Bemesting vermindert plantendiversiteit in grasland
Nature-publicatie van o.a. Utrechtse bioloog Yann Hautier
Planten kunnen de concurrentie met andere plantensoorten verminderen door een eigen unieke niche te hebben. Zo kunnen twee plantensoorten die dezelfde bronnen gebruiken toch naast elkaar bestaan als ze deze bronnen in andere jaargetijden gebruiken. Een nieuwe analyse met gegevens van 45 graslanden wereldwijd blijkt dat vernietiging van deze natuurlijke niches, bijvoorbeeld door bemesting, kan leiden tot een groot verlies aan plantendiversiteit wereldwijd en daardoor een vermindering van de functionaliteit van graslandecosystemen. Het wereldwijde consortium , waaraan ook Yann Hautier (Universiteit Utrecht) deelnam, presenteert de resultaten in een publicatie in Nature op 24 augustus 2016. Hautier: “Dit is een erstige zaak, omdat menselijke activiteit zoals bemesting het aantal plantensoorten sneller dan ooit vermindert.”
Een grote diversiteit aan plantensoorten is essentieel voor het goed functioneren van graslandecosystemen. legt uit: “Verschillende plantensoorten gedijen onder verschillende omstandigheden. Een slecht jaar voor één plantensoort kan gecompenseerd worden door een andere soort die juist gedijt onder die omstandigheden. Dat gebeurt eerder als de plantenverzameling diverser is, en helpt om het functioneren van het ecosysteem als geheel te behouden. Daarom kan het verlies van plantensoorten de goede werking van graslandecosystemen bedreigen.”
Plantensoorten en hun niches
Plantensoorten strijden om een beperkt aantal voedingsstoffen in de bodem. In theorie zou die competitie ervoor zorgen dat soorten met elkaar concurreren, maar er blijken juist veel verschillende soorten naast elkaar te kunnen bestaan. Zo kunnen er bijvoorbeeld 89 plantensoorten voorkomen op een vierkante meter gematigd grasland, en tot wel 942 boomsoorten op een hectare tropisch bos. Dat komt omdat plantensoorten gespecialiseerd zijn in het verwerven van heel specifieke voedingsstoffen uit de bodem, wat concurrentie met naburige plantensoorten vermindert of voorkomt. Met andere woorden, planten hebben hun eigen unieke niches. Nu blijkt dat een toename van voedingsbronnen leidt tot een vermindering van het aantal niches, wat een vermindering van het aantal plantensoorten tot gevolg heeft.
Gevolgen voor graslandbeheer
De bevindingen van het onderzoek, geleid door W. Stan Harpole (UFZ/iDiv/MLU, Duitsland), laten zien dat het toevoegen van voedingsstoffen aan graslandecosystemen de diversiteit aan planten vermindert door het aantal niches te verminderen. Dit betreft directe toevoeging van voedingsstoffen door middel van bemesting, maar ook afzetting van stoffen uit landbouw, industrie en verbranding van fossiele brandstoffen. “Als we willen blijven profiteren van alle grondstoffen en diensten die ecosystemen ons bieden, is het belangrijker dan ooit om voedingsstoffenverrijking te beperken, zodat we de diversiteit aan plantensoorten behouden”, concludeert Hautier.
Publicatie
Sustainability Universiteit Utrecht
Door haar expertise op het gebied van Sustainability te bundelen, ontwikkelt de Universiteit Utrecht integrale oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken en draagt zij bij aan een betere toekomst voor volgende generaties. Dit thema verbindt het excellente Utrechtse duurzaamheidsonderzoek uit de alfa-, bèta- en gammawetenschappen. De focus ligt op water, energie en een gezonde leefomgeving. is een van de van de Universiteit Utrecht.