleidingen betrokken 

Psychologie stelde de vraag aan Jeuring. Ook andere opleidingen zoals Geneeskunde, Diergeneeskunde en Farmacie trainen hun studenten in communicatieve vaardigheden. Hoe breng je bijvoorbeeld slecht nieuws? Hoe anticipeer je op vragen en gedrag? Welke stappen doorloop je in een gesprek? Elke opleiding heeft zijn eigen manier van werken, eigen onderwerpen en behoeftes. Maar overeenkomsten zijn er ook zeker. Daarom zijn de vier opleidingen gezamenlijk aan het project Communicate gaan werken.  

Softwarematige oplossing 

Doel van het project was om een tool te ontwikkelen die studenten helpt om de basis aan communicatieve vaardigheden te oefenen. Uit gesprekken met de betrokken opleidingen bleek dat binnen de vier opleidingen soortgelijke gesprekken worden gevoerd, maar dat er op detailniveau verschillen zijn. Bijvoorbeeld uit welke stappen een gesprek bestaat en welke woorden worden gebruikt. Het was van belang dat de software rekening houdt met deze verschillen.

Hoe het werkt

De gebouwde oplossing is een game. Tijdens de game voert de student een dialoog met een ‘character’, een virtuele gesprekspartner. Bij elke stap in het gesprek kiest de student uit een aantal uitgeschreven mogelijkheden zijn reactie, of spreekt hij zijn keuze uit. Gedurende het gesprek laat het karakter emoties zien via o.a. zijn gezichtsuitdrukking en houding. Na afloop van het gesprek krijgt de student een score, en feedback op zijn gemaakte keuzes.

De docent heeft invloed op hoe de dialoog verloopt. Omdat de opleidingen het belangrijk vinden om zelf te bepalen hoe het gesprek idealiter verloopt (welke stappen, in welke volgorde bijvoorbeeld) kan een docent zelf aanpassingen doen aan de ontwikkelde scenario’s die het verloop van het gesprek bepalen. In totaal zijn er bijna 500 scenario’s ontwikkeld.

Hoe het wordt gebruikt

Communicate wordt ingezet om studenten de basis aan vaardigheden te laten oefenen. Aanvullend wordt met rollenspellen geoefend.

Doorontwikkelen 

Het Communicate project is oorspronkelijk een USO-project van de Universiteit Utrecht. Het project is begeleid door Gemma Corbalan (Onderwijsadvies & Training). Het eerste USO-project is afgerond, maar het vervolgproject waarin het gebruik verbreed en verdiept wordt loopt nog. Ook wordt Communicate doorontwikkeld binnen de start-up Dialogue Trainer. Inmiddels wordt de tool ook buiten het onderwijs aan onze universiteit ingezet: zo gebruikt de gemeente Utrecht de software om zorgmedewerkers te trainen, en gebruikt het ministerie van Justitie Communicatie om gevangenispersoneel op te leiden.

Meer lezen 

In juni 2017 verscheen een interview met Johan Jeuring in het Tijdschrift voor Onderwijs en Ontwikkeling. Het artikel is t/m 21 december gratis te lezen via de  van de uitgever (u moet eerst een account aanmaken waarna u het volledige tijdschrift kunt downloaden). 

Contact 

Neem voor meer informatie over Communicate contact op met Johan Jeuring (J.T.Jeuring@uu.nl / 030 253 4115). Voor meer informatie over het USO-project kunt u bij Gemma Corbalan (g.corbalan@uu.nl / 06 26 756 085) terecht.