Beschermt tegen roest, maar leidt tot kanker

De Standaard

'In 2016 is er een probleem opgedoken bij mensen die verf afschuurden bij de renovatie van motorstellen'

Nederlandse militairen krijgen compensatie voor de blootstelling aan verf met het kankerverwekkende chroom-6. Ook bij ons wordt die verf gebruikt.

Van onze redacteur Pieter Van Dooren

Brussel Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu schrijft in een rapport dat Nederlandse tankmonteurs niet goed beschermd waren toen ze in de jaren 80 en 90 met verf met chroom-6 moesten werken. Zo'n drieduizend defensiemedewerkers hebben zich, sinds de zaak in 2014 in de openbaarheid kwam, gemeld omdat ze blootgesteld zijn. Sommigen van hen hebben nu kanker. De Nederlandse overheid kondigt compensaties aan.

'Ook bij ons wordt die verf gebruikt,' zegt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven), 'ook al weten we al lang dat chroom-6 - de sterkst geoxideerde vorm van het metaal chroom - kanker kan veroor­zaken. Maar het is nu eenmaal ­essentieel in sommige verven. Niet zozeer voor de kleur, maar omdat het uitstekende roest­bescherming biedt aan ijzer. Die verf mag gebruikt worden, als je jezelf maar afdoende beschermt. Voor die bescherming gelden duidelijke regels, en de bedrijven kennen die.'

(...)

Langlopende processen

Toxicologisch is het verband tussen chroom-6 en kanker onbetwist. Er is een statistisch verband tussen beide, en uit dierproeven is ook het mechanisme bekend waarmee de stof het DNA aantast. De stof kan zowel via de huid, door inademing als via inslikken gevaarlijk zijn. Maar in een individueel geval is het moeilijk te bewijzen dat kanker het gevolg is van blootstelling aan verf, jaren terug. Er zijn zoveel dingen die kanker uitlokken, en ook mensen die perfect gezond leven, kunnen kanker krijgen. Chroom-6 zit ook in tabaksrook. Vandaar de soms langlopende processen.

Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek verklaarde al in 1990 dat chroom-6 (long)kankerverwekkend is. Ook mond- en darmkanker komen voor, net als leverproblemen. In 2003 verbood de Europese Unie chroom-6 grotendeels in elektronische toestellen. Als doe-het-zelver hoeft u zich niet meteen zorgen te maken, zei toxicoloog Martin van den Berg (Universiteit Utrecht) aan De Volkskrant: u werkt kortstondig met kleine hoeveelheden, en een oude verflaag kunt u rustig laten zitten: die is hard en geeft geen stof af. Maar uiteraard is het een goed idee om beschermende kleding te dragen - chroom-6 lost op in zweet - en voor een goede afzuiging te zorgen als u met verf aan de slag gaat.

Het volledige artikel is verschenen in de Standaard, 5 juni 2018