Beatrice de Graaf in NRC Handelsblad over de diepe Turkse staat
Prof. dr. (Internationale en Politieke Geschiedenis) schreef een column voor het NRC (17 oktober) over de Turkse deep state. De Graaf legt uit wat dit begrip betekent, en biedt handvatten om de rol van de diepe staat in het huidige Turkije te duiden.
de oorsprong van de diepe staat
De deep state, of 'diepe staat', is een begrip dat momenteel veel opduikt in verschillende nieuwsmedia omdat de Turkse diepe staat in verband wordt gebracht met de recente aanslagen in Ankara. Wat we nu kennen als de diepe staat is een overblijfsel van vroegere maatregelen om het Ottomaanse rijk bijeen te houden. Behalve een duidelijke Turkse identiteit - het benodigde culturele ingrediënt voor een onverdeeld rijk - werd ook de politiemacht in de jaren negentig vernieuwd. Dit gebeurde met behulp van Franse politie-experts die door de toenmalige sultan naar Turkije werden gehaald. De politie kon nu worden ingezet om de machtspositie van de meerderheid te beschermen en te versterken.
De diepe staat nu
Deze machtige meerderheid was en is er een van overwegend soennitisch-islamitische moslims - de groep die momenteel ook de voornaamste achterban van president ErdoÄŸan vormt. De politiehervormingen van eind twintigste eeuw staan dus in verband met het Turkije van vandaag de dag, waarin veel onrust heerst over recente aanslagen in de hoofdstad. "Zit deze vrucht van westerse, moderne politiehervormingen, deze 'diepe staat' achter de aanslagen in Ankara?" De Graaf twijfelt of dit inderdaad het geval is. De diepe staat is misschien helemaal niet in staat zelf aanslagen op touw te zetten. "Ze is alleen nog maar bezig ErdoÄŸans nipte meerderheid vast te houden, bewijzen van corruptie in de doofpot te doen, en de machtsbasis van de leider te beschermen," aldus De Graaf.