ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ

Dierenartsen mogen als enige antibiotica voorschrijven op veehouderijbedrijven. Onnodig antibioticumgebruik verhoogt het risico op antibioticumresistentie. Uit eerder onderzoek volgde de aanbeveling dierenartsen beter te laten reflecteren op hun eigen gedrag om variatie in het voorschrijven te verminderen en antibioticumgebruik verder te verfijnen. Onderzoekers van Wageningen ľ¹Ï¸£ÀûÓ°ÊÓ & Research en de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht hebben het draagvlak hiervoor gepeild en gekeken welke reflectiemethoden het meest geschikt zijn.

In het onderzoek, dat is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, is in beeld gebracht in welke mate door de praktiserende dierenartsen wordt gereflecteerd op het antibioticumvoorschrijfgedrag, welke mogelijkheden en belemmeringen worden gezien voor meer en/of betere zelfreflectie en wat er nodig is om zelfreflectie mogelijk te maken binnen de veterinaire sector. Interviews zijn gehouden met Anicura, CPD, Evidensia, KNMvD, SDa, SGD en met reflectie experts. De nadruk lag op landbouwhuisdierendierenartsen.

Grote bereidheid

Uit de interviews blijkt dat een grote bereidheid bestaat om verder door te werken aan een gedegen antibioticumbeleid. Daarnaast blijkt dat geïnterviewde dierenartsen openstaan voor méér en betere (zelf)reflectie. Wel moet volgens de geïnterviewden in overweging worden genomen dat waarschijnlijk niet álle dierenartsen vrijwillig mee zullen doen en dat een verplichting (in welke vorm dan ook, bijv. via de leidinggevende of via een kwaliteitsorganisatie) voor deze groep noodzakelijk kan zijn.

Jonge dierenartsen hebben al tijdens hun studie kennis gemaakt met reflectie en intervisie. Binnen de huidige diergeneeskundeopleiding wordt er veel meer aandacht besteed aan reflectie en intervisie dan jaren geleden.

Randvoorwaarden

De onderzoekers concluderen dat (zelf-)reflectie voor álle dierenartsen van toegevoegde waarde is. Belangrijke randvoorwaarden zijn: kennis over reflectie, goede achtergrondinformatie over de gebruikscijfers van dierenartsen, het benchmarken van antibioticumvoorschrijfgedrag en een veilige omgeving waarin men vrijuit durft te praten.

De landbouwhuisdierensector (rundvee, varkens, pluimvee en kalveren) heeft al stappen gezet in reflectie op eigen voorschrijfgedrag door de ontwikkeling van het zogeheten VBI-verbetertraject. In dit traject wordt hoog voorschrijvende dierenartsen gevraagd een reflectierapport te schrijven waarin zij uitleggen waarom zij veel antibiotica gebruikt hebben. Dit rapport hoeft alleen maar ingeleverd te worden. Er volgt geen feedback op. De onderzoekers doen concrete aanbevelingen om het VBI-verbetertraject aan te scherpen. Zo kan aan experts gevraagd worden om geanonimiseerde verslagen (afkomstig uit het huidige VBI verbetertraject) te beoordelen en met suggesties voor verbetering te komen. De SDa gaat in de jaarlijkse rapportage van 2024 uitgebreider dan voorheen stilstaan bij het voorschrijven door dierenartsen.

Reflectie kan een waardevolle toevoeging zijn aan de kwaliteitsborging van dierenartsen, nu en in de toekomst en kan leiden tot meer inzicht in eigen handelen waarbij nog meer stappen gezet kunnen worden in verantwoord antibioticumvoorschrijfgedrag.

Reflectie voor en door dierenartsen Het belang van goede zelfreflectie (methoden) voor dierenartsen bij het antibioticum-voorschrijfgedrag: een inventarisatie (I. Van Dixhoorn, R. Luiken, C. de Lauwere, L. van Bijnen-Hendrikx, T. Vollebregt)